Σκληρό πόκερ για το σκληρό σιτάρι...

 

Οι αγρότες διαμαρτύρονται μεν για τις χαμηλότερες τιμές, ωστόσο προτιμούν να πάρουν όλα τα λεφτά στο χέρι, παρασυρμένοι από την αβεβαιότητα που δημιουργούν οι γενικότερες εξελίξεις, από το να αφήσουν ανοιχτή την τιμή για το φθινόπωρο. Το 60% του σκληρού σιταριού κατευθύνεται στην Ιταλία για την παρασκευή ζυμαρικών, ενώ το μαλακό, που χρησιμοποιείται για την παρασκευή αλεύρων για ψωμί, δεν επαρκεί για την εγχώρια αγορά και γίνονται εισαγωγές από Βουλγαρία, Ουκρανία και Γαλλία.

Μια σχετικά καλή χρονιά, με αρκετά καλή παραγωγή, διανύουν φέτος οι σιτοπαραγωγοί της χώρας, που μπροστά στο ενδεχόμενο να μην πιάσουν τα περσινά 25 λ/κιλό στο σκληρό σιτάρι πολλοί αποφασίζουν να δώσουν την παραγωγή τους σε κλειστές χαμηλότερες τιμές, ώστε να διασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα, παρασυρμένοι από την αβεβαιότητα που δημιουργούν οι γενικότερες εξελίξεις.
Και ενώ η συγκομιδή συνεχίζεται, οι αγρότες διαμαρτύρονται μεν για τις χαμηλότερες τιμές, ωστόσο προτιμούν να πάρουν όλα τα λεφτά στο χέρι από το να αφήσουν ανοιχτή την τιμή για το φθινόπωρο.
Πέρυσι η εμπορική τιμή έφτασε για το σκληρό σιτάρι στα 23-25 λ/κιλό, ενώ φέτος είναι κατά μέσον όρο στα 20-21 λ/κιλό με εξαίρεση στη Λάρισα που κάποιοι έμποροι δίνουν τις τελευταίες μέρες και 22 λ/κιλό. Αντίστοιχα το μαλακό σιτάρι πέρυσι ήταν 20-21 λ/κιλό και φέτος έφτασε στα 18 λ/κιλό με ανοδικές τάσεις, το κριθάρι πέρυσι ήταν 18-20 λ/κιλό και φέτος είναι στα 16 λ/κιλό, η βρόμη ήταν 30 λ/κιλό και φέτος 26-27 λ/κιλό, ενώ το καλαμπόκι που αλωνίζεται στο τέλος Αυγούστου πέρυσι έδωσε 28 λ/κιλό. «Το 80% των σιτοπαραγωγών επιλέγουν να δίνουν τα σιτηρά με κλειστές τιμές, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι θα πάρουν τα χρήματά τους. Εμείς δίνουμε 21 λ/κιλό κλειστή τιμή με άμεση εξόφληση και 14 λ/κιλό με ανοιχτή τιμή και εξόφληση τον Σεπτέμβριο», μας είπε ο πρόεδρος της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Βόλου, Νικήτας Πρίντζος.

Οι αποδόσεις
Η φετινή είναι μια χρονιά με μειωμένη παραγωγή σε ποσότητα, λόγω των πολλών βροχοπτώσεων στο τέλος της άνοιξης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πέσουν οι στρεμματικές αποδόσεις. Για παράδειγμα, τα ξερικά χωράφια στον Θεσσαλικό Κάμπο έδωσαν έως 300 κιλά/στρέμμα όταν μπορούσαν να δώσουν μέχρι και 400 κιλά/στρέμμα, ενώ τα ποτιστικά έως 400 κιλά/στρέμμα, από 550 κιλά/στρέμμα που είναι η ανώτατη απόδοσή τους. Ωστόσο ποιοτικά τα ελληνικά σιτηρά είναι φέτος πολύ καλά, «κόκκινα», όπως τα χαρακτηρίζουν οι αγρότες και ήδη έχουν κλείσει συμφωνίες απορρόφησής τους από την ιταλική αγορά.
Η άλλοτε κραταιά και σήμερα πολύπαθη ΕΑΣ της Λάρισας, με το συσσωρευμένο χρέος των 40 εκατ. ευρώ, το εμπορικό κέντρο Gaea Lifestyle Centre να? ρημάζει και τους εργαζομένους σε επίσχεση εργασίας, καθώς παραμένουν επί σχεδόν έναν χρόνο απλήρωτοι, δεν μπορεί φέτος να λειτουργήσει τις 9 αποθήκες και τα σιλό που διαθέτει, και -όπως και πέρυσι- τα νοίκιασε σε εμπόρους. Οι τελευταίοι δίνουν αυτές τις μέρες έως και 22 λ/κιλό στη Λάρισα, εκτιμώντας κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά, την υψηλότερη τιμή πανελλαδικά και αρκετοί αγρότες σπεύδουν να πουλήσουν.
Μόνο ρευστό τοπίο είναι αυτό στη Λάρισα, στην υπόλοιπη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα οι αγρότες σπεύδουν να πουλήσουν αμέσως μετά το αλώνισμα και μάλιστα στη συντριπτική τους πλειοψηφία με κλειστές τιμές.
Ικανοποιητικά χρήματα δίνει και η ΕΑΣ Τρικάλων, στο σκληρό σιτάρι διαμορφώθηκε στα 20 λ/κιλό, στο μαλακό στα 18 λ/κιλό, στο κριθάρι στα 17-18 λ/κιλό και σύμφωνα με τον πρόεδρό της, Αχιλλέα Λιούτα, μπορεί οι τιμές να είναι χαμηλότερες από πέρυσι, όμως οι αγρότες θέλουν τη σιγουριά της εξόφλησης και πουλούν με κλειστές τιμές.
Στις Σέρρες οι αγρότες διαμαρτύρονται γιατί ήθελαν τις περσινές τιμές και ο πρόεδρος της ΕΑΣ Βισαλτίας, Παύλος Αραμπατζής, δήλωσε ότι «εφόσον η διεθνής τιμή είναι υψηλή, πρέπει και εμείς να πάρουμε καλύτερα χρήματα, όμως λόγω της οικονομική ύφεσης, υπάρχει εκμετάλλευση των αγροτών». Οι σιτοπαραγωγοί των Σερρών πουλούν το σκληρό σιτάρι στα 20-21 λ/κιλό, το μαλακό 16-17 λ/κιλό και το κριθάρι 18 λ/κιλό. Με πιο αργούς ρυθμούς γίνεται η συγκομιδή σιτηρών στη Θράκη. Ετσι οι αγρότες της Ροδόπης εμπιστεύονται για άλλη μια χρονιά την ΕΑΣ που δίνει 18 λ/κιλό για το σκληρό σιτάρι, 16 λ/κιλό για το μαλακό και 18 λ/κιλό για το κριθάρι.
Στη Στερεά Ελλάδα η ΕΑΣ Θήβας δίνει κλειστή τιμή 21 λ/κιλό, με συγκεκριμένα όμως ποιοτικά χαρακτηριστικά και αυτήν της Λιβαδειάς 20,5%. «Οι τιμές είναι χαμηλότερες από πέρυσι, αλλά οι αγρότες φοβούνται να αφήσουν ανοιχτή την τιμή και μπροστά στο ενδεχόμενο να μην πιάσουν τα 20 λεπτά, προτιμούν να τα δίνουν στις Ενώσεις με κλειστή τιμή. Υπάρχουν ωστόσο και εκείνοι που εμπιστεύονται τους εμπόρους και ρισκάρουν να τα πουλήσουν με μια μικρή προκαταβολή και τελική τιμή στο κλείσιμο της αγοράς το επόμενο διάστημα, περιμένοντας να πάρουν ίσως και τα περσινά 25 λεπτά το κιλό», μας είπε ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣ Λιβαδειάς, Γιάννης Νταβαλούνης.
Με πρωταγωνιστή τον Θεσσαλικό κάμπο

Καλή σοδειά για Ελλάδα, κακή για την Τουρκία
Η Ελλάδα κατέχει την τέταρτη θέση στην Ευρώπη στην παραγωγή σιτηρών με 9 εκατ. στρέμματα, από τα οποία τα 6 εκατ. στρέμματα είναι με σκληρό και μαλακό σιτάρι. Η συνολική παραγωγή σιταριού θα είναι φέτος περίπου 1,1 εκατ. τόνους -σχεδόν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι που ήταν 1,3 εκατ. τόνοι- και από αυτούς οι 803.000 τόνοι αφορούν το σκληρό σιτάρι. Πρωταγωνιστής στην παραγωγή σκληρού σιταριού είναι ο Θεσσαλικός Κάμπος με 362.000 τόνους και ακολουθεί η Κεντρική και Δυτική Μακεδονία με 362.000 τόνους.
Οι βροχές και οι χαλαζοπτώσεις της άνοιξης μείωσαν τις στρεμματικές αποδόσεις, αλλά οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την περίοδο της συγκομιδής -που συνεχίζεται μέχρι το τέλος του μήνα- είχαν ως αποτέλεσμα να υπάρχει μια πολύ καλή ποιοτικά παραγωγή.
Μειωμένη ωστόσο είναι η παραγωγή στην Ευρωπαϊκή Ενωση και σοβαρά προβλήματα θα αντιμετωπίσει η γειτονική Τουρκία, που φέτος περιμένει 16,5 εκατ. τόνους σιταριού (σκληρού και μαλακού), πτώση 12% συγκριτικά με πέρυσι.
Ο κυριότερος λόγος είναι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες (ισχυρές χιονοπτώσεις, όψιμοι παγετοί, χαλάζι), καθώς και μια εκτεταμένη προσβολή από φουζάριο (ένας μύκητας που καταστρέφει το φυτό από τη ρίζα) στην Κεντρική Ανατολία. Το επίσης δυσάρεστο για την Τουρκία είναι ότι φέτος από κακή σύμπτωση δοκιμάστηκαν, και μάλιστα σε μεγάλες εκτάσεις, νέες ποικιλίες σιταριού, που όμως αποδείχτηκαν λιγότερο ανθεκτικές στο ψύχος.

Στην ΕΕ
Μειωμένη κατά 5% σε σχέση με πέρυσι θα είναι και η συνολική παραγωγή της ΕΕ, που αναμένεται να φτάσει τους 131 εκατ. τόνους, με αιτία και εδώ τις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Σοβαρότερο πρόβλημα αντιμετωπίζει η Γερμανία, δεύτερη μεγαλύτερη σιτοπαραγωγική χώρα, με πτώση 6%, ενώ και πέρυσι ήταν μια χρονιά χαμηλής παραγωγής. Η ανοιξιάτικη ξηρασία έπληξε μεγάλη παραγωγή σκληρού σιταριού και στην Ισπανία, ενώ σχετικά «αλώβητη» βγαίνει η μεγαλύτερη χώρα σε παραγωγή, η Γαλλία, με 37 εκατ. τόνους.
Το γεγονός αυτό της μειωμένης παραγωγής σε συνδυασμό με τα περιορισμένα αποθέματα της αμερικανικής αγοράς αναμένεται να σπρώξουν τις τιμές προς τα πάνω στα σιτηρά, ενώ ευχάριστα είναι τα νέα και για το καλαμπόκι, καθώς αυξάνεται διεθνώς η ζήτηση για ζωοτροφή.
Η παγκόσμια παραγωγή καλαμποκιού προβλέπεται αυξημένη κατά 8,65%, ενώ μόνο στις ΗΠΑ η αύξηση θα είναι κατά 20%.
Oσο για τα σιτηρά, μειωμένη κατά 2,5% θα είναι η παγκόσμια παραγωγή και κατά 9 εκατ. τόνους η παγκόσμια κατανάλωση. Μεγαλύτερη μείωση λόγω των καιρικών συνθηκών καταγράφουν η Ουκρανία (-41%), το Καζακστάν και η Αυστραλία.

Οπως και πέρυσι
Αρκετοί αγρότες προτιμούν φέτος να αποθηκεύουν το σιτάρι που μαζεύουν, θεωρώντας ότι θα το πουλήσουν αργότερα σε καλύτερες τιμές. Αυτό βέβαια έχει ένα ρίσκο, αλλά εκτιμούμε ότι η τιμή μπορεί να φτάσει όσο περνά ο καιρός στα 25 λ/κιλό, όσο και πέρυσι. Επίσης κάποιοι που έχουν μεγάλη παραγωγή πουλούν ένα μέρος με κλειστή τιμή και αφήνουν ένα τμήμα της με ανοιχτή, πιστεύοντας ότι ίσως πάρουν περισσότερα χρήματα στο τέλος του καλοκαιριού.
O Χρήστος Σιδερόπουλος είναι πρόεδρος της ΕΑΣ Λάρισας-Αγιάς-Τιρνάβου.

Ατού η ποιότητα
H φετινή παραγωγή είναι καλή ποιοτικά και αυτό αποτελεί διαπραγματευτικό ατού για τις τιμές της αγοράς. Οπωσδήποτε οι αγρότες περίμεναν κάτι περισσότερο, αλλά βλέποντας τη συνολικότερη εικόνα της αγοράς προτιμούν τη σιγουριά των χρημάτων της Ενωσης που πληρώνει πάντα στην ώρα της
O Νίκος Σκοπιανός είναι πρόεδρος της ΕΑΣ Ροδόπης.

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ