πόσο επιβαρύνει το περιβάλλον μία φραντζόλα ψωμί;

Κάθε ωραίο πράγμα έχει δυστυχώς ένα τίμημα. Αυτό ισχύει και για τη φραντζόλα του ψωμιού, που έχει το δικό της περιβαλλοντικό κόστος για να παραχθεί. Το κόστος αυτό, όσον αφορά την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη, ισοδυναμεί με κάτι παραπάνω από μισό κιλό διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, την πρώτη του είδους της.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Πίτερ Χόρτον του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature Plants", μελέτησαν όλα τα στάδια που χρειάζονται για να δημιουργηθεί μία φραντζόλα βάρους 800 γραμμαρίων, από την καλλιέργεια του σιταριού στο χωράφι και την παραγωγή του αλευριού στους μύλους έως το ψήσιμο στο φούρνο και την παράδοση στον καταναλωτή.

Το περιβαλλοντικό κόστος έχει πολλές πτυχές: από τη θέρμανση του πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής και τη ρύπανση του εδάφους και των υδάτων, έως την παραγωγή τοξινών επικίνδυνων για την ανθρώπινη υγεία. Ειδικότερα για την επίπτωση στο κλίμα, εκτιμήθηκε ότι μια φραντζόλα συμβάλλει στην άνοδο της θερμοκρασίας της Γης όσο 0,589 κιλά διοξειδίου του άνθρακα.

Υπολογίσθηκε ότι πάνω από το ήμισυ της περιβαλλοντικής επίπτωσης της φραντζόλας οφείλεται στο αρχικό γεωργικό στάδιο και κυρίως (το 43%) στη χρήση των λιπασμάτων νιτρικής αμμωνίας. Αυτό το σοβαρό περιβαλλοντικό κόστος προκύπτει τόσο από την μεγάλη ποσότητα ενέργειας που χρειάζεται για να παραχθούν βιομηχανικά τα λιπάσματα, όσο και από το αέριο υποξείδιο του αζώτου που απελευθερώνεται κατά τη διάσπαση του λιπάσματος στο χώμα.

Σύμφωνα με τη μελέτη, περίπου το 60% των γεωργικών καλλιεργειών χρησιμοποιούν λιπάσματα. Πάνω από 100 εκατομμύρια τόνοι λιπασμάτων παράγονται παγκοσμίως κάθε χρόνο. Παρόλο που τα λιπάσματα όντως βοηθούν σημαντικά στην απόδοση των καλλιεργειών και στη διατροφική ασφάλεια του πληθυσμού, έχουν επίσης διάφορες περιβαλλοντικές επιπτώσεις - ακόμη και μέσω μιας απλής φραντζόλας- είτε αυξάνοντας τα «αέρια του θερμοκηπίου», είτε ρυπαίνοντας το περιβάλλον είτε επιβαρύνοντας την ανθρώπινη υγεία.

Αναφορά του Βασίλη Λέκκα από την ΑΜΑΛΘΕΙΑ, για τις ντόπιες αγελάδες της Μάνης

(μετά την πρόσφατη επίσκεψη στην περιοχή με τον καθηγητή της γεωπονικής, κύριο Μπιζέλη)

bject: Αγελάδες στην Μάνη σε πρόσφατες και παλιές φωτογραφίες

Επισυνάπτω φωτογραφίες από αγελάδες στην Μάνη, σύγχρονες και σχετικά παλιές.

Δύο σύγχρονες είναι από το χωριό Πετρίνα Λακωνίας στο διαμέρισμα ανατολικής Μάνης, 35 χιλιόμετρα νοτίως της Σπάρτης και 15 χιλιόμετρα ΝΑ του Γυθείου. Η Πετρίνα βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές του Ταύγετου. Άλλη μία πρόσφατη είναι από άγνωστο σημείο της Μάνης.

Οι παλιές είναι από τα χωριά, Οχιά, Αλτομύρα, Κορογιαννίτικα, και Νομίτσι.

Αν και δεν ξέρουμε την καταγωγή τους, ειδικά αυτές από Πετρίνα πείθουν πολύ ως αυτόχθονες και είναι αρκετά κοντά στον τύπο που καταγράφεται κατά πλειοψηφία σε φωτογραφίες των δεκαετιών 1950-1960 μέχρι το 1970. 

   Εκκρεμεί επίσκεψή μας στην Ρειχιά ανατολικής Λακωνίας όπου μας έχουν αναφέρει αδιασταύρωτο κοπάδι με παλιά καταγωγή από Ταύγετο. 

   Αν και υπάρχουν πολλά διασταυρωμένα ζώα σε χαμηλά υψόμετρα στην νότιο Πελοπόννησο (Λακωνία/Μεσσηνία) αξίζει να διατηρηθούν όποιες καθαρόαιμες τοπικές γραμμές αίματος εντοπιστούν. 

   Αξίζει να ενημερωθούν οι ιδιοκτήτες στην Πελοπόννησο, ώστε να διατηρήσουν τα ζώα για λόγους τοπικής κατανάλωσης και γαστρονομικού τουρισμού. 

   Αν μπορέσουν να πιστοποιηθούν και να καταλάβουν την θέση κοπαδιών που θα τους αφαιρεθεί η πιστοποίηση ως διασταυρωμένα, ακόμα καλύτερα. Δεν πρέπει να αφήσουμε εκτός γενετικής ταυτοποίησης κοπάδια της Πελοποννήσου που έχουμε βάσιμους λόγους να τα θεωρήσουμε ως αυτόχθονου τύπου και βάση εξωτερικών στοιχείων τουλάχιστον, όχι διασταυρωμένα. Επομένως πρέπει να συμπεριλάβουμε στην δειγματοληψία και μερικά τέτοια κοπάδια.

 Ποιά τρόφιμα επιτρέπεται να πωλούνται στα σχολεία

Κατάλογος με τα τρόφιμα που επιτρέπεται να διατίθενται από τα κυλικεία και τις σταθερές καντίνες, που λειτουργούν εντός των δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων, αλλά και τις ανώτατες τιμές ανά είδος, δίνει το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ), με σημερινή ανακοίνωσή του.

Αναλυτικά τα σχολικά κυλικεία και καντίνες επιτρέπεται -μεταξύ άλλων- να πωλούν:

Φρούτα - Λαχανικά

Φρέσκα φρούτα-λαχανικά, ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, βερίκοκα, ροδάκινο κ.λπ.), καλά πλυμένα και συσκευασμένα, σε ατομική μερίδα

Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κ.λπ.), χωρίς προσθήκη ζάχαρης, συσκευασμένα, σε ατομική μερίδα, έως 5grΦυσικός χυμός φρούτων, ή και λαχανικών, που παρασκευάζεται, εντός των κυλικείων - καντινών. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων, ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωσή του, άμεσα, μετά την παρασκευή του, σε ποτήρια μιας χρήσης ανακυκλώσιμου υλικού
Φρουτοσαλάτα, που παρασκευάζεται, εντός των κυλικείων – καντίνων, από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων, ή άλλων γλυκαντικών ουσιών
Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά, που παρασκευάζεται, εντός των κυλικείων - καντινών, χωρίς προσθήκη αλατιού. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου, ξυδιού, ή λεμονιού
Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία, έως και 250ml.


Γαλακτοκομικά

Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο, σε ατομική συσκευασία, έως 500ml, πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5%-1,8% λιπαρά)
Σοκολατούχο γάλα, με χαμηλά λιπαρά (max.1,8%), σε συσκευασία έως 250ml
Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά), χωρίς πρόσθετα σάκχαρα, σε ατομική μερίδα, έως 200gr
Ροφήματα, από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων, που θα παρασκευάζονται, στο κυλικείο. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης. Απαγορεύεται η διάθεση άλλων τυποποιημένων αναλόγων ροφημάτων καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης, για την παρασκευή τους
Τυριά, πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά τυριά. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Εξαιρούνται τα ανακατεργασμένα τυριά, ή τηγμένα τυριά και ανακατεργασμένα τυριά, με αλειφώδη υφή.

Απλά αρτοπαρασκευάσματα ή αρτοσκευάσματα

Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης, πλούσιο, σε φυτικές ίνες, ή λευκό
Κριτσίνια ολικής άλεσης, πλούσια, σε φυτικές ίνες, ή λευκά, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr
Φρυγανιές ολικής άλεσης, πλούσιες σε φυτικές ίνες, ή λευκές, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr
Κράκερς ολικής άλεσης, πλούσια, σε φυτικές ίνες, ή λευκά, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr.
Τα παραπάνω απλά αρτοπαρασκευάσματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά, έως 3%
Τράνς λιπαρά, έως 0,1 %
Νάτριο, έως 0,5%.

Διάφορα αρτοσκευάσματα

Μουστοκούλουρα, σε ατομική μερίδα, έως 60gr
Σταφιδόψωμο, σε ατομική μερίδα, έως 60gr

Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης, σε ατομική μερίδα έως 40γρ, η οποία να πληρεί τις ακόλουθες προδιαγραφές:

Κορεσμένα λιπαρά, έως 3%
Τράνς λιπαρά, έως 0,1%
Νάτριο, έως 0,5%.

Τυρόπιτα-πίτα λαχανικών, σε ατομικές μερίδες των 120gr. και με συγκεκριμένες προδιαγραφές:
Η λιπαρή ύλη, για τη ζύμη-φύλλο, πρέπει να είναι, αποκλειστικά, ελαιόλαδο. Δεν επιτρέπεται η χρήση ζύμης σφολιάτας.

Το τυρί, που θα χρησιμοποιείται, στις τυρόπιτες, θα πρέπει να αποτελεί, τουλάχιστον, το 40% του συνολικού βάρους. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Απαγορεύεται η χρήση τετηγμένων τυριών.

Για τη βάση, τα επιτρεπόμενα υλικά είναι αλεύρι, αβγό, γιαούρτι, αλάτι και μυρωδικά βότανα. Απαγορεύεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης, όπως το γλουταμινικό μονονάτριο. Για τη γέμιση, τα επιτρεπόμενα προϊόντα είναι τυρί, τομάτα, πιπεριές, μανιτάρια, κρεμμύδι, καλαμπόκι. Δεν επιτρέπεται η χρήση σάλτσας και αλλαντικών.


Πίτσα, με τις παρακάτω προδιαγραφές:

Σάντουιτς
Τα σάντουιτς/τοστ μπορούν να παρασκευάζονται, με συνδυασμούς των τροφίμων των επόμενων παραγράφων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα, ή να παρασκευάζονται, στο χώρο του κυλικείου-καντίνας αυθημερόν.

Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης, πλούσιο, σε φυτικές ίνες, ή λευκό, όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Συστήνεται το ψωμί ολικής άλεσης. Δεν επιτρέπεται το μπριος, το κρουασάν, ή το πιροσκί. Η ελληνική πίτα δεν πρέπει να περιέχει γλυκουρονικό νάτριο.

Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων αλλαντικών, εκτός από βραστή γαλοπούλα, με τις παρακάτω προδιαγραφές:

Κορεσμένα λιπαρά, έως 1 %
Νάτριο, έως 1 %.
Λαχανικά όλων των ειδών μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Ελιές, χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Αβγό καλά βρασμένο μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Από λιπαρές ύλες, επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου.
Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς, με συνδυασμό των προαναφερομένων ψωμιών και με γέμιση 1 κουταλιά της σούπας μέλι, ή μέλι-ταχίνι.


Γλυκίσματα

Κρέμα και ρυζόγαλο, σε ατομικές μερίδες των 150gr (με περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος έως 4%)
Χαλβάς, σε ατομική μερίδα, έως 50gr
Παστέλι, σε ατομική μερίδα έως 50gr
Μέλι, σε ατομική μερίδα
Σοκολάτα υγείας και γάλακτος, σε ατομική μερίδα, έως 30gr
Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.

Ξηροί καρποί

Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται οι ξηροί καρποί όλων των ειδών, χωρίς προσθήκη αλατιού, ή ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί.


Υγρά τρόφιμα

Εμφιαλωμένο νερό
Μόνο στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τα παρακάτω αφεψήματα: χαμομήλι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, ή σύνθετων γλυκαντικών
Καφές, μόνο για το προσωπικό
Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση λειτουργικών τροφίμων, ή συμπληρωμάτων διατροφής και προϊόντων, που περιέχουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
Ανώτατες τιμές με ΦΠΑ


Οι ανώτατες τιμές των προϊόντων με ΦΠΑ διαμορφώνονται ως εξής:

Σάντουιτς ή τοστ από ψωμί ολικής άλεσης ή λευκό, με τυρί (με προσθήκη ή μη λαχανικών, τομάτας, ελαιολάδου και άλλων) 1,00 ευρώ. Αν προστεθεί και γαλοπούλα 1,25 ευρώ.
Σουσαμένιο κουλούρι 40 γραμμαρίων τουλάχιστον: 0,40 ευρώ
Τυρόπιτα - σπανακόπιτα με τυρί φέτα ή κασέρι βάρους 120 γραμμαρίων: 1,00 ευρώ
Εμφιαλωμένο νερό των 500 ml, εγχώριο ή μη, εντός ή εκτός ψυγείου: 0,35 ευρώ
Φυσικοί χυμοί φρούτων με 100% χυμό (χωρίς πρόσθετη ζάχαρη) σε ατομική συσκευασία 250 ml: 0,85 ευρώ.

Εναλλακτικοί σπόροι : Πέρα και έξω από το ‘επίσημο’ δίκτυο

«Καλύτερα να ανάψεις ένα κερί, παρά να καταριέσαι το σκοτάδι.»

Παλιά Κινέζικη παροιμία.

Ένα άρθρο για τους ‘μαχητές’ των σπόρων που με αγάπη για τη φύση κι ευθύνη για τον παραγωγό, διαφυλάσσουν, αναπαράγουν, διακινούν και προωθούν παραδοσιακούς και …αμόλυντους σπόρους. Όχι υβρίδια, ούτε σπόρους ‘αυτοκτονίας’, αλλά σπόρους ζωής και υγείας.

 

Το πρόβλημα με την μονοκαλλιέργεια

Για να δημιουργηθεί ένας παραγωγικός σπόρος (π.χ. το σιτάρι που τρώμε), απαιτούνται χρόνια (σε μερικές περιπτώσεις όπως το σιτάρι που τρώμε αιώνες) αλλεπάλληλων διασταυρώσεων και

Η επικράτηση της «μονοκαλλιέργειας», (καλλιέργια που προκύπτει από υβριδικό ή γενετικά μεταλλαγμένο σπόρο)  έχει καταστήσει τον αγρότη δέσμιο των υβριδικών σπόρων των εταιριών βιοτεχνολογίας και δημιουργεί αγροτικά προϊόντα χωρίς οσμή και γεύση.

Η πρακτική αυτή έχει ως αποτέλεσμα λίγες εταιρίες που κατέχουν και έχουν πατεντάρει τα υβρίδια να ελέγχουν την παγκόσμια αγροτική παραγωγή μέσω δικτύου μεσαζόντων και γεωπόνων που διακινούν τους σπόρους αυτούς. Η πρακτική αυτή είχε σαν αποτέλεσμα μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, από την δεκαετία του 70 και μετά, να χαθεί το μεγαλύτερο μέρος των σπόρων των παραδοσιακών καλλιεργιών.

Ο ισχυρισμός των μεγάλων πολυεθνικών της αγροτικής βιοτεχνολογίας ότι η ανθρωπότητα θα απαλλαγεί από την πείνα μέσω των υβριδικών σπόρων και των δυναμικών καλλιεργειών δεν ευσταθεί και δεν έχει αποδειχθεί στην πράξη.  Στις φτωχιές χώρες του πλανήτη όπου υπάρχει έντονο το πρόβλημα της πείνας, η υβριδική καλλιέργεια είχε σαν αποτέλεσμα ναι μεν οι αγρότες να παράγουν περισσότερα προϊόντα, αλλά με πολύ υψηλό κόστος παραγωγής με αποτέλεσμα παρά την υψηλή παραγωγικότητα να μην μπορούν να συντηρήσουν την οικογένεια τους, να χρεωκοπούν και να αυτοκτονούν από τα χρέη.

Δυστυχώς από ότι φαίνεται, στόχος της υβριδικής καλλιέργειας δεν είναι η βελτίωση της παραγωγής αλλά η διασφάλιση των συμφερόντων των εταιριών βιοτεχνολογίας με την υποχρεωτική αγορά σπόρων κάθε χρόνο από τους αγρότες.  Η παραγωγικότητα σχετίζεται περισσότερο με την διαθεσιμότητα και την τιμή των αγροτικών εφοδίων, την διαθεσιμότητα του νερού και τις καιρικές συνθήκες και όχι από τους καλούς σπόρους από τους οποίους η αγορά είναι γεμάτη.

Η μόνη αντίσταση στην λαίλαπα των εταιριών αγροτικής βιοτεχνολογίας είναι η ιδιωτική πρωτοβουλία κάποιων ανθρώπων οι οποίοι αντιστέκονται κρατώντας, συλλέγοντας και καλλιεργώντας «αμόλυντους» μη- βελτιωμένους  σπόρους από παραδοσιακές αγροτικές καλλιέργειες.

Παρακάτω θα αναφερθούμε σε τρεις από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες.

Εναλλακτική κοινότητα Πελίτι

Την άνοιξη του 1995 ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης ξεκίνησε στο Δασωτό Κ. Νευροκοπίου Δράμας το «Πελίτι» (www.peliti.gr) μια δράση για τη συλλογή διατήρηση και διάδοση των παραδοσιακών ποικιλιών, μέσω της «συλλογής διατήρησης, αναπαραγωγής και ανταλλαγής ντόπιων σπόρων».

Το Πελίτι έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της γεωργικής βιοποικιλότητας της χώρας και έχει τιμηθεί γι’ αυτή του την προσφορά στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει διασώσει πάνω από 4000 παραδοσιακές ποικιλίες και τις έχει διανείμει σε περισσότερους από 150.000 καλλιεργητές.

Σήμερα το Πελίτι, εδρεύει στο Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας και υποστηρίζεται από 15 τοπικές ομάδες σε όλη την Ελλάδα και μια στην Βουλγαρία, και αποτελεί ισχυρή εστία αντίστασης ενάντια στις εταιρίες βιοτεχνολογίας οι οποίες αναπτύσουν και διακινούν στην παγκόσμια αγορά υβρίδια σπόρων τα οποία πατεντάρουν με στόχο τον έλεγχο της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής.

Σύμφωνα με την διακήρυξη στην επίσημη ιστοσελίδα, οι βασικοί στόχοι του «Πελίτι» είναι:

• η συλλογή, διατήρηση και διάδοση των παραδοσιακών ποικιλιών,
• η ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος,
• η δημιουργία μιας εναλλακτικής κοινότητας με κύριο άξονα τη διατήρηση των παραδοσιασκών ποικιλιών.

Φιλοσοφικό υπόβαθρο.

Ο βασικός πυρήνας της φιλοσοφίας του Πελίτι είναι ότι κάθε άνθρωπος δεν είναι άμοιρος ευθυνών για όσα γίνονται σήμερα στον κόσμο, αλλά φέρει ευθύνη γι αυτά και ότι όλοι μαζί, με την στάση μας και τις πράξεις μας μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο.

Οι δράσεις του Πελίτι

Η πρωτοβουλία ξεκίνησε και συνεχίζει να πραγματοποιεί εξερευνητικές αποστολές στην ηπειρωτική και νησιωτική χώρα με σκοπό την συγκέντρωση σπόρων. Από το 1995 μέχρι σήμερα κατάφερε να συγκεντρώσει και να διασώσει πάνω από 4.000 ποικιλίες ντόπιων σπόρων λαχανικών και σιτηρών.

Αν και το νούμερο ακούγεται εντυπωσιακό, οι ποικιλίες που διασώζονται σήμερα αποτελούν μόλις το 2% των λαχανικών και 1~2% των σιτηρών από τις ποικιλίες που καλλιεργούνταν παλαιότερα στην Ελλάδα.  Οι υπόλοιπες ποικιλίες εξαφανίστηκαν, καθώς οι σπόροι που διαδίδονταν από γενιά σε γενιά αντικαταστάθηκαν από γενετικά μεταλλαγμένους σπόρους των εταιριών βιοτεχνολογίας και η καλλιέργια παραδοσιακών σπόρων κάποια στιγμή σταμάτησε στην Ελλάδα, καθώς οι άνθρωποι που είχαν τους σπόρους είτε πέθαναν από γηρατειά είτε σταμάτησαν να καλλιεργούν, είτε άλλαξαν επάγγελμα.

Κάθε χρόνο από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο, το Πελίτι μοιράζει δωρεάν μικρές ποσότητες σπόρων από αβελτίωτες παραδοσιακές ποικιλίες σε καλλιεργητές με αποστολή φακέλου μέσω ΕΛΤΑ, ενώ από το 1999 και μετά έχει καθιερωθεί η ετήσια «Πανελλαδική Γιορτή Ανταλλαγής Παραδοσιακών Ποικιλιών» που γίνεται στις κατά τόπους ομάδες και στην οποία οι παρευρισκόμενοι έχουν την δυνατότητα να προμηθευτούν σπόρους.

Αρχιπέλαγος

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος” είναι μη-κερδοσκοπική, μη-κυβερνητική οργάνωση που συνδυάζει εφαρμοσμένη επιστημονική έρευνα και δράσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας, στην ευρύτερη περιοχή των ελληνικών θαλασσών και της ΒΑ Μεσογείου.

Σύμφωνα με τους ανθρώπους της οργάνωσης, «η εξαφάνιση των τοπικών – ενδημικών ποικιλιών καλλιεργήσιμων και εδώδιμων φυτών στα νησιά του Αιγαίου έχει πάρει εφιαλτικές διστάσεις, ενώ η εξαφάνιση αυτή παρατηρείται ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας- στα πιο απομονωμένα νησιά».

Το Αρχιπέλαγος δημιούργησε το 2005 την «Τράπεζα Σπόρων Αιγαίου», που αποτελεί σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της οργάνωσης  «μια σύγχρονη κιβωτό για την προστασία του ελληνικού γενετικού υλικού -σε πρώτη φάση του φυτικού γενετικού υλικού και σε δεύτερο στάδιο και του ζωικού – από την ευρύτερη περιοχή της ελληνικής επικράτειας, με έμφαση τις νησιωτικές και δυσπρόσιτες περιοχές, όπου λόγω της απομόνωσης διασώζονται περισσότερες τοπικές- ενδημικές ποικιλίες φυτών και είδη ζώων».

Η Τράπεζα Σπόρων Αιγαίου, στεγάζεται στην Ικαρία, στην ερευνητική βάση της οργάνωσης και διατηρείται από εθελοντές σε συνεργασία με την Τράπεζα Φυτογενετικού Υλικού της Ελλάδος του ΕΘΙΑΓΕ.

Στην τράπεζα έχουν συγκεντρωθεί και διασώζονται περισσότερες από 700 ποικιλίες σπόρων από νησιά και παράκτιες περιοχές του Αιγαίου, καθώς και περιοχές της Στερεάς Ελλάδας.

Βιοσπόρος

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες δύο οργανώσεις που αποτελούν μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, ο βιοσπόρος είναι μια ιδιωτική εταιρία, η οποία εμπορεύεται σπόρους και αγροτικά εφόδια για βιολογικές καλλιέργειες.

Έδρα της εταιρίας είναι η Θεσσαλονίκη, και Ιδρυτής της είναι ο Ιταλός γεωπόνος Χάλαρντ Λετίσι ο οποίος έχει αναλάβει από το 2004 «να διδάξει τους παραγωγούς μια νέα εναλλακτική καλλιεργητική φιλοσοφία»

Η εταιρία εμπορεύεται σπόρους και εφόδια που δημιουργούν αγροτικά προϊόντα με αυθεντική γεύση μορφή και χρώμα όμοια με αυτά που απολάμβαναν οι παπούδες μας.

Η εταιρία είναι κάθετα αντίθετη με τις πρακτικές των εταιριών βιοτεχνολογίας οι οποίες δημιουργούν υβρίδια τα οποία λανσάρουν στην αγορά τα οποία πατεντάρουν, πατεντάροντας μαζί και τα αρχικά γονίδια των ποικιλιών που βρίσκονται στην φύση και δεν αποτελούν προϊόν έρευνας.  Σύμφωνα με τον κ. Χάλαρντ οι εταιρίες βιοτεχνολογίας κλέβουν τα «πνευματικά δικαιώματα» και το έργο των αγροτών που από την αρχαιότητα βελτίωσαν «άγρια ζιζάνια» και τα μετέτρεψαν με φυσικό τρόπο σε καλλιέργειες από τις οποίες μπορούσαν να παράγουν δημητριακά.

Πρωτοβουλία	Τράπεζα Σπόρων Αιγαίου (2005)	Βιοσπόρος (2004)	Πελίτι (1995)
Νομική υπόσταση	Πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Θαλάσσιας & Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου’	Ιδιωτική εταιρεία	Μη κυβερνητική οργάνωση
Δράσεις	Συγκέντρωση και μακροχρόνια φύλαξη σπόρων, πολλαπλασιασμός και διάδοση της καλλιέργειας τοπικών ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτών από την Ελληνική επικράτεια.	Από το 2004 εμπόριο   βιολογικών σπόρων για λαχανικά και αρωματικά φυτά. Διαθέτει 130 ποικιλίες στην επίσημη βάση δεδομένων των βιολογικών σπόρων του Υπουργείου Αγρ. Ανάπτυξης.	Συλλογή, διατήρηση και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών, ανταλλαγή προϊόντων χωρίς χρήματα και δημιουργία κοινότητας.
Επικοινωνία	Τ.Θ. 1, Ράχες 83 301, Ικαρία – Τηλ 2275041673 www.archipelago.gr	ΒΙΟΣΠΟΡΟΣ – Χάραλντ Χ. Λετίτσι – Mυτακίδου 14, 54250 Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310313262 – 6979221718 – www.biosporos.gr	Μεσοχώρι Πελίτι Ταχ. Παρανεστίου Τ. Κ.66035 Παρανέστι Δράμας

Πηγές:

Συνεντεύξεις στο έντυπο περιοδικό «Περιβάλλον 21» των:

Ίων Τσιπράς, καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης

Χάλαρντ Λετίτσι, γεωπόνος, ιδιοκτήτης της εταιρίας «Βιοσπόρος»

Τα λιβάδια της Ποσειδωνίας καθαρίζουν το θαλασσινό νερό

Τα εκτεταμένα υποθαλάσσια λιβάδια του φυτού της Ποσειδωνίας, που αποτελούν το συχνότερο παράκτιο οικοσύστημα στη Γη, μπορούν να μειώσουν τα παθογόνα βακτήρια στο θαλασσινό νερό σε ποσοστό έως 50%, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα.

Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες διαπιστώνουν κάτι τέτοιο, δείχνοντας ότι η ποσειδωνία, που αφθονεί στη Μεσόγειο, ωφελεί τόσο τους οργανισμούς της θάλασσας (ψάρια, κοράλια κ.α.), όσο και τους ανθρώπους.

Τα θαλάσσια φυτά, όπως η ποσειδωνία, έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την ανάπτυξη φυσικών αντιβιοτικών και τώρα αποκαλύπτεται ότι δρουν προστατευτικά για την υγεία μέσα στο φυσικό περιβάλλον τους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την εξελικτική βιολόγο και οικολόγο Τζόλ Λαμπ του Πανεπιστημίου Κορνέλ της Νέας Υόρκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", μελέτησαν δείγματα νερού που είχαν ληφθεί από παραλίες διαφόρων νησιών της Ινδονησίας.

Διαπιστώθηκε ότι το νερό από περιοχές με λιβάδια ποσειδωνίας έχουν τρεις φορές λιγότερα επίπεδα εντερόκοκκου, ενός παθογόνου μικροοργανισμού που προκαλεί δυσεντερία.

«Η ποσειδωνία φαίνεται να καταπολεμά τα βακτήρια» δήλωσε η Λαμπ. Το εν λόγω θαλάσσιο φυτό έχει τον τρόπο να «φιλτράρει» το νερό και να μειώνει τα βακτήρια.

Οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι μετά το 1990 τα λιβάδια ποσειδωνίας χάνονται με ετήσιο ρυθμό περίπου 7%. Όπως είπαν, «ας ελπίσουμε, ότι η νέα μελέτη θα μεταδώσει διεθνώς το ξεκάθαρο μήνυμα για τα οφέλη της ποσειδωνίας στη θαλάσσια και την ανθρώπινη υγεία».

Κομισιόν

Σύγκρουση Bayer – ΕΕ για τις μέλισσες

Oι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές θέλουν να απαγορεύσουν τη χρήση λιπασμάτων που, όπως υποστηρίζουν, ευθύνονται για την εξαφάνιση των μελισσών

Bayer και Syngenta είναι οι δύο κολοσσοί του τομέα αγροχημικών που το τελευταίο διάστημα βρίσκονται σε θέση μάχης έναντι της ΕΕ και προσπαθούν μα πάρουν με το μέρος τους την Κομισιόν για να κλείσουν μερικά deals που θα αναμορφώσουν την παγκόσμια βιομηχανία.

Την ίδια ώρα όμως οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές θέλουν να απαγορεύσουν τη χρήση λιπασμάτων που, όπως υποστηρίζουν, ευθύνονται για την εξαφάνιση των μελισσών.

Το θέμα είναι σοβαρό, γιατί, ως γνωστόν, η μέλισσα είναι ένα είδος που μέσω της επικονίασης έχει τεράστια συνεισφορά στο περιβάλλον και την αγροτική παραγωγή.

Σύμφωνα με τη Bayer, η πρωτοβουλία αυτή της ΕΕ δεν βλάπτει μόνο τους αγρότες, την αγροτική βιομηχανία και το περιβάλλον, αλλά προκαλεί και αβεβαιότητα στις εταιρείες για το τι είναι νόμιμο και τι όχι. Πόσο μάλλον όταν η ΕΕ, βασισμένη σε μελέτες, απαγορεύει και λιπάσματα που προηγουμένως είχαν πάρει έγκριση, γιατί είναι επικίνδυνα για τον πληθυσμό των μελισσών.

Είναι γεγονός πάντως ότι οι θάνατοι μελισσών έφτασαν σε ανησυχητικά επίπεδα την τελευταία δεκαετία, λόγω του λεγόμενου «συνδρόμου κατάρρευσης των αποικιών», με το οποίο οι μέλισσες αποπροσανατολίζονται , δεν μπορούν να φτάσουν στις κυψέλες τους και πεθαίνουν.

Η νομική διαμάχη που έχει ξεσπάσει, απειλεί ευθέως την καινοτομία στον κλάδο, καθώς και τρεις μεγάλες συμφωνίες που έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από τους Πράσινους. Αυτές είναι η συμφωνία της China National Chemical να αγοράσει τη Syngenta, η συγχώνευση της DuPont με τη Dow Chemical, καθως και το deal εξαγοράς της Monsanto από τη Bayer. Συμφωνίας που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τεθούν υπό τον έλεγχο της ΕΕ μόλις κοινοποιηθούν επίσημα στις αρχές των Βρυξελλών.

Πηγή: www.newmoney.gr 

Έρευνα

Η μεσογειακή διατροφή μπορεί να κάνει την «καλή» χοληστερίνη... καλύτερη

Η μεσογειακή διατροφή, που είναι πλούσια σε παρθένο ελαιόλαδο, μπορεί να βελτιώσει περαιτέρω τα προστατευτικά για την καρδιά οφέλη της «καλής» χοληστερίνης, δηλαδή της υψηλής πυκνότητας λιπροπρωτεΐνης (HDL), σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα. Η νέα μελέτη δείχνει ότι όσοι επιμένουν...μεσογειακά, διευκολύνουν την «καλή» χοληστερίνη να γίνει ακόμη πιο καλή.

Τα υψηλά επίπεδα τόσο της «κακής» χοληστερίνης ή της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (LDL), όσο και των τριγλυκεριδίων (των λιπιδίων του αίματος) σχετίζονται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Από την άλλη, η «καλή» χοληστερίνη (HDL) σχετίζεται με μειωμένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Η λειτουργική προστατευτική ικανότητα της «καλής» χοληστερίνης έχει εξίσου μεγάλη σημασία με το επίπεδό της, δηλαδή πόσο υψηλή είναι σε έναν άνθρωπο. Όμως, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η HDL δεν «δουλεύει» εξίσου καλά στους ανθρώπους με υψηλό κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Η νέα έρευνα δείχνει ότι ακριβώς η λειτουργική και προστατευτική ικανότητα της HDL βελτιώνεται χάρη στη μεσογειακή διατροφή.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Μοντσερά Φιτό του Ινστιτούτου Ιατρικών Ερευνών του Νοσοκομείου ντελ Μαρ της Βαρκελώνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό καρδιολογικό περιοδικό «Circulation», μελέτησαν σχεδόν 300 ανθρώπους με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο και με μέση ηλικία 66 ετών.

Οι συμμετέχοντες χωρίσθηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες: μία που έκανε παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο (τέσσερα κουταλάκια τη μέρα κατά μέσο όρο), μία που έκανε μεσογειακή διατροφή με ξηρούς καρπούς αντί για ελαιόλαδο και μία που απλώς έτρωγε υγιεινά αλλά όχι μεσογειακά.

Οι αναλύσεις αίματος και άλλες μετά τη μελέτη που κράτησε ένα έτος, έδειξαν ότι μόνο η τρίτη (απλώς υγιεινή) διατροφή μείωσε τόσο την ολική όσο και την «κακή» χοληστερίνη (LDL). Καμία από τις τρεις ομάδες δεν εμφάνισε σημαντική αύξηση της «καλής» χοληστερίνης (HDL). Όμως το βασικότερο ποιοτικό εύρημα ήταν ότι η πρώτη ομάδα (με το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο) είχε πλέον σημαντικά αποτελεσματικότερη λειτουργία της HDL.

Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι η μεσογειακή διατροφή διευκολύνει την «καλή» χοληστερίνη να απομακρύνει την παραπανίσια χοληστερίνη από τις πλάκες των αρτηριών και να τη μεταφέρει στο ήπαρ, όπου τελικά χρησιμοποιείται για την παραγωγή ορμονών ή απομακρύνεται από το σώμα τελείως.

Η μεσογειακή διατροφή αυξάνει επίσης την αντιοξειδωτική προστασία της HDL, βελτιώνοντας την ικανότητά της να αντισταθμίζει την οξειδωτική δράση της LDL, η οποία «πυροδοτεί» το σχηματισμό πλακών στις αρτηρίες. Ακόμη, βοηθά να χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία και το αίμα να ρέει πιο ελεύθερα.

Από την άλλη, οι ερευνητές δήλωσαν έκπληκτοι από το ότι η απλώς υγιεινή διατροφή, παρόλο που μειώνει το επίπεδο της ολικής και της κακής χοληστερίνης, επιδρά αρνητικά στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της HDL. Και όσο μειώνεται η αντιφλεγμονώδης ικανότητα της καλής χοληστερίνης, τόσο αυξάνεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ 

ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ

Απαγορευμένα χημικά από τη δεκαετία του ’70 βρέθηκαν στα βαθύτερα σημεία των ωκεανών της Γης

Χημικές ουσίες που είχαν απαγορευθεί από τη δεκαετία του 1970, ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά να υπάρχουν ακόμη και στα βαθύτερα σημεία των ωκεανών της Γης, στις τάφρους των Μαριανών του Βόρειου Ειρηνικού και των Κερμαντέκ του Νότιου Ειρηνικού, όπως ανακοίνωσαν Βρετανοί επιστήμονες. Οι τελευταίοι δήλωσαν έκπληκτοι από τα σχετικά υψηλά επίπεδα αυτών των ρυπογόνων ουσιών, σε τόσο βαθιά οικοσυστήματα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα 'Αλαν Τζέιμισον του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό οικολογίας "Nature Ecology and Evolution", μελέτησαν ιστούς θαλάσσιων οργανισμών (αμφίποδων), που είχαν συλλέξει από τις δύο τάφρους με τη βοήθεια μη επανδρωμένων ρομποτικών οχημάτων, σε βάθη από 7.227 έως 10.250 μέτρα.

Η ανάλυση αποκάλυψε στον οργανισμό αυτών των ζώων, ουσίες όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs) και οι πολυβρωμιούχοι διφενυλεστέρες (PBDEs), δύο κατηγορίες χημικών ενώσεων που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στον 20ό αιώνα, από τη δεκαετία του 1930 που ανακαλύφθηκαν, εωσότου έγινε αντιληπτό ότι βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία, οπότε άρχισαν να απαγορεύονται μετά τη δεκαετία του 1970. Κάτι που επισημοποιήθηκε σε διεθνές επίπεδο με τη Συμφωνία της Στοκχόλμης για τους Επίμονους Οργανικούς Ρυπαντές το 2001.

Ανάμεσα στις δεκαετίες του '30 και του '70 όμως, η συνολική παγκόσμια παραγωγή αυτών των χημικών εκτιμάται ότι έφθασε τα 1,3 εκατομμύρια τόνους, ένα μέρος των οποίων κατέληξε στη φύση ρυπαίνοντάς την, μέσω βιομηχανικών ατυχημάτων, διαρροών από χωματερές κ.α. Οι ουσίες αυτές δεν διασπώνται εύκολα στο φυσικό περιβάλλον και έτσι έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής.

Η νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι ακόμη και στην τάφρο των Μαριανών, στα ανοικτά των ακτών της νήσου Γκουάμ, τα επίπεδα των PCBs ξεπερνούν κατά 50 φορές τις αντίστοιχες συγκεντρώσεις στην μολυσμένη Κίνα. Οι τάφροι των νήσων Μαριανών και των νήσων Κερμαντέκ (κοντά στη Νέα Ζηλανδία), που απέχουν μεταξύ τους πάνω από 7.000 χιλιομέτρα, έχουν βάθος άνω των δέκα χιλιομέτρων. Ένα σημείο των Μαριανών, με βάθος 10.994 μέτρων, θεωρείται το βαθύτερο της Γης.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι εν λόγω ρυπογόνες χημικές ουσέις καταλήγουν σε τέτοια βάθη μέσω των πλαστικών σκουπιδιών που πετιούνται στις θάλασσες και μέσω των μολυσμένων νεκρών ζώων που φθάνουν στο βυθό και τα οποία μετά καταναλώνονται από άλλους θαλάσσιους οργανισμούς, εισχωρώντας έτσι στην τροφική αλυσίδα. Με τη σταδιακή συσσώρευσή τους, τα επίπεδα των συγκεκριμένων χημικών είναι πολλαπλάσια εκείνων στην επιφάνεια του πλανήτη μας.

«Συνεχίζουμε να θεωρούμε τα βάθη του ωκεανού ως ένα απόμακρο και παρθένο βασίλειο, ασφαλές από τις επιπτώσεις της δράσης των ανθρώπων, αλλά η έρευνά μας δείχνει ότι δυστυχώς αυτό απέχει πάρα πολύ από την αλήθεια» δήλωσε ο Τζέιμισον.

ΥΨΗΛΑ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΞΙΚΟΥ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΥ ΣΤΑ ΨΑΡΙΑ

Σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία από την αύξηση υδραργύρου

Στο κόκκινο αναμένεται να βρεθούν στο μέλλον πολλά προϊόντα της διατροφικής μας αλυσίδας λόγω της κλιματικής αλλαγής και της σοβαρής επίπτωσης της σε αυτήν, καθιστώντας τα επικίνδυνα για την υγεία.

Έρευνα που έγινε από ομάδα επιστημόνων του πανεπιστημίου στην πόλη Ούμεο (Umea) της Σουηδίας και η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Science Advances», επισημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή πιθανόν να αυξήσει μέχρι και επτά φορές τα επίπεδα τοξικού υδραργύρου στα ψάρια στη Βόρεια Ευρώπη, ενώ αντίθετα στη Νότια Ευρώπη τα επίπεδα μπορεί να μειωθούν.

Όπως ανέφεραν Σουηδοί και Αμερικανοί επιστήμονες που έλαβαν μέρος στη μελέτη, η αύξηση των βροχοπτώσεων αυξάνει συγχρόνως και την ποσότητα των οργανικών υλικών που φτάνουν από τη στεριά στη θάλασσα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα υδραργύρου.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο υδράργυρος αποτελεί ένα από τα τοξικά μέταλλα το οποίο έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως μία από τις σημαντικότερες απειλές για τη δημόσια υγεία, καθώς μπορεί να προκαλέσει παράλυση και νοητική στέρηση στα παιδιά, να καταστρέψει το ανοσοποιητικό μας, να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε νεφρούς, πνεύμονες, μάτια και δέρμα, ενώ μπορεί να προκαλέσει ακόμα και πεπτικά προβλήματα.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, μια πιθανή αύξηση του τοξικού υδραργύρου στις θάλασσες θα έχει ως επίπτωση την αύξηση του μετάλλου στον οργανισμό των ψαριών και κατ’ επέκταση στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της διατροφικής αλυσίδας.

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς, όπως λένε, όσο αυξάνεται η θερμοκρασία στον πλανήτη τόσο περισσότερα τοξικά υλικά καταλήγουν σε θάλασσες, ποτάμια και λίμνες, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται βακτήρια.

Διατροφική υπεροχή

Η τακτική κατανάλωση ψαριών έχει συνδεθεί με μια σειρά από οφέλη για την υγεία, καθώς αποτελούν την καλύτερη πηγή πρωτεϊνών. Η περιεκτικότητά τους σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχει αποδειχθεί ότι έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες, ιδιαίτερα για τον καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη. Η τακτική κατανάλωση ψαριών μειώνει επίσης τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και στηθάγχης, αυξάνει το επίπεδο της καλής χοληστερόλης στο αίμα, μειώνοντας τους θρόμβους αίματος και τη φλεγμονή.

Ωστόσο, υπάρχει και η αρνητική πλευρά της υπόθεσης: κάποια ψάρια περιέχουν υδράργυρο, ένα μέταλλο που βλάπτει την καρδιά, τα νεφρά και το συκώτι.

Σύμφωνα με τον αμερικανικό οργανισμό ΕΡΑ (Environmental Protection Agency), ο άνθρωπος δεν πρέπει να παίρνει πάνω από 0,1 mg υδραργύρου την ημέρα ανά κιλό σωματικού βάρους.

Για παράδειγμα, μια γυναίκα 60 κιλών δεν πρέπει να παίρνει πάνω από 42 mg υδραργύρου την εβδομάδα.

Ο ξιφίας όμως έχει 1,8 mg υδράργυρο ανά γραμμάριο, οπότε αν κάποιος φάει μια μερίδα 150 γραμμαρίων πρέπει ν' αφήσει να περάσει τουλάχιστον ένας μήνας πριν καταναλώσει ξανά ψάρια.

Ο φρέσκος τόνος που έχει υδράργυρο 0,93 mg ανά γραμμάριο μπορεί να τρώγεται το πολύ δύο φορές τον μήνα και η ιππόγλωσσα που έχει 0,31 mg ανά γραμμάριο μια φορά την εβδομάδα. Δεν είναι πάντως όλα τα ψάρια μολυσμένα με ψευδάργυρο. Οι σαρδέλες, ειδικά οι μικρές, περιέχουν πολύ λίγο υδράργυρο και συγχρόνως πολλά ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Ένα άλλο ψάρι που περιέχει πολλά ω-3 λιπαρά και λίγο υδράργυρο είναι ο σολομός. Αυτό καθιστά τις σαρδέλες και τον σολομό από τα πιο υγιεινά ψάρια.

Σπόροι από …βιολογική γενιά

Μέχρι πρότινος αντιπροσώπευαν ένα διαφορετικό διατροφικό μοντέλο και μια άλλη στάση ζωής. Στις μέρες μας, υπό το βάρος της κλιματικής αλλαγής, των διατροφικών σκανδάλων και με φόντο την ανησυχητική ενεργειακή ανασφάλεια, η οργανική γεωργία και τα βιολογικά προϊόντα αποκτούν νέες διαστάσεις.

Κείμενο: Αριστείδης Αναστόπουλος, Σάντη Κυριακού

Πριν λίγες εβδομάδες η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδέχτηκε ένα νέο οικολογικό σήμα με το οποίο θα κυκλοφορούν από εδώ και στο εξής – για την ακρίβεια από τον Ιούλιο που θα τεθεί σε εφαρμογή- όλα τα βιολογικά προϊόντα στο εσωτερικό της. Παράλληλα έχει τεθεί σε εφαρμογή, μαζί με δύο εκδόσεις κανόνων εφαρμογής που κρίθηκαν αναγκαίοι, ο νέος Κανονισμός (ΕΚ) 834/2007 για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη καθώς για πρώτη φορά διατυπώνονται οι στόχοι και οι βασικές αρχές, οριοθετώντας από την αρχή τη γραμμή αναφοράς και ορίζοντας τη φύση της βιολογικής γεωργίας και των βιολογικών τροφίμων. Παρά το γεγονός ότι ο Κανονισμός, δεν επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του σε κλάδους όπως τα καταστήματα μαζικής εστίασης, τα καλλυντικά και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, η αγορά αποτιμά θετικά το συγκεκριμένο Κανονισμό. Δυστυχώς την ίδια στιγμή στο μέτωπο των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών οι εξελίξεις δεν είναι ευχάριστες καθώς η αφόρητη πίεση που ασκεί στα κοινοτικά όργανα το ‘γκρίζο’ λόμπι των GΜΟ, άρχισε να αποδίδει ‘καρπούς’.

Για μια νέα γεωργία

Κατά τις πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις που έληξαν με ήττα των αγροτών, μερίδα των τελευταίων έθεσε με ένταση την αλλαγή του αγροτικού μοντέλου της Ελλάδας, ενόψει μάλιστα και των εξελίξεων που θα λάβουν χώρα από το 2013 και αναμένεται να επαναπροσδιορίσουν ακόμα και το ίδιο το επάγγελμα του αγρότη. Πιο συγκεκριμένα, για πρώτη φορά με τόση ένταση και τεκμηριωμένη ανάλυση, τέθηκε το ζήτημα της απεμπλοκής από τη συμβατική γεωργία της ενεργειακής σπατάλης, της χημικής παρέμβασης, των αδηφάγων τραπεζικών δανείων και του φαύλου κύκλου των επιδοτήσεων. «Η ελληνική πρωτογενής παραγωγή βρίσκεται σε οξύτατη κρίση παραγωγικού προσανατολισμού, οι αγρότες σε οικονομικό αδιέξοδο, βλέποντας το εισόδημά τους να μειώνεται κατά 20%, οι καταναλωτές απέναντι σε ακριβά προϊόντα χωρίς διασφάλιση της ποιότητάς τους και η ύπαιθρος στο φάσμα της ερήμωσης» υποστηρίζει στο editorial του τεύχους 52 (Δεκέμβριος 2009) το περιοδικό ΔΗΩ που απηχεί τη φωνή του ομώνυμου φορέα πιστοποίησης. Για πρώτη φορά λοιπόν, το αγροτικό κίνημα που περιόριζε τη δράση του στην πίεση για μεγαλύτερες επιδοτήσεις, συνδέει πλέον τη γεωργία με την επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής για τους ίδιους τους αγρότες, ασφάλειας για τους καταναλωτές των προϊόντων τους, αποσυνδέει την οικονομική και κοινωνική ευημερία από την αδιάκοπη κατανάλωση φυσικών πόρων και ενέργειας, ενώ φέρνει στο προσκήνιο τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την παραγωγή τροφίμων.

Για τα νέα τρόφιμα

Την ίδια στιγμή, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά εσχάτως και στην Ελλάδα, αναζητούνται διέξοδοι από το διατροφικό λαβύρινθο στον οποίο έχει παγιδευτεί ο σύγχρονος άνθρωπος. Η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες παλαιότερα βιώνει το τέλος της ‘αθωότητας’. Η επιμόλυνση του ηλιέλαιου, η παρουσία διοξίνης σε τρόφιμα και προϊόντα που προέρχονται από περιοχές όπου καίγονται ανεξέλεγκτα τα σκουπίδια, η παρουσία υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε λαχανικά και φρούτα που μας έχουν εκθέσει διεθνώς και οδηγούν στην απαξίωση των ελληνικών προϊόντων, η συνεχιζόμενη χρήση ορισμένων απαγορευμένων αγροχημικών ή η συγκομιδή και η διάθεση προϊόντων στην κατανάλωση χωρίς να τηρείται το χρονικό όριο ‘ασφάλειας’ είναι μερικές από τις σκηνές του διατροφικού θρίλερ που βρίσκεται σε εξέλιξη. Από την άλλη, κανείς δεν γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι με την επιμόλυνση καλλιεργειών από γενετικά τροποποιημένους σπόρους (ΓΤΟ) εφόσον οι τελευταίοι καταφέρουν να σπάσουν το τείχος του αποκλεισμού τους και χρησιμοποιηθούν από κάποιους παραγωγούς εν αγνοία κάποιων άλλων. Μέσα σε ένα τέτοιο πνιγηρό σκηνικό, η βιολογική γεωργία και τα τρόφιμα που παράγει προβάλλουν ως μια από τις πιο αξιόπιστες λύσεις. Η δεύτερη, εξίσου σημαντική αλλά ακόμα μακρινή λύση για τη διαφυγή από την παγίδα είναι η ανάπτυξη ενός συνειδητοποιημένου μαζικού κινήματος καταναλωτών, οι οποίοι ενημερωμένοι, αποφασισμένοι και με τη δύναμη της αγοραστικής επιλογής, θα θέσουν νέους όρους στο λιανεμπόριο, θα δώσουν άλλη προοπτική στη μεταποίηση και θα ξεμπλοκάρουν την πρωτογενή παραγωγή. Άλλωστε αυτοί οι δύο παράγοντες, το καταναλωτικό κίνημα και η βιολογική γεωργία, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη νέα διατροφική πραγματικότητα που βιώνουν πολλά δυτικοευρωπαϊκά κράτη- χωρίς να λείπουν κι εκεί τα προβλήματα.

Το ήπιο μοντέλο

Πως μπορεί να αλλάξει η κατάσταση στο πρωτογενές επίπεδο της παραγωγής; Με μια άλλη γεωργία που θα μπορεί να προσφέρει καθαρότερες διαδικασίες, ασφαλέστερα τρόφιμα και δίκαιο εισόδημα στον παραγωγό. Οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί (κι ήρθαν και πάλι στην επικαιρότητα με τις πρόσφατες κινητοποιήσεις) είναι πολλές και ενδιαφέρουσες. Όλες τους έχουν ως βάση ένα νέο μοντέλο ήπιας γεωργίας. μοντέλο προσανατολισμένο σε μικρότερες κλίμακες παραγωγής, στη δημιουργία συνεταιρισμών παραγωγών, εναλλακτικών δικτύων διανομής, ενώ προϋποθέτουν, ασφαλώς, κι ένα νέο είδος καταναλωτή. Μέσα σε ένα τέτοιο φόντο, η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία προβάλουν ως η πλέον ενδεδειγμένη λύση για τη διατήρηση των φυσικών πόρων, τον περιορισμό της ενεργειακής σπατάλης και τη συνολική βιωσιμότητα της υπαίθρου. Μέσα στον ορυμαγδό των αντιπαραθέσεων και τα φώτα της κεντρικής πολιτικής σκηνής, οι προτάσεις αυτές πέρασαν σε δεύτερη μοίρα κατά τις πρόσφατες κινητοποιήσεις, αλλά, για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, βρήκαν επιτέλους ένα ευρύ ακροατήριο στις πόλεις και τα χωριά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι προτάσεις των νέων αγροτών βρίσκουν ευήκοα ώτα στις περιβαλλοντικές οργανώσεις, τα κοινωνικά κινήματα, τους ακτήμονες και μετανάστες, αλλά και σε ολοένα μεγαλύτερη μερίδα ευαισθητοποιημένων καταναλωτών.

Απέναντι στην οικονομική κρίση

Κι ύστερα ήρθε η οικονομική κρίση… Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία οι πωλήσεις βιολογικών προϊόντων το 2009 παρουσιάζουν άνοδο σε μονοψήφιο ποσοστό, ενώ η άνοδος το 2008 (σε σχέση με το 2007) ήταν 11 %- διψήφια ήταν η ανάπτυξη των βιολογικών προϊόντων καθ΄ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας. Υπολογίζεται ότι σήμερα οι πωλήσεις των βιολογιών προϊόντων πλησιάζουν τα 55 δισ. δολάρια παγκοσμίως. Συνδέεται η νέα αντίληψη για την πρωτογενή παραγωγή με τις δραματικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο; Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις, όπως π.χ. οι Οικολόγοι Πράσινοι πιστεύουν ότι «το σημερινό φαινόμενο της ακρίβειας αντανακλά γενικότερα προβλήματα στο πεδίο των πολιτικών και του μοντέλου ανάπτυξης και η αντιμετώπισή του πρέπει να γίνει λαμβάνοντας υπόψη ταυτοχρόνως τα θέματα της διατροφικής ασφάλειας και της ποιότητας των τροφίμων, μέσα από ολοκληρωμένες πολιτικές σε οικονομικό, φορολογικό, κοινωνικό και θεσμικό επίπεδο». Η αναγωγή δεν είναι προφανής για όλους, αλλά ας το δούμε από την πλευρά του κόστους παραγωγής: η πολιτική που είναι προσανατολισμένη μονομερώς στη συμπίεση του κόστους παραγωγής των τροφίμων έχει οδηγήσει όχι μόνο σε συνολική υποβάθμιση της ποιότητας των τροφίμων, αλλά πολύ περισσότερο σε εγκληματικές πράξεις σε βάρος ανυποψίαστων, αθώων θυμάτων. Αρκεί να θυμηθούμε ορισμένες περιπτώσεις από το πρόσφατο παρελθόν όπως η κρίση του γάλακτος στην Κίνα, η περίπτωση των τρελών αγελάδων στην Αγγλία κι αλλού, τα κοτόπουλα με διοξίνη, τα μαγειρικά λάδια που περιείχαν ορυκτέλαια κ.ά. Κοινός παρονομαστής σε όλα αυτά: η προς τα κάτω συμπίεση του κόστους. Όπως σωστά επισημαίνει το editorial του επίσημου δημοσιογραφικού οργάνου της ΔΗΩ, «η κρίση μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία στρατηγικού αναπροσανατολισμού για τον αγροτικό τομέα και την ύπαιθρο γενικότερα. Με δεδομένο ότι η γεωργία της χώρας μας δεν μπορεί να παράγει προϊόντα σε μαζική κλίμακα και χαμηλή τιμή, θα πρέπει να στραφεί στη μικρή, εξειδικευμένη και υψηλής ποιότητας παραγωγή, με βασική κατεύθυνση τη βιολογική γεωργία».

Το ερωτηματικό της ενέργειας

Πριν από δύο χρόνια η ανθρωπότητα έζησε μια οξύτατη διατροφική κρίση- για ορισμένους από τους πένητες αυτού του κόσμου εκείνη η κρίση ήταν πολύ πιο οδυνηρή από την παρούσα και το απέδειξαν οι μαχητικές διαδηλώσεις, οι αυθόρμητες εξεγέρσεις και τα εκτεταμένα επεισόδια σε πολλές πρωτεύουσες του Τρίτου Κόσμου που απουσιάζουν την παρούσα περίοδο. Θυμίζουμε ότι η κρίση εκείνη είχε συνδεθεί με την ενέργεια κατά έναν πολύ περίεργο τρόπο: τα βιοκαύσιμα θεωρήθηκαν (κακώς κατά τους περισσότερους) υπεύθυνα για τη διατάραξη της ισορροπίας στην παγκόσμια παραγωγή τροφίμων, καθώς σε ορισμένα σημεία του πλανήτη, μεγάλες γαίες παραγωγής τροφίμων χρησιμοποιήθηκαν για ενεργειακές καλλιέργειες. Κάποιες από τις χώρες που είχαν πρωταγωνιστήσει αρνητικά στην προ διετίας παγκόσμια κρίση τροφίμων (Ινδία, Ταυλάνδη, Νιγηρία κ.ά.), είναι συνεχώς αντιμέτωπες και με τα φαινόμενα φυσικών καταστροφών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής- κι εδώ ο παράγοντας ενέργεια παίζει το δικό του, σημαντικό ρόλο. Η εξασφάλιση αειφορίας αποτελεί σήμερα προτεραιότητα για το ευρωπαϊκό κίνημα υπέρ των βιολογικών προϊόντων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Christopher Stopes, νέος πρόεδρος του ευρωπαϊκού τμήματος της ΙFAOM – του παγκοσμίου συντονιστικού οργάνου του βιολογικού κινήματος, κατά το πρόσφατο 2ο European Organic Congress (1η Δεκεμβρίου 2009, Βρυξέλες) «για να μπορέσει η παραγωγή τροφίμων να προσαρμοστεί στις μελλοντικές αλλαγές, χρειαζόμαστε επειγόντως πραγματικά αειφόρα συστήματα τροφίμων. Για να δούμε πραγματική πρόοδο στην Ευρώπη, η μελλοντική Κοινή Αγροτική Πολιτική πρέπει να υιοθετήσει στρατηγικές για την αντιμετώπιση μελλοντικών προκλήσεων μέσα από ένα αειφόρο, κοινωνικά δίκαιο και ηθικό σύστημα τροφίμων και γεωργίας. Η βιολογική γεωργία προσφέρει ένα πλήρες μοντέλο» (Δηώ, τεύχος 52). Μπορεί το μοντέλο αυτό να μεταφερθεί στην Ελλάδα; Η εξάρτηση της γεωργίας από τα ορυκτά καύσιμα και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών είναι κάτι που αφορά και τους Έλληνες αγρότες. Οι τελευταίοι πρέπει να επανεξετάσουν άμεσα το παραγωγικό μοντέλο μέσα στο οποίο είναι, δυστυχώς, εγκλωβισμένοι. Η ενέργεια θα παίξει κορυφαίο ρόλο τα επόμενα χρόνια, ενώ από παντού ακούγονται φωνές που καλούν όσους χαράσσουν αγροτικές πολιτικές να επαναπροσδιορίσουν τη συνολική ‘εξίσωση παραγωγής τροφής και ενέργειας’. Έτσι, πέρα από τη διατροφική ασφάλεια, το υπ’ αριθμόν ένα αίτημα των καιρών, η εισαγωγή κριτηρίων αειφορίας στην παραγωγή των μέσων διατροφής είναι μια νέα πραγματικότητα που πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη όσοι ασχολούνται με το αγροτικό ζήτημα.

Βιολογικά στην Ελλάδα

Μετά την πρώτη γνωριμία και το αναπόφευκτο φλερτ, η σχέση Ελλήνων καταναλωτών και βιολογικών προϊόντων αναβαθμίστηκε τα τελευταία χρόνια και προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλαν τα επώνυμα βιολογικά προϊόντα που διακινούνται κυρίως μέσα από τα εξειδικευμένα καταστήματα, αλλά και το γεγονός ότι τα περισσότερα ελληνικά supermarket, διαισθανόμενα τις δυνατότητες της νέας αυτής κατηγορίας προϊόντων, δημιούργησαν μικρές ‘γωνιές’ ή διακεκριμένα τμήματα πώλησης βιολογικών προϊόντων. Τα τρόφιμα παίζουν το ρόλο της ‘ατμομηχανής’ στον κλάδο, ακολουθούν όμως με αξιώσεις, τα καλλυντικά και τα είδη υγιεινής/ καθαρισμού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδας, ο τζίρος της αγοράς βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 70 και 80 εκατ. ευρώ το χρόνο, ενώ περίπου το 50% αυτού του τζίρου αφορά σε εισαγόμενα προϊόντα. Το μείζον πρόβλημα της ελληνικής αγοράς, τουλάχιστον σε πρωτογενές επίπεδο, είναι η απουσία συνεχούς, ορθολογικού και αναπτυξιακού προγράμματος επιδοτήσεων, μέσα από τις οποίες θα στηριχθούν κυρίως οι νέες επενδυτικές προσπάθειες. ΄Ηδη το μεγάλο, φιλόδοξο αλλά αμφισβητούμενο πρόγραμμα ‘Αλέξανδρος Μπαλτατζής’ (στη μνήμη του πρωτοπόρου συνεταιριστή και κεντρώου πολιτικού από τη Ξάνθη), παρουσιάζει καθυστερήσεις και ο κίνδυνος να χαθούν χρήματα από το ΕΣΠΑ είναι ορατός. Η βιολογική γεωργία έχει να καλύψει στην Ελλάδα μεγάλο διάστημα, προκειμένου να συντονιστεί με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή και κάθε λεπτό είναι πολύτιμο για την ανάπτυξή της. Και τη δική μας υγεία βεβαίως.

ΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΒΑΤΕΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

WWF: Πάνω από το 50% των φυσικών περιοχών της Ευρώπης προστατεύεται μόνο στα χαρτιά

Πάνω από το 50% των φυσικών περιοχών της Ευρώπης προστατεύεται μόνο στα χαρτιά, εξαιτίας των τεράστιων καθυστερήσεων και παραβιάσεων εκ μέρους των κρατών μελών, σύμφωνα με νέα έκθεση του WWF.

Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση, η Ελλάδα δεν ανήκει στα φωτεινά παραδείγματα, αφού είναι ακόμη θεμελιώδεις οι ελλείψεις της στην εφαρμογή των οδηγιών.

Ειδικότερα, όσον αφορά στηn χώρα μας, στην έκθεση παρουσιάζεται μεν η επιστροφή της χελώνας καρέτα στη Μεσόγειο, αποκαλύπτονται όμως και οι συστημικές ελλείψεις της Ελλάδας αναφορικά με την εφαρμογή των οδηγιών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που η χώρα μας έχει οδηγηθεί τόσες πολλές φορές στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Μια εύκολη πρώτη ανάγνωση της έκθεσης θα έλεγε ότι η Ελλάδα δεν διαφέρει και πολύ από τις υπόλοιπες χώρες ως προς τις ανεπάρκειές της. Πριν μερικές μόλις ημέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεσήμανε ακόμη μία φορά τα κενά που έχει εντοπίσει στην εφαρμογή των οδηγιών, γεγονός που έχει οδηγήσει την χώρα ένα βήμα πριν την παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Παρόλα αυτά, η βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν κοιτάει κανείς τα θετικά παραδείγματα και όχι τα αρνητικά. Η προστασία της φύσης είναι θεμέλιο για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας. Για να μπορέσουμε να αντλήσουμε τα αναπτυξιακά αυτά οφέλη, είναι απαραίτητο να οριστούν συγκεκριμένοι στόχοι, σχέδια διαχείρισης και μέτρα προστασίας. Με περίπου το 30% της επικράτειάς μας να ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, είναι επιτακτικό ένα αποτελεσματικό και λειτουργικό σύστημα προστατευομένων περιοχών», δήλωσε η Ιόλη Χριστοπούλου, υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον του WWF Ελλάς.

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα επιβεβαίωσε ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την φύση, και συγκεκριμένα οι οδηγίες για τα άγρια πτηνά και τους οικοτόπους, είναι ισχυρή, δίνοντας οριστικό τέλος στα σχέδια περί αναθεώρησης της, ενώ δεσμεύθηκε να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της. Η νέα έκθεση του WWF «Αποτελεσματική προστασία της φύσης: Πώς η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν θα μείνει στα χαρτιά», επιδιώκοντας να συμβάλει προς αυτήν την κατεύθυνση, παρουσιάζει προτάσεις για την επίτευξη πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής των οδηγιών που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διατήρησης της φύσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παράλληλα, μέσα από τις συγκεκριμένες περιπτώσεις περιοχών που αναδεικνύονται, γίνεται σαφές ότι η λήψη των κατάλληλων μέτρων ωφελεί τις τοπικές κοινωνίες και τονώνει τις προοπτικές ανάπτυξης.

Συγκεκριμένα, το WWF καλεί τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανταποκριθούν στις παρακάτω τέσσερις προτεραιότητες:

• Ολοκλήρωση του χαρακτηρισμού θαλάσσιων περιοχών ως περιοχών Natura 2000.

• Ανάπτυξη μέτρων προστασίας και σχεδίων διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura 2000.

• Αύξηση των επενδύσεων στο δίκτυο Natura 2000.

• Βελτίωση επιβολής της νομοθεσίας σε όλη την Ευρώπη.

Μέσα από μελέτες συγκεκριμένων περιπτώσεων, η έκθεση αποκαλύπτει πώς νομικά παραθυράκια, ανεπαρκείς εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ανύπαρκτα ή ακατάλληλα σχέδια διαχείρισης, επιτρέπουν ανθρώπινες δραστηριότητες που απειλούν μοναδικές περιοχές της Ευρώπης, όπως ο υγρότοπος της Ντονιάνα (Ισπανία), το εθνικό πάρκο Πιρίν (Βουλγαρία), τα όρη Ταρκού (Ρουμανία) και οι παραλίες ωοτοκίας της χελώνας καρέτα (Ελλάδα).

Την ίδια στιγμή, αναδεικνύοντας καλές πρακτικές συνεργασίας μεταξύ τοπικών αρχών και ιδιωτικών φορέων, συμμετοχικές διαδικασίες, αλλά και επιτυχημένες παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η έκθεση αποδεικνύει πώς η ορθή εφαρμογή των οδηγιών καταφέρνει να συμβάλει στην ανάκαμψη ειδών, όπως η ενδημική φώκια της Σάιμαα (Φινλανδία) και η νεροποταμίδα (Πολωνία), αλλά ταυτόχρονα αυξάνει και το τοπικό εισόδημα για τους ψαράδες της προστατευομένης περιοχής Τόρε Γκουατσέτο (Ιταλία).

«Η εκστρατεία Nature Alert που πραγματοποίησε το WWF και πολλές άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, απέδειξε ότι η περιβαλλοντική προστασία πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι σε αρμονία με τη φύση τα οφέλη είναι άμεσα για τον άνθρωπο και την οικονομία. Αυτό χρειάζεται να γίνει η κινητήριος δύναμη για την μελλοντική αναθεώρηση της πολιτικής και των επιβαρυντικών πρακτικών στους τομείς της γεωργίας, της ενέργειας και των μεταφορών», επεσήμανε η διευθύντρια του γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF Ζενεβιέβ Πονς.