Πώς γίνεται η κομποστοποίηση
Μια έξυπνη κίνηση που θα μπορούσε να βελτιώσει
την καθημερινότητά μας είναι η οικιακή κομποστοποίηση. Η λέξη κομποστοποίηση
είναι για πολλούς μία άγνωστη λέξη. Πρόκειται για μία ελεγχόμενη διεργασία, η
οποία μετατρέπει τα οργανικά απόβλητα σε κομπόστ. Η λέξη κομπόστ προέρχεται από
τη λατινική λέξη compositus, από το ρήμα componere (com-μαζί + ponere-τοποθετώ)
και στην ουσία είναι ένα εδαφοβελτιωτικό, που προσομοιάζει στο χούμους του
εδάφους και ζωντανεύει την ανάπτυξη της βλάστησης. Η παραγωγή του κομπόστ δεν
είναι μία δύσκολη διαδικασία αποκλειστικά για ειδικούς, μα μία εύκολη τακτική
ανακύκλωσης για όλους μας. Λαμβάνοντας υπ' όψιν ότι το 40% περίπου των οικιακών
απορριμμάτων μπορούν να κομποστοποιηθούν, συνειδητοποιούμε την οικολογική
σπουδαιότητα της κομποστοποίησης.
Η κομποστοποίηση φαίνεται να είναι μία σχετικά
απλή και εύκολη διαδικασία, ωστόσο η παράβλεψη βασικών προϋποθέσεων οδηγεί συχνά
σε σημαντικά λάθη. Οι προϋποθέσεις για την αποτελεσματική κομποστοποίηση είναι
το σωστό μίγμα υλικών, ο αερισμός και η υγρασία.
Τα υλικά που συλλέγονται για τη διαδικασία διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: πράσινα υλικά (πλούσια σε άζωτο, δηλ. γκαζόν, κλαδέματα, φρούτα, λαχανικά, οικιακά φυτά, κοπριά, απορρίμματα κουζίνας, υπολείμματα καφέ) και καφέ υλικά (πλούσια από άνθρακα, δηλ. φύλλα, φλούδες κορμών, άχυρα, πριονίδια, χαρτί κουζίνας, χαρτοπετσέτες, στέλεχος καλαμποκιού). Κόκαλα, απορρίμματα σκύλων/γατών, λάδια, λίπη, υπολείμματα από κρέατα/ ψάρια, γαλακτοκομικά, σπόροι ζιζανίων και άρρωστα φυτά, πρέπει να αποφεύγονται. Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης οι μικροοργανισμοί "τρώνε" τα οργανικά υλικά παράγοντας διοξείδιο του άνθρακα, θερμότητα και νερό. Βακτήρια, μύκητες, και μικρόβια αναπτύσσονται επιταχύνοντας τη διεργασία, γι' αυτό λοιπόν το "γεύμα" τους πρέπει να είναι ισορροπημένο. Η ιδανική αναλογία των υλικών είναι: 1 μέρος πράσινα υλικά προς 3 μέρη καφέ. Η σωστή πρόσμιξη διατηρεί τα επιθυμητά επίπεδα του pH και εμποδίζει τη δημιουργία δυσάρεστων οσμών.
Όπως προαναφέρθηκε, ο αερισμός καθώς και η υγρασία αποτελούν βασικούς παράγοντες, λέξεις-κλειδιά για την επίτευξη της κομποστοποίησης. Για να είναι αποτελεσματικός ο αερισμός, απαιτείται προσθήκη βοηθητικών διογκωτικών υλικών (άχυρο και ξύλο) καθώς και συχνό ανακάτεμα του σωρού. Θεωρητικά, δεν υπάρχει ανώτατο όριο υγρασίας για τη δραστηριότητα των μικροοργανισμών. Ως γενικός κανόνας, η αρχική υγρασία πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 60-70% και να μην πέφτει κάτω από 30-35%.
Για την παραγωγή του κομπόστ στο σπίτι απαιτείται ένας κάδος κομποστοποίησης, γαιοσκώληκες, ένα μακρύ ξύλο για ανακάτεμα, λίγο χώμα κήπου, ένας μικρός κάδος για τη συλλογή των αποβλήτων στην κουζίνα και οργανικά υλικά. Παρακάτω αναφέρονται κάποια βασικά βήματα για την κατανόηση της οικιακής κομποστοποίησης, στην πιο απλή μορφή της:
§ Εγκαινιάζουμε τον κάδο-κομποστοποιητή με μία στρώση από καφέ υλικά της κουζίνας μας.
§ Προσθέτουμε μία στρώση από πράσινα υλικά, κρατώντας την αναλογία 1 προς 3.
§ Τοποθετούμε χώμα (μια-δυο φτυαριές) ή και έτοιμο κομπόστ και ανακατεύουμε τα υλικά με το μακρύ ξύλο.
§ Βάζουμε νερό ή ξερά υλικά για να πετύχουμε το ελεγχόμενο ποσοστό υγρασίας. Μία χούφτα από το μίγμα πρέπει να μας δίνει την αίσθηση ενός νωπού σφουγγαριού.
§ Τροφοδοτούμε τον κάδο με υλικά μέχρι να γεμίσει. Ανακατεύουμε μετά από μία εβδομάδα. Για το σωστό αερισμό, μετακινούμε τα πιο ογκώδη υλικά από τις άκρες προς το κέντρο.
§ Ανακατεύουμε το μίγμα κάθε εβδομάδα, ελέγχοντας πάντα την υγρασία. Σταδιακά, ο σωρός σκουραίνει, γίνεται ομοιόμορφος και μικραίνει σε όγκο.
§ Με τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας και την ομογενοποίηση των υλικών, αφήνουμε το μίγμα να "χωνέψει" για κάποιες εβδομάδες. Όταν αρχίσει να διαλύεται στα δάκτυλα με ευκολία και αποκτήσει την οσμή του χρώματος, είναι έτοιμο για χρήση! Αν χρησιμοποιούμε τον κάδο σε καθημερινή βάση, σε 3 μήνες θα έχουμε ένα μίγμα ώριμου κομπόστ.
Τα υλικά που συλλέγονται για τη διαδικασία διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: πράσινα υλικά (πλούσια σε άζωτο, δηλ. γκαζόν, κλαδέματα, φρούτα, λαχανικά, οικιακά φυτά, κοπριά, απορρίμματα κουζίνας, υπολείμματα καφέ) και καφέ υλικά (πλούσια από άνθρακα, δηλ. φύλλα, φλούδες κορμών, άχυρα, πριονίδια, χαρτί κουζίνας, χαρτοπετσέτες, στέλεχος καλαμποκιού). Κόκαλα, απορρίμματα σκύλων/γατών, λάδια, λίπη, υπολείμματα από κρέατα/ ψάρια, γαλακτοκομικά, σπόροι ζιζανίων και άρρωστα φυτά, πρέπει να αποφεύγονται. Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης οι μικροοργανισμοί "τρώνε" τα οργανικά υλικά παράγοντας διοξείδιο του άνθρακα, θερμότητα και νερό. Βακτήρια, μύκητες, και μικρόβια αναπτύσσονται επιταχύνοντας τη διεργασία, γι' αυτό λοιπόν το "γεύμα" τους πρέπει να είναι ισορροπημένο. Η ιδανική αναλογία των υλικών είναι: 1 μέρος πράσινα υλικά προς 3 μέρη καφέ. Η σωστή πρόσμιξη διατηρεί τα επιθυμητά επίπεδα του pH και εμποδίζει τη δημιουργία δυσάρεστων οσμών.
Όπως προαναφέρθηκε, ο αερισμός καθώς και η υγρασία αποτελούν βασικούς παράγοντες, λέξεις-κλειδιά για την επίτευξη της κομποστοποίησης. Για να είναι αποτελεσματικός ο αερισμός, απαιτείται προσθήκη βοηθητικών διογκωτικών υλικών (άχυρο και ξύλο) καθώς και συχνό ανακάτεμα του σωρού. Θεωρητικά, δεν υπάρχει ανώτατο όριο υγρασίας για τη δραστηριότητα των μικροοργανισμών. Ως γενικός κανόνας, η αρχική υγρασία πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 60-70% και να μην πέφτει κάτω από 30-35%.
Για την παραγωγή του κομπόστ στο σπίτι απαιτείται ένας κάδος κομποστοποίησης, γαιοσκώληκες, ένα μακρύ ξύλο για ανακάτεμα, λίγο χώμα κήπου, ένας μικρός κάδος για τη συλλογή των αποβλήτων στην κουζίνα και οργανικά υλικά. Παρακάτω αναφέρονται κάποια βασικά βήματα για την κατανόηση της οικιακής κομποστοποίησης, στην πιο απλή μορφή της:
§ Εγκαινιάζουμε τον κάδο-κομποστοποιητή με μία στρώση από καφέ υλικά της κουζίνας μας.
§ Προσθέτουμε μία στρώση από πράσινα υλικά, κρατώντας την αναλογία 1 προς 3.
§ Τοποθετούμε χώμα (μια-δυο φτυαριές) ή και έτοιμο κομπόστ και ανακατεύουμε τα υλικά με το μακρύ ξύλο.
§ Βάζουμε νερό ή ξερά υλικά για να πετύχουμε το ελεγχόμενο ποσοστό υγρασίας. Μία χούφτα από το μίγμα πρέπει να μας δίνει την αίσθηση ενός νωπού σφουγγαριού.
§ Τροφοδοτούμε τον κάδο με υλικά μέχρι να γεμίσει. Ανακατεύουμε μετά από μία εβδομάδα. Για το σωστό αερισμό, μετακινούμε τα πιο ογκώδη υλικά από τις άκρες προς το κέντρο.
§ Ανακατεύουμε το μίγμα κάθε εβδομάδα, ελέγχοντας πάντα την υγρασία. Σταδιακά, ο σωρός σκουραίνει, γίνεται ομοιόμορφος και μικραίνει σε όγκο.
§ Με τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας και την ομογενοποίηση των υλικών, αφήνουμε το μίγμα να "χωνέψει" για κάποιες εβδομάδες. Όταν αρχίσει να διαλύεται στα δάκτυλα με ευκολία και αποκτήσει την οσμή του χρώματος, είναι έτοιμο για χρήση! Αν χρησιμοποιούμε τον κάδο σε καθημερινή βάση, σε 3 μήνες θα έχουμε ένα μίγμα ώριμου κομπόστ.
Στην Ευρώπη υπάρχει ένα μεγάλο ρεύμα
κατευθυνόμενο προς την οικιακή κομποστοποίηση, αντιμετωπίζοντάς την ως μια μορφή
ανακύκλωσης που προσφέρει πολλά οφέλη. Για τη βέλτιστη αξιοποίηση των
απορριμμάτων μας και την περιβαλλοντική μας ηθική, είναι καιρός να μειώσουμε τον
όγκο των σκουπιδιών που στέλνουμε στις χωματερές! Τα τσόφλια των αυγών, η
υπόλοιπη σαλάτα και το κατακάθι του καφέ στο φλιτζάνι μας, αποκαλύπτουν την πιο
άγνωστη αλλά συνάμα και πιο έξυπνη μορφή ανακύκλωσης!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου