Εξειδικευμένες αγορές (niche markets): αφορούν τα ελληνικά γεωργικά προϊόντα;

Γράφει ο  Ανδρέας Παπασταύρου

Μέσα από τα άρθρα του agronomist.gr δεν μασάμε τα λόγια μας και δεν αναμασάμε ό,τι κατά καιρούς διάφοροι «ειδικοί» έχουν πλασάρει στο ενδιαφερόμενο κοινό. Όλοι συζητάνε τη στροφή στην παραγωγή και καλλιέργεια των χωραφιών αλλά λίγοι είναι σε θέση να δείξουν το δρόμο των αγορών, που θα απορροφήσουν τα ελληνικά προϊόντα. Στο παρόν άρθρο θα θίξουμε μια έννοια γνωστή σε άλλους κλάδους της οικονομίας και σε άλλες χώρες, αλλά άγνωστη στο ελληνικό κοινό: τις εξειδικευμένες αγορές!

Τι είναι οι εξειδικευμένες αγορές; Είναι το τμήμα της αγοράς που έχει ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις, διαφοροποιημένες από την πλειοψηφία των καταναλωτών. Για να γίνει κατανοητό σκεφτείτε τη βιομηχανία των αυτοκινήτων: το οποιοδήποτε αυτοκίνητο καλύπτει την ανάγκη μετακίνησης σε μεγάλες αποστάσεις. Παρά ταύτα υπάρχουν ακριβά αυτοκίνητα και σε αντιστοιχία πελάτες πρόθυμοι να πληρώσουν ένα μεγάλο ποσό για τα αποκτήσουν. Ο μηχανισμός που κρύβεται από αυτή την καταναλωτική συμπεριφορά είναι ουσιαστικά η κάλυψη άλλων αναγκών, εκτός της κεντρικής που είναι η μετακίνηση. Πολυτέλεια, κοινωνική αναγνώριση, αξιοπιστία, δυνατοί κινητήρες είναι ορισμένα από τα κίνητρα.

Κάνοντας την απαραίτητη μεταφορά στο πεδίο των γεωργικών προϊόντων, το σκεπτικό δεν απέχει πολύ. Ας αναλογιστούμε τους πιθανούς προορισμούς των αγροτικών προϊόντων: στην εστίαση όπου υπάρχουν πελάτες για ακριβά εστιατόρια και για φαστφουντάδικα, στη βιομηχανία των καλλυντικών που υπάρχουν ακριβά και φτηνά αρώματα, στη βιομηχανία φαρμάκων που υπάρχουν τα πρωτότυπα και τα γενόσημα. Αυτό που πρέπει να κάνει ο παραγωγός των προϊόντων-πρώτων υλών είναι να καθορίσει την αγορά, ώστε να προσανατολίσει το είδος και τον τρόπο καλλιέργειας. Αυτά άλλωστε είναι που αναλύονται στα μαθήματα του e-school by agronomist.gr και όχι στείρα παράθεση στοιχείων που έχουν επαναληφθεί χιλιάδες φορές.

Ένα βασικό ερώτημα είναι γιατί να στραφεί κάποιος στις εξειδικευμένες αγορές. Δύο είναι οι λόγοι που οι εξειδικευμένες αγορές θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν την προώθηση των ελληνικών γεωργικών προϊόντων:

1. Η μαζική βιομηχανία είναι πανίσχυρη και αδύνατον να την ανταγωνιστεί ο μεμονωμένος παραγωγός ή μια σχετικά μικρή παραγωγική μονάδα. Το κόστος ανά μονάδα παραγωγής είναι πολύ μικρότερο για την πολυεθνική και άρα έχει την ικανότητα να χτυπήσει καίρια την χαμηλότερη τιμή πώλησης. Ίσως κάποιος να αναρωτηθεί τότε γιατί η πολυεθνική εταιρεία δεν πάει στις εξειδικευμένες αγορές; Διότι ο όγκος παραγωγής είναι μικρός και ασύμφορος για τα δεδομένα της. Άρα αφήνει εκ των πραγμάτων χώρο στους μικρούς παίκτες.  

2. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ακριβώς η έλλειψη προσφοράς στην εξειδικευμένη αγορά δημιουργεί υψηλή ζήτηση και τιμή. Οπότε ο σχετικά μικρός όγκος παραγωγής αντισταθμίζεται από την υψηλή τιμή πώλησης, που στο σύνολό της για μια μικρή, ελληνική εκμετάλλευση μπορεί να είναι ένα εξαιρετικό εισόδημα!

Ως άσκηση για εκείνους που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν πρόσβαση σε εξειδικευμένες αγορές θέτουμε το ερώτημα: πως μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες για αυτές;