Η γεωργία του παρονομαστή-Σκεπτικό αύξησης γεωργικού εισοδήματος

Γράφει ο  Ανδρέας Παπασταύρου

Οι έλληνες αγρότες και ιδιαίτερα οι παραγωγοί ελαιολάδου έχουν μάθει να εκφράζουν το κέρδος από τη σοδειά τους υπολογίζοντας τα χρήματα που κερδίζουν ανά κιλό. Το παράδοξο είναι ότι δεν έχουν εξοικειωθεί με την αντίστροφη λογική: να υπολογίζουν το κόστος της καλλιέργειάς τους επί της μονάδας του προϊόντος (π.χ. κόστος λιπάσματος ανά κιλό παραγόμενου προϊόντος). Συνήθως οι «παραδοσιακοί» αγρότες μετρούν πόσο κοστίζει το κιλό του λιπάσματος ή του φυτοφαρμάκου και κάνουν την αναγωγή στο στρέμμα.

Όταν ο παραγωγός δεν ελέγχει την τιμή πώλησης του προϊόντος στην τελική αγορά (δηλαδή όταν πουλάει σε μεσάζοντες, παραμένοντας στο πρωτογενές στάδιο) δεν είναι εύκολο να αυξήσει την τιμή πώλησης των προϊόντων του. Αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες με κυρίαρχο τον ισχυρό ανταγωνισμό και την υψηλή προσφορά από τους υπόλοιπους παραγωγούς.

Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα των χαμηλών τιμών παραγωγού υπάρχουν οι εξής δύο λύσεις: είτε να εμπλακεί ο παραγωγός και στα επόμενα στάδια της παραγωγής (μεταποίηση, συσκευασία, προώθηση, πώληση), είτε να προσπαθήσει να μειώσει το κόστος παραγωγής.

Ένας μύθος, ειδικότερα για καλλιέργειες όπως η ελιά, είναι η ενθάρρυνση του παραγωγού να αποτινάξει από πάνω του τους καταραμένους μεσάζοντες και να ξεκινήσει μόνος του μια εκστρατεία διαφήμισης που θα εκτοξεύσει την τιμή του προϊόντος σε δυσθεώρητα επίπεδα. Δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθεί κάτι ανάλογο αλλά συνήθως στην πραγματικότητα όλα θέλουν το χρόνο τους.

Αυτό που προτείνω είναι ο παραγωγός να προσπαθήσει μέσα από ένα μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό να ανακαλύψει αδικαιολόγητες δαπάνες. Πιστέψτε με  ότι θα βρεθούν πολλές. Ένα από τα πολλά παραδείγματα που έχω συναντήσει στις βόλτες μου σε χωράφια δείχνει ότι ένα ακριβό λίπασμα μπορεί να αποδειχθεί πιο φτηνό εάν εκτιμήσουμε τη συμβολή του επί του κιλού παραγόμενου προϊόντος. Γιατί; Διότι καταφέρνει και συγκρατείται καλύτερα σε μια βροχή.

Καταληκτικά, ο παραγωγός που αναζητά καινοτομία στην παραγωγική διαδικασία (αυτό ονομάζουμε διαφοροποίηση) ώστε να κάνει τη διαφορά στην αγορά, πρέπει να αναλογιστεί πρώτα πως θα συμμαζέψει τα έξοδά του και κατόπιν θα έρθει και η προστιθέμενη αξία στο προϊόν του (ούτως ή άλλως παράλληλα θα ωριμάσουν αυτά). Μέχρι τότε με τις τιμές πώλησης να παραμένουν χαμηλά ο παραγωγός που θα έχει περιορίσει το κόστος ανά κιλό προϊόντος θα αντέξει τους όποιους κλυδωνισμούς, μιας και θα έχει ανοίξει την ψαλίδα κέρδους-κόστους.