Ο Πράσινος Οδηγός για τα Τρόφιμα

Πέλη Σουσιοπούλου 

Ας φανταστούμε ότι τρώμε μόνο τρόφιμα βιολογικά, ντόπια, που έχουν παραχθεί με φυσικό τρόπο από ευχαριστημένους παραγωγούς, ανεπεξέργαστα και χωρίς συσκευασία. Ακούγεται ουτοπικό; Κι όμως, οι καταναλωτικές μας συνήθειες είναι αυτές που τελικά αποφασίζουν για τη δομή του συστήματος διατροφής. Εμείς οι ίδιοι, όταν ενδιαφερθούμε να αναλάβουμε την πρωτοβουλία, όταν ενημερωθούμε για την τροφή μας και όταν επικεντρώσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες και την αγοραστική μας δύναμη, μπορούμε να επιβάλουμε τη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων.

Μια αρχή είναι να συνειδητοποιήσουμε την τεράστια επίδραση που έχουν οι διατροφικές μας συνήθειες και κατά συνέπεια η γεωργία στον πλανήτη.

Πριν από μερικές δεκαετίες η χώρα μας είχε σχετική αυτάρκεια στην παραγωγή τροφίμων. Οι άνθρωποι έτρωγαν σχεδόν αποκλειστικά τρόφιμα που είχαν παραχθεί κοντά στον τόπο που ζούσαν και τα εισαγόμενα προϊόντα ήταν μια σπάνια πολυτέλεια. Σήμερα, παρ΄ όλο που η γεωργική και κτηνοτροφική μας παραγωγή έχει πολλαπλασιαστεί, εισάγουμε μεγάλο μέρος της τροφής μας. Κι όμως, ακόμη και με λιγότερο εντατικές μεθόδους, η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει επάρκεια και ποικιλία στην παραγωγή τροφίμων.

Τα ράφια των σουπερμάρκετ είναι γεμάτα από πλαστικές συσκευασίες τροφίμων που κραυγάζουν το πόσο φυσικά είναι. Όμως πόσοι από εμάς ξέρουμε - ή θυμόμαστε - πώς παράγονται τα πιό συνηθισμένα καθημερινά μας τρόφιμα; Πόσοι από εμάς ενδιαφέρονται για τη γη και για το τι αυτή μπορεί να παράγει;

Θεωρούμε δεδομένο (οι ενήλικες, αλλά ιδιαίτερα τα παιδιά που δεν έχουν εκπαιδευτεί να σκέφτονται γι΄ αυτά τα ζητήματα) ότι τα τρόφιμα απλά εμφανίζονται στο ράφι, περιμένουμε ότι θα τα συναντήσουμε πάντα στο ίδιο σημείο, σε επαρκή ποσότητα, με την ίδια ποιότητα και σχεδόν την ίδια τιμή, σαν οποιαδήποτε τυποποιημένα προϊόντα. Δεν σκεφτόμαστε από ποιά χώρα προέρχονται, ούτε με ποιό τρόπο παράγονται, ούτε πώς φθάνουν ως το ράφι.

Αντίστροφα, πολλοί αγρότες με απογοήτευση νιώθουν ότι οι καταναλωτές αγνοούν και αδιαφορούν για τη γη, για τους ίδιους τους αγρότες, για την τροφή σαν πηγή της ζωής. Αισθάνονται ότι οι καταναλωτές ενδιαφέρονται μόνο για την τιμή που πληρώνουν για τα τρόφιμά τους. Έτσι και οι ίδιοι οι αγρότες υπό την πίεση της ανταγωνιστικής οικονομίας καταλήγουν να θεωρούν ότι αυτό που μετρά πάνω απ' όλα είναι το κέρδος και η παραγωγή φτηνών τροφίμων. Αντί να φροντίζουν τη γη τους, καταλήγουν να καταστρέφουν τη φυσική παραγωγικότητα του εδάφους, να υποβαθμίζουν το περιβάλλον, να εκθέτουν τους εαυτούς τους σε επικίνδυνα χημικά, να πωλούν τρόφιμα χαμηλότερης διατροφικής αξίας ή και βλαβερά για την ανθρώπινη υγεία.

Τι μπορούμε να κάνουμε

1. Πρέπει να διαθέσουμε χρόνο για να διαβάσουμε στη συσκευασία τη χώρα προέλευσης και να εκπαιδεύσουμε και τα παιδιά μας να το κάνουν. Είναι το πρώτο βήμα που θα μας επιτρέψει να σκεφθούμε αν θέλουμε να αγοράσουμε ένα προϊόν ή όχι. Μπορούμε ακόμη να ενδιαφερθούμε και να μάθουμε για τις συνθήκες παραγωγής στη χώρα αυτή, για την κατάσταση της γης και της εργασίας, μήπως η εταιρεία που παράγει την τροφή έχει σκοτεινή φήμη ή αν αντίθετα πρέπει να την υποστηρίξουμε ενεργά. Έτσι ελέγχουμε ποιόν υποστηρίζουμε με τα χρήματα που δαπανούμε για την τροφή μας. Για παράδειγμα στην ιστοθέση http://www.ethicalconsumer.org/ μπορείτε να βρείτε πληροφορίες για πολλά προϊόντα και εταιρείες.

Αν ενδιαφερόμαστε για τους παραγωγούς και επιλέγουμε την τροφή μας κρίνοντας με βάση τις συνθήκες παραγωγής (και όχι λόγω της συσκευασίας ή της τοποθέτησης του προϊόντος στο ράφι ή της διαφήμισης), οι ίδιοι οι παραγωγοί έρχονται στο επίκεντρο της αγοράς τροφίμων και αποκτούν μεγαλύτερο βάρος, αντί για τα κυκλώματα του εμπορίου.

2. Καλλιεργήστε μόνοι σας. Τίποτε καλύτερο από τη γεύση και τη φρεσκάδα των σπιτικών φρούτων και λαχανικών. Οι καθημερινές μας συνθήκες κάνουν βέβαια δύσκολο να παράγουμε ακόμη κι ένα μικρό μέρος από τα αναγκαία. Συμμετέχοντας όμως έστω και ελάχιστα στην παραγωγή της τροφής μας, συνειδητοποιούμε τα βήματα που μας φέρνουν από το σπόρο στο έτοιμο λαχανικό ή φρούτο. Ακόμη κι αν απλώς καλλιεργήσουμε αρωματικά φυτά και βότανα ή φύτρα, νιώθουμε ότι στην αρχή και στην ουσία της η γεωργία δεν είναι μια μηχανική διαδικασία που εκμεταλλεύεται και εκβιάζει τη φυσική ακολουθία των σταδίων ανάπτυξης αλλά μια ζωντανή αλληλεπίδραση, που χρειάζεται χρόνο, γνώση και φροντίδα.

3. Προτιμάτε τα τοπικά εποχικά προϊόντα. Όσο λιγότερο χρειάστηκε να ταξιδέψουν τα τρόφιμά σας, τόσο το καλύτερο. Κατά κανόνα, όσο μακρύτερα ταξιδεύουν τα τρόφιμα, τόσο μεγαλύτερες οι επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η μεταφορά τροφίμων από τη μιάν άκρη του πλανήτη στην άλλη αυξάνει το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και συμβάλλει στην αλλαγή του κλίματος (βλ. ενδεικτικά http://eartheasy.com/article_food_cause_gas.htm ).

Αγοράστε τρόφιμα από τη λαϊκή αγορά της γειτονιάς σας και μάλιστα ψάξτε για τους παραγωγούς, και όχι τους εμπόρους, που συχνά πωλούν προϊόντα εισαγωγής. Οι τιμές επίσης είναι συνήθως καλύτερες από ότι στο σουπερμάρκετ και οι παραγωγοί πετυχαίνουν μεγαλύτερο εισόδημα.

Οι μικρές εταιρείες δύσκολα συναγωνίζονται τα σουπερμάρκετ και τις μεγάλες αλυσίδες. Αν υπάρχει κοντά σας ένα μικρό ειδικευμένο κατάστημα για τοπικά τρόφιμα ή ποτά, υποστηρίξτε το. Έτσι βοηθάτε να διατηρηθεί ένα ευρύ φάσμα με ενδιαφέροντα τοπικά προϊόντα.

Αν βέβαια έχετε την τύχη να ζείτε κοντά σε παραγωγούς που σέβονται το περιβάλλον, προσπαθήστε να αγοράζετε απ΄ ευθείας όσο περισσότερα προϊόντα μπορείτε από αυτούς. Μπορείτε να παραγγείλετε τα τρόφιμά σας σε τακτική βάση. Έτσι θα δημιουργήσετε μια σταθερή σχέση με τον παραγωγό, ο οποίος θα πετύχει μεγαλύτερο κέρδος, ενώ εσείς θα έχετε φρέσκα προϊόντα και συνήθως θα πετύχετε καλύτερες τιμές από ότι στο σουπερμάρκετ ή στο μανάβικο.

Κι ας μην ξεχνάμε

• Πολλοί αγρότες στον τρίτο κόσμο καλλιεργούν πιά τρόφιμα για εξαγωγές κι όχι για να καλύψουν τις ανάγκες του τόπου τους. Αν καταναλώνετε λιγότερα εξωτικά και εισαγόμενα προϊόντα, θα ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία τους και τη βιώσιμη γεωργία.
• Μόνο το 1/10 της τιμής που πληρώνουμε για καφέ ή τσάι φθάνει στους παραγωγούς, που βρίσκονται συνήθως στον τρίτο κόσμο. Αγοράστε λοιπόν όποτε μπορείτε "fair trade" καφέ και τσάι, δηλαδή από εταιρεία που ακολουθεί τις αρχές του «δίκαιου εμπορίου». Αν δεν υπάρχει κοντά σας κάποιο τέτοιο κατάστημα, μπορείτε να δοκιμάσετε να παραγγείλετε από το διαδίκτυο.
• Προσοχή στη μπανανόφλουδα! Πολλές εταιρείες μπανάνας πληρώνουν ελάχιστα τους εργάτες τους και τους εκθέτουν σε επικίνδυνες δόσεις αγροχημικών. Αγοράστε μπανάνες από εταιρείες που πληρώνουν δίκαια τους παραγωγούς (όπως και σοκολάτα, που ταιριάζει ωραία με τη μπανάνα).
• Οι πληθυσμοί πολλών ειδών ψαριών έχουν μειωθεί τόσο πολύ που δεν πρόκειται να ανανήψουν πιά. Ακόμη, οι σύγχρονες μέθοδοι αλιείας συμβάλλουν στην καταστροφή του ωκεάνιου περιβάλλοντος.
• Αν σας αρέσει το σούσι, να αποφύγετε τον ωμό τόνο. Είναι ένα από τα πιό απειλούμενα είδη ψαριών. Η βιομηχανία τόνου είναι επίσης υπεύθυνη για την καταστροφή πολλών άλλων ψαριών που πιάνονται κατά λάθος στα δίχτυα και πετιούνται πάλι νεκρά στη θάλασσα.
• Και μαζί με τις γαρίδες αλιεύονται κατά λάθος πολλά άλλα ψάρια που μετά πετιούνται πάλι νεκρά στη θάλασσα. Για κάθε κιλό γαρίδας πέντε κιλά άλλων ψαριών πετιούνται πίσω στη θάλασσα. Οι καλλιεργημένες γαρίδες πάλι δεν είναι πάντα καλύτερη επιλογή. Για να κατασκευασθούν οι γαριδοκαλλιέργειες στην Ασία καταστρέφονται τα μαγκρόβια δάση, που είναι ζωτικός τόπος αναπαραγωγής άλλων ψαριών.

Πηγές

• John Button: How to be Green. Friends of the Earth 1989 και http://www.foe.co.uk/resource/factsheets/food_farming.pdf
• John Ikerd: The New American Food System (http://eartheasy.com/article_new_amer_foodsystem1.htm)
• Soil Association http://www.soilassociation.org/web/sa/saweb.nsf/home/index.html
• http://www.ethicalconsumer.org/

10 ΛΟΓΟΙ ΝΑ ΠΡΟΤΙΜΉΣΕΤΕ ΤΑ ΤΟΠΙΚΆ ΠΡΟΙΌΝΤΑ

10 ΛΟΓΟΙ ΝΑ ΠΡΟΤΙΜΉΣΕΤΕ ΤΑ ΤΟΠΙΚΆ ΠΡΟΙΌΝΤΑ

Στέκεστε στον μπαχτσέ, ο ήλιος στο δέρμα σας, μιλάτε με έναν τοπικό αγρότη σχετικά με το μέγεθος και τη γεύση της φετινής συγκομιδής των ροδάκινων του,  και να σας προσφέρει ένα φρούτο  από το δέντρο …..   ένα κομμάτι  με όλη την γλύκα στο στόμα σας. Αφού δοκιμάσετε πολλές διαφορετικές ποικιλίες, μπορείτε να επιλέξετε το αγαπημένο σας φρούτο. Ακόμα αν είστε μακριά  η μνήμη  τις επόμενες ημέρες θα φέρνει αυτή την εικόνα στο μυαλό.

Ή ...

Στέκεστε στο τμήμα φρούτων στο τοπικό σας super market,  όλα γυαλιστερά από τα φώτα αλογόνου και τα νέον, με  χρωματιστό κουτιά από χαρτόνι που περιέχουν  φρούτο και γεμίζεται το καρότσι σας; 

Προφανώς, οι περισσότεροι από εμάς θα συμφωνούσαν ότι το πρώτο σενάριο, στην αγορά του τοπικού αγρότη,  που είναι πολύ πιο ελκυστικό από μία επίσκεψη σε μια μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Αλλά πέρα ​​από τον αισθητικό παράγοντα, είναι  πολλά τα οφέλη της στήριξης της τοπικής αγοράς των  αγρότες σας; Εδώ είναι δέκα λόγοι για τους οποίους πιστεύω ότι θα πρέπει να ψωνίσετε στην τοπική αγορά αγροτών σας.

1. Αγοράζοντας Τοπικά

Αγοράζοντας από το τοπικό αγρότη σας επιτρέπει να υποστηρίξει την τοπική γεωργία. Αυτό σημαίνει ότι τα τρόφιμα που τρώτε προέρχονται από κοντά, και δεν απαιτούν από εμάς να χάνουμε πολλή ενέργεια και το πετρέλαιο να μεταφέρουν τα τρόφιμα από όλο τον κόσμο. Τρώτε τα τρόφιμα στο δικό σας περιβάλλον, όπου έχει δημιουργηθεί με  τέλεια θρεπτικά συστατικά για συγκεκριμένο κλίμα και την περιοχή μας που είναι από τα βλογημένα σημεία του πλανήτη. Βελτιώνεται  το περιβάλλον με τη μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων.

2. Φθηνότερα Βιολογικά φρούτα & λαχανικά

Μπορείτε να βρείτε μια ποικιλία από φρέσκα, βιολογικά προϊόντα σε πιο προσιτές τιμές από ό, τι σε ένα σούπερ μάρκετ. Υπάρχουν, επίσης, πολλοί αγρότες που μεταφέρουν προϊόντα που  είναι   πραγματικά  "βιολογικά", ( και όχι μέσα από μία γραφειοκρατική - δαπανηρή -βαριά διαδικασία).. Το πλεονέκτημα σε μια αγορά αγροτών είναι ότι μπορείτε πραγματικά να μιλήσετε με τον αγρότη, να βελτιώσετε το εισόδημα του, να μάθετε σχετικά με τις μεθόδους τους και στη συνέχεια να αποφασίσετε για τον εαυτό σας και στις περισσότερες περιπτώσεις θα σας επιτρέψει επισκεφθείτε το αγρόκτημά του

.

3. Στήριξη της Τοπικής Οικονομίας & αγρότες σας

Μπορείτε στηρίζουν τον άνθρωπο και την τοπική οικονομία, όχι τεράστια βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων  και τους πολυεθνικούς  ομίλους τροφίμων.

Όχι μόνο  τα χρήματά σας θα μείνουν στην περιοχή σας  και να γίνεται εν μέρει και εσείς ένας από τους αποδέκτες των χρημάτων που ο αγρότης θα επιστρέψει στην κοινωνία  για τις ανάγκες του.  θα θυμάστε το χαμόγελο του γεωργού που παρέδωσε σας  το ζουμερό ροδάκινο….

4. Tρέφεστε Εποχικά

Με ψώνια στην τοπική αγορά αγροτών, θα τρώτε εποχιακά, φρέσκα και ώριμα. Αυτός είναι ένας άλλος πολύ καλός τρόπος για να βελτιώσετε τη  υγεία σας. Τα μεταφερόμενα φρούτα συνήθως μαζεύονται πριν ωριμάσουν για να διατηρηθούν κατά την μεταφορά  και η ωρίμανση γίνεται τεχνητά συνήθως με ασετιλίνη. 

5. Ασφαλέστερα τρόφιμα

Τρόφιμα από την τοπική αγορά αγροτών σας είναι γενικά πιο ασφαλή. Θυμηθείτε τα πρόσφατα κρούσματα E. coli στην Γερμανία…. Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν ως επί το πλείστον σε μεγάλες βιομηχανικές παραγωγές όπου ο αγρότης είναι πια «επιχειρηματίας» και έχει ξεκοπεί από την γή του. Η ποσότητα είναι θύμα στον βωμό της ποσότητας και της μείωσης των κοστολογίων. Παράλληλα το κλίμα της χώρας μας ευννοεί,  και ιδιαίτερα  η ηλιοφάνεια «μειώνει» την επικινδυνότητα των φυτοφαρμάκων 

6. Φρέσκα Φρούτα & Λαχανικά

Το φαγητό από την τοπική αγορά αγροτών σας είναι, ειλικρινά, πιο φρέσκο. Επειδή καλλιεργούνται σε τοπικό επίπεδο, υπάρχει μια καλή πιθανότητα ότι το μήλο που αγοράζετε από τον γεωργό να έχει συλλεχθεί πριν από λίγες ημέρες. Αυτό είναι δυσκολότερο σε ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ.

7. Μεγάλη Ποικιλία

Υπάρχει συνήθως μια καταπληκτική ποικιλία από φρούτα και λαχανικά στην τοπική αγορά αγροτών σας Αυτά είναι η παραγωγή  της εποχής και βέβαια δεν θα βρείτε ανανά στα όρη….. Κάθε αγρότης μπορεί να έχει τη δική του μέθοδο για την καλλιέργεια ντομάτας ή πιπεριάς. Αυτό είναι κάτι που δεν συμβαίνει ποτέ σε ένα super market όπου όλα είναι τυποποιημένα.

8. Καλύτερη γεύση

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα τοπικά τρόφιμα   έχουν απλά καλύτερη γεύση.  Και αυτό γιατί μαζεύονται ωριμότερα.

9. Είναι υγιεινά!

Τρώγοντας φρέσκα, τα  τοπικά  φρούτα και τα λαχανικά  κάνετε καλό στην υγεία σας. Και όχι μόνο!! Ντόπιο μέλι, λιχουδιές,  χόρτα άμεσα από το χωράφι θα γεμίζουν το τραπέζι σας.

10. Το πιο σημαντικό - είναι διασκέδαση!

Η επίσκεψη στον αγρό είναι απλά διασκέδαση για όλη την οικογένεια και εκπαίδευση για τα παιδιά μας. Η συνάντηση  με την τοπική κοινωνία μας είναι ένας εξαιρετικός τρόπος  να αισθάνονται τα παιδιά μας συνδεδεμένα με τον κόσμο γύρω σας,  ενώ  παράλληλα βελτιώνεται την υγεία για το σώμα, το μυαλό και το πνεύμα. Είναι και εξαιρετικό εκπαιδευτικά αφού πολλά παιδιά που ζουν στο άστυ δεν γνωρίζουν πως παράγεται μία ντομάτα ή πως είναι μία αγελάδα στην πραγματικότητα

Έχουμε και μία πρόταση για να αποφύγετε την επίσκεψη στον αγρό, Να φτιάξετε το δικό σας βιολογικό περιβόλι

Έτσι  μία καλύτερη λύση θα ήταν να βελτιωθεί το δικό σας φαγητό  φτιάχνοντας  ένα βιολογικό κήπο. Φυσικά, αυτό θα πάρει περισσότερο χρόνο και χρήμα,  αλλά τελικά  το αποτέλεσμα είναι πολύ οικονομικό και γευστικό.

Τάτσης Κώστας

McsΓεωπόνος

"Smart Shopping": Αποκτήστε οικολογική συνείδηση!

Κάθε χρόνο, στις 16 Οκτωβρίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής, (World Food Day) συμβολίζοντας την ημέρα του 1945 κατά την οποία ιδρύθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) στον ΟΗΕ, με στόχο, αρχικά, τον περιορισμό της πείνας στον πλανήτη. Η θεματική ενότητα που αναπτύσσεται για φέτος είναι τα "Βιώσιμα Συστήματα Τροφίμων για την ασφάλεια τροφίμων και τη διατροφή". Με αφορμή αυτόν τον εορτασμό θα επισημάνουμε μερικούς στόχους και δράσεις που είναι αναγκαίο να υλοποιηθούν για μια βιώσιμη, ασφαλή και παράλληλα οικολογική διέξοδο στο επισιτιστικό πρόβλημα της ανθρωπότητας.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τα 2/10 του πληθυσμού της γης δεν έχει καθόλου πρόσβαση σε βασικά διατροφικά αγαθά και τα 3/10 υποφέρουν από χρόνια έλλειψη θρεπτικών ουσιών. Σχεδόν, ο μισός πληθυσμός της γης υποσιτίζεται σε αντίθεση με τον υπόλοιπο στον οποίο ενυπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό (1/2) που υπερσιτίζεται και συνοδεύεται από ποικίλα μεταβολικά προβλήματα υγείας. Ουσιαστικό ρόλο για τη διαμόρφωση των ανωτέρω ποσοστών φαίνεται να παίζει η παγκόσμια οικονομία καθώς η άνιση κατανομή πλούτου ανάμεσα στις χώρες αλλά και τους ανθρώπους αντικατοπτρίζεται στην άνιση κατανομή, στην άνιση διάθεση και πρόσβαση της τροφής. Έτσι, ενώ στην πραγματικότητα, η παγκόσμια παραγωγή τροφής αρκεί για να ικανοποιήσει πλήρως τις ανάγκες του συνόλου του πληθυσμού της γης, αυτή δεν διανέμεται ορθά, παραγωγικά και με σεβασμό στο περιβάλλον με αποτέλεσμα να συντηρούνται και να διογκώνονται τα προβλήματα της διατροφικής ανασφάλειας και της οικολογικής αειφορίας.

Οι στόχοι επομένως είναι δύο:

1. Οριζόντια μέτρα (!!!) για την εξασφάλιση του θεμελιώδους δικαιώματος στην τροφή όλου του πληθυσμού της γης.

2. Πλαίσιο παραγωγής, διακίνησης, ασφάλειας και κατανάλωσης τροφής με σεβασμό στο περιβάλλον και εξασφάλιση μικρού οικολογικού αποτυπώματος.

Έφτασε η ώρα για την απόκτηση οικολογικής συνείδησης καθώς η διατροφή είναι υπεύθυνη για το 22-30% των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Πώς μπορείτε από την κατανάλωση να περάσετε στη βιώσιμη κατανάλωση; Ο όρος ‘smart shopping’ αναφέρεται σε όλες τις στοχευμένες δράσεις που μπορείτε να κάνετε για να αξιοποιήσετε σοφά τους πόρους της γης, με στόχο την προαγωγή της υγείας σας παράλληλα με τη διατήρηση της επάρκειας και της βιοποικιλότητας του περιβάλλοντος.

Οι δράσεις που μπορείτε να εφαρμόσετε είναι:
 

• Αναπτύξτε ή υποστηρίξτε την τοπική καλλιέργεια και την κατανάλωση των προϊόντων της. Αγοράστε τρόφιμα από τοπικές φάρμες και λαϊκές αγορές. Στηρίξτε την παραδοσιακή διατροφή κάθε τόπου που αξιοποιεί τα τοπικά προϊόντα. Για καλύτερη επιλογή στα τρόφιμα πηγαίνετε νωρίς στις λαϊκές αγορές (τα πιο δημοφιλή προϊόντα εξαντλούνται στην πρώτη ώρα) ενώ για καλύτερες τιμές και ‘παζάρι’ πηγαίνετε αργά. Γενικά, με τον τρόπο αυτό μειώνονται τα ‘τροφοχιλιόμετρα’ (δηλαδή η απόσταση σε χιλιόμετρα από τον τόπο παραγωγής στον τόπο κατανάλωσης), καθώς και η τιμή των προϊόντων. Ασκήστε πίεση στα σούπερ μάρκετ όπου κάνετε τις αγορές σας, ώστε να πωλούν τοπικά προϊόντα και να στηρίζουν το δίκαιο εμπόριο των τροφίμων. Αν η παραγωγή, η επεξεργασία και η απευθείας πώληση των τροφίμων γίνει σε τοπικό επίπεδο, το οικολογικό κέρδος που προκύπτει είναι τεράστιο.

• Αγοράστε και καταναλώστε λιγότερο κόκκινο κρέας και ζωικά προϊόντα, που είναι τα πιο ενεργοβόρα τρόφιμα. Κατέχουν το 18% της παγκόσμιας εκπομπής CO2, και στην εκτροφή τους γίνεται μεγάλη σπατάλη νερού και καταστροφή μεγάλων δασικών εκτάσεων. Εξάλλου, η μεγάλη κατανάλωση επιβαρύνει και δημιουργεί ποικίλα προβλήματα στην υγεία σας.

Ένας τρόπος για να μειώσετε την κατανάλωση κρέατος και ζωικών προϊόντων είναι φροντίζοντας:


α. τουλάχιστον 3 γεύματα την εβδομάδα να μην περιέχουν κρέας, και να περιέχουν λαδερά, ζυμαρικά, λαχανικά, σαλάτες ή όσπρια και 1 μέρα την εβδομάδα χωρίς καθόλου κρέας και ζωικά προϊόντα.

β. να προτιμάτε το κρέας από μικρά ζώα, ή κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής (καλύτερα να το αγοράζετε και να το μαγειρεύετε ολόκληρο και όχι σε κομμάτια)

γ. να προτιμάτε κρέας βιολογικής εκτροφής από πιστοποιημένα κρεοπωλεία

δ. να το μαγειρεύετε με έξυπνους τρόπους, χρησιμοποιώντας και τα φθηνότερα κομμάτια. Να σέβεστε πάντα την πρώτη ύλη και την αξιοποιείτε στο έπακρο, μαγειρεύοντας οικονομικά.

Ιδανικά το κρέας που καταναλώνετε πρέπει να είναι λίγο σε ποσότητα και άριστο σε ποιότητα (βιολογικής κτηνοτροφίας).

• Αγοράστε ψάρια που δεν προέρχονται από ιχθυοτροφεία και δεν είναι είδος ‘υπό εξαφάνιση’. Γενικά να καταναλώνετε τρόφιμα τα οποία βρίσκονται χαμηλά στην τροφική αλυσίδα και μειώστε την αγορά και την κατανάλωση ιδιαίτερα επεξεργασμένων τροφίμων που είναι πλούσια σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι. Για κάθε δολάριο που ξοδεύει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την καταπολέμηση του υποσιτισμού στον κόσμο, η βιομηχανία τροφίμων ξοδεύει 500 δολάρια για την προώθηση των επεξεργασμένων τροφίμων!

• Η διατροφής σας να χαρακτηρίζεται από ποικιλία, μέτρο και ισορροπία. Πριν αγοράσετε κάποιο τρόφιμο αφιερώστε λίγο χρόνο για να διαβάσετε την ετικέτα με τις διατροφικές πληροφορίες για να είστε σίγουροι για την επιλογή σας.

• Καταναλώνετε εποχιακά τρόφιμα, δηλαδή η διατροφή σας να είναι εναρμονισμένη με τις εποχές. Το φρέσκο είναι σίγουρα πιο νόστιμο, πιο υγιεινό, πιο φθηνό και με καλύτερο άρωμα. Προτιμήστε, επομένως, τα εγχώρια προϊόντα, μειώνοντας παράλληλα τις ενεργοβόρες αεροπορικές μεταφορές και τη διαδικασία της αποθήκευσης.

• Επίσης, μειώστε τη σπατάλη του φαγητού και τα τρόφιμα που πετάτε στα σκουπίδια (40% εκ των οποίων το 14% πακεταρισμένο, χωρίς να έχει λήξει). Επιλέξτε τρόφιμα με μικρότερη συσκευασία για τον περιορισμό των αποβλήτων και προτιμήστε εκείνα με λιγότερη (ή και μηδενική) και πιο οικολογική ή ανακυκλώσιμη συσκευασία πχ γυάλινη. Αποφύγετε τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα (κονσέρβες ή κατεψυγμένα) και κάντε όπου είναι εφικτό κομποστοποίηση των απορριμμάτων σας.

• Προγραμματίστε τα γεύματα, οπότε και τα ψώνια, της εβδομάδας και μην υπερβάλλετε με τις αγορές. Έτσι θα αγοράζετε ότι πραγματικά χρειάζεστε στην σωστή ποσότητα και δεν θα πετάτε τρόφιμα. Προτιμήστε οικολογικές ή ανακυκλώσιμες τσάντες για τα ψώνια σας.

• Προτιμήστε τα βιολογικά προϊόντα, που έχουν μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα, μικρότερη εκπομπή αερίων θερμοκηπίου και έχουν μικρότερη ενέργεια παραγωγής από τα συμβατικά τρόφιμα. Τα βιολογικά τρόφιμα, έχουν μεγαλύτερη απόδοση από τη συμβατική καλλιέργεια, αυξάνοντας έτσι τα κέρδη, ενώ τέλος προστατεύουν την ‘υγεία’ του εδάφους και υδάτινων πόρων.

• Μια ακόμη δράση είναι να φτιάξετε τον δικό σας κήπο και να φυτέψετε τα δικά σας φρούτα και λαχανικά. Έτσι, θα έχετε τα φθηνότερα βιολογικά και τοπικά τρόφιμα με τη μικρότερη δαπανόμενη ενέργεια, τα λιγότερα απόβλητα, τη συντομότερη μεταφορά, τη μικρότερη συντήρηση και συσκευασία και τελικά πολύ μικρό οικολογικό αποτύπωμα.

Οι παραπάνω ενέργειες αποτελούν τη μοναδική λύση και παράλληλα την αιχμή του δόρατος της νέας διατροφικής διπλωματίας που μπορείτε να εφαρμόσετε μέσω του ‘smart shopping’. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μόνο η εφαρμογή οικολογικής διατροφικής συμπεριφοράς σε συνδυασμό με την έξυπνη-βιώσιμη καταναλωτική συμπεριφορά, αποτελούν βασικές συνιστώσες στην εξασφάλιση της ατομικής υγείας και ευεξίας, της ορθής κατανομής της τροφής στον πληθυσμό της γης, αλλά και της συνολικής προστασίας του οικοσυστήματος. ‘Η προστασία και η αειφορία του περιβάλλοντος περνά από τα ψώνια σας’.

 

Γράφει ο:

Παναγιώτης Α.Βαραγιάννης M.Med.Sc.

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Υποψήφιος Διδάκτωρ Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

ΣΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙΣ!

Υπάρχουν μέρη του πλανήτη, στα οποία οι κάτοικοι ζουν περισσότερο, κερδίζουν αρκετά λεφτά και έχουν υψηλό βιοτικό επίπεδο, ας ρίξουμε μια ματιά, για να δούμε ποια είναι αυτά. 

Αν βρίσκετε με το ένα πόδι στο εξωτερικό, συμβουλευτείτε πρώτα την ανανεωμένη λίστα με τις δέκα χώρες που διαθέτουν όλα εκείνα τα στοιχεία που τις κάνουν ιδανικό τόπο διαβίωσης.

Η λίστα με τις καλύτερες χώρες για να ζήσει κανείς βασίστηκαν στα στοιχεία του «Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης» από το «πρόγραμμα Ανάπτυξης Ηνωμένων Εθνών» και έτσι για το 2014 έχουμε τους νικητές και τους ηττημένους. Μην περιμένετε, ωστόσο, να βρείτε την Ελλάδα στο top 10, θα απογοητευτείτε...

Η λίστα αυτή βασίστηκε στο προσδόκιμο ζωής και την υγεία των ανθρώπων, τη μόρφωση και το βιοτικό επίπεδο. Σημαντικό ρόλο, όμως, έπαιξε και το κατά κεφαλήν εισόδημα.

Νικήτρια αναδείχτηκε η Νορβηγία, με πληθυσμό που φτάνει τα 5 εκατ. κατοίκους.

1. Νορβηγία

2. Αυστραλία

3. Ελβετία

4. Ολλανδία

5. Η.Π.Α

6. Γερμανία

7. Νέα Ζηλανδία

8. Καναδάς

9. Σιγκαπούρη

10. Δανία

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει στη λίστα 5 εκπροσώπους, στοιχείο που την κάνει ίσως την καλύτερη ήπειρο για να ζεις!

Διεθνής διάκριση για εφαρμογή χαρτογράφησης των θαλάσσιων λιβαδιών

Αναπτύχθηκε από το ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος»

Εφαρμογή με την οποία επιτυγχάνεται η χαρτογράφηση και φωτογραφική απεικόνιση μεγάλης έκτασης της ελληνικής παράκτιας ζώνης, ανέπτυξε η επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», που έλαβε και την πρώτη θέση στο διεθνή διαγωνισμό διαστημικών εφαρμογών «Copernicus Masters» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).

Με τίτλο «Seagrass in HD» και δημιουργούς τους Δημοσθένη Τραγανό και Samuel Matthews, η εφαρμογή του Αρχιπελάγους που βραβεύθηκε αποτελεί μία καινοτόμο μέθοδο για την παρακολούθηση των θαλάσσιων λιβαδιών, σε θάλασσες και ωκεανούς παγκοσμίως, αρχής γενομένης από το Αιγαίο, και τα λιβάδια του ενδημικού είδους Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica).

Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας δορυφορικά δεδομένα, τα οποία επιβεβαιώνονται από έρευνα πεδίου στο Αιγαίο, το Αρχιπελάγος μπορεί να χαρτογραφήσει την κατανομή των ενδιαιτημάτων της Ποσειδωνίας, με άμεσο και σταθερό τρόπο, εκτιμώντας ταυτόχρονα τον ρυθμό υποβάθμισής τους, καθώς και την αποτελεσματικότητα των δράσεων για την προστασία τους.

«Δημιουργήσαμε και αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε, στο πεδίο, αυτή την εφαρμογή από το 2006 και έκτοτε την εμπλουτίσαμε, αξιοποιώντας νεώτερα δορυφορικά δεδομένα, χάρτες και φωτογραφικές απεικονίσεις» ανέφερε στο ΑΜΠΕ ο διευθυντής του Αρχιπελάγους, Θοδωρής Τσιμπίδης.

Στόχος του ινστιτούτου είναι, με τη δωρεάν χρήση της εφαρμογής και από άλλους ερευνητικούς φορείς, να δημιουργηθεί μια κοινή βάση δεδομένων με σημαντικά στοιχεία από την παρακολούθηση των θαλάσσιων λιβαδιών, τα οποία ξεκινούν από την ακτή και φτάνουν μέχρι και τα 50 μέτρα απόσταση.

«Μιλάμε για συστηματική παρακολούθηση, αλλά κυρίως για προστασία της παράκτιας ζώνης καθώς βλέπουμε, πλέον, παραλίες να «εξαφανίζονται» σε διάφορα νησιά και ασυνείδητους αλιείς να «ξηλώνουν» με τις άγκυρές τους σημαντικές εκτάσεις θαλάσσιων λιβαδιών που έχουν θεμελιώδη σημασία για την παραγωγικότητα και υγεία των θαλασσών μας», κατέληξε ο κ. Τσιμπίδης.

Σεμινάριο στην Καλαμάτα για τη βιώσιμη διαχείριση της ελαιοκαλλιέργειας

Τριήμερο δωρεάν σεμινάριο με τίτλο «Μέθοδοι βιώσιμης διαχείρισης για την ελαιοκαλλιέργεια» διοργανώνεται στην Καλαμάτα, στις 17-19 Νοεμβρίου.

Πιο συγκεκριμένα, το σεμινάριο που διοργανώνεται από το Ίδρυμα «Καπετάν Βασίλη» σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων και το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας και θα διεξαχθεί στο συνεδριακό χώρο του ξενοδοχείου Elite City Resort, υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου  «Εκπαίδευση φορέων της ελαιοκομίας σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας σε αειφορικές πρακτικές παραγωγής, επεξεργασίας και προώθησης του ελαιολάδου».

Στο πλαίσιο των δράσεων εκπαίδευσης, το Ίδρυμα προσκαλεί όλους τους αρμόδιους φορείς, τους παραγωγούς, τους επαγγελματίες του ελαιοκομικού τομέα καθώς και οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, να συμμετάσχει στο τριήμερο σεμινάριο για να ενημερωθεί και να εκπαιδευτεί επάνω σε σύγχρονα  ζητήματα ελαιοκαλλιέργειας. Στο σεμινάριο θα αναλυθούν θέματα όπως η ορθολογική άρδευση, λίπανση και ολοκληρωμένη φυτοπροστασία του ελαιώνα, η διαχείριση αποβλήτων ελαιουργείων, η πιστοποίηση, εμπορία και προώθηση ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς καθώς και άλλα σημαντικά ζητήματα του αγροτικού τομέα. 

Για την καλύτερη εκπαίδευση και ενημέρωση των συμμετεχόντων θα πραγματοποιηθούν και επισκέψεις α) σε ελαιώνες όπου θα γίνει πρακτική επίδειξη κλαδέματος ελιάς, δειγματοληψίας εδάφους και φύλλων για ανάλυση, σωστού σχεδιασμού και συντήρησης του αρδευτικού δικτύου β) σε ελαιουργεία της περιοχής για την επίδειξη της ορθής λειτουργίας για τη διατήρηση της ποιότητας του ελαιολάδου. Την τελευταία ημέρα του σεμιναρίου, όλοι οι συμμετέχοντες και οι αρμόδιοι φορείς θα συζητήσουν θέματα που αφορούν στην περιοχή και θα καταθέσουν προτάσεις με σκοπό τη σύνταξη ενός τοπικού στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης-βελτίωσης της ελαιοκομίας  στη Μεσσηνία.     

Η συμμετοχή για όλους τους ενδιαφερόμενους είναι δωρεάν και θα χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης. Για την καλύτερη δυνατή οργάνωση των μετακινήσεων στο πλαίσιο της επίσκεψης στους ελαιώνες και το ελαιοτριβείο, παρακαλούμε για την έγκαιρη επιβεβαίωση συμμετοχής σας. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Για περισσότερες λεπτομέρειες και το πρόγραμμα του σεμιναρίου μπορείτε να ενημερωθείτε από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος «Καπετάν Βασίλη»: www.cvf.gr

Για τη συμμετοχή στο σεμινάριο απαιτείται προεγγραφή στα παρακάτω στοιχεία: Πύλος: 27230 28353 – 6986689093, Αθήνα: 210 9490 253

Αναλυτικότερα εδώ το σχετικό πρόγραμμα

Σταφίδες: προστατεύουν τα κύτταρά μας από τη γήρανση και τις ασθένειες

Οι σταφίδες αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παραδοσιακό ελληνικό προϊόν και διακρίνονται για τα μοναδικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους.

Αυτός είναι ο λόγος που οι σταφίδες χρησιμοποιούνται ευρέως στη ζαχαροπλαστική και στη μαγειρική για να προσθέσουν ξεχωριστή γεύση και άρωμα. Παρόλα αυτά διακρίνονται και για τα οφέλη τους στην ανθρώπινη υγεία.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον από διατροφική άποψη παρουσιάζουν εξαιτίας της σημαντικής περιεκτικότητάς τους σε αντιοξειδωτικά συστατικά και κυρίως σε φαινόλες. Οι φαινόλες, οι οποίες απαντώνται σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, έχει φανεί να αποτελούν ασπίδα προστασίας των κυττάρων μας από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να επάγουν αντιδράσεις οξείδωσης των συστατικών των κυτταρικών μεμβρανών και κατά συνέπεια να πυροδοτήσουν καρκινικά μονοπάτια αλλά ακόμα και μονοπάτια γήρανσης.

Η αντιοξειδωτική ικανότητα των τροφίμων είναι ευθέως ανάλογη με την περιεκτικότητά τους σε φαινόλες, με τις σταφίδες να κατατάσσονται αναφορικά με το φαινολικό περιεχόμενό τους στην ίδια θέση με τα δαμάσκηνα και τα βερίκοκα. Οι φλαβονόλες, οι οποίες αποτελούν την κύρια κατηγορία από τις περιεχόμενες στις σταφίδες φαινόλες, δεν φαίνεται να επηρεάζονται σημαντικά από τη διαδικασία ξήρανσης.

Οι σταφίδες αποτελούν ένα εύκολο αλλά και αγαπημένο snack μικρών και μεγάλων, που μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής μας. Η προσθήκη των σταφίδων στα δημητριακά πρωινού και στο γιαούρτι αποτελούν έξυπνες επιλογές, με τις οποίες βελτιώνουμε τόσο τη γεύση όσο και τη διατροφική αξία των γευμάτων μας.

Καθαρίζοντας το σπίτι με 11 τρόφιμα

 Αποχαιρετήστε διά παντός τα τοξικά καθαριστικά προϊόντα. Ανοίξτε το ψυγείο ή την τροφοθήκη σας και βρείτε όλα όσα σας χρειάζονται για να καθαρίσετε σχεδόν τα πάντα, από κατσαρόλες και τηγάνια ως τη μοκέτα του δωματίου σας.

Τα συμβατικά καθαριστικά προϊόντα δεν είναι μόνο επιβλαβή για την υγεία λόγω των τοξικών και συχνά καρκινογόνων ουσιών που περιέχουν, αλλά και για το περιβάλλον αφού συσκευάζονται σε πλαστικές συσκευασίες οι οποίες έχουν τεράστιο οικολογικό αντίκτυπο καθ’ όλο τον κύκλο ζωής τους, από την παραγωγή ως την απόρριψη.

Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Huffington Post παρουσίασε έντεκα τρόφιμα που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για να καθαρίσουμε το αντικείμενα και το σπίτι μας με φυσικό τρόπο χωρίς να επιβαρύνουμε το περιβάλλον.

Οι μπανανόφλουδες κάνουν τα ασημικά να γυαλίζουν

Μην πετάξετε τις μπανανόφλουδες σας ακόμα. Εάν τα ασημικά σας έχουν θαμπώσει, τρίψτε τα με το εσωτερικό μιας μπανανόφλουδας για να αποκτήσουν και πάλι τη χαμένη τους λάμψη και διαβάστε οκτώ ακόμα τρόπους με τους οποίες μπορείτε να τις αξιοποιήσετε.

Φλούδες αγγουριού απομακρύνουν τα σημάδια από τοίχους και τραπέζια.

Οι φλούδες από το αγγούρι δεν απομακρύνουν μόνο τους λεκέδες από τοίχους και ντουλάπια, αλλά εάν δεν θέλετε να θαμπώσει ο καθρέφτης του λουτρού σας από τους υδρατμούς τρίψτε τον με φλούδα αγγουριού πριν μπείτε στη μπανιέρα.

Κέτσαπ για λάμψη σε χάλκινα αντικείμενα

Εάν έχετε χάλκινα αντικείμενα και θέλετε να τα καθαρίσετε απλώστε κέτσαπ και αφήστε τη να δράσει από πέντε λεπτά ως μισή ώρα. Τα οξέα στο σκεύασμα θα απομακρύνουν τη θαμπάδα.

Ωμό κρεμμύδι καθαρίζει τη σχάρα της ψησταριάς

Εάν τρίψετε μισό ωμό κρεμμύδι στη σχάρα της ψησταριάς θα απομακρύνεται με φυσικό τρόπο όλο το λίπος και το καρβουνιασμένο κρέας. Καλύτερα αποτελέσματα θα έχετε αν ζεστάνετε την ψησταριά πριν το καθάρισμα και την περάσετε με ένα κρεμμύδι καρφωμένο σε ένα πηρούνι.

Τα καρύδια απομακρύνουν τις γρατζουνιές από τα ξύλινα έπιπλα

Καθαρίστε το καρύδι από το κέλυφος και τρίψτε το στη γρατζουνιά. Στη συνέχεια περάστε το δάχτυλό σας πάνω από τη γρατζουνιά ώστε να απορροφηθούν ευκολότερα τα έλαια. Αφήστε το να λειτουργήσει για πέντε λεπτά. Τέλος, με ένα πανάκι τρίψτε την περιοχή και είστε έτοιμος/η.

Αλάτι για τους δύσκολους λεκέδες στα ρούχα

Την επόμενη φορά που θα χυθεί κόκκινο κρασί στο ανοιχτόχρωμο φόρεμά σας ή στον καινούργιο σας καναπέ μην στενοχωρηθείτε. Ρίχτε στο λεκέ επιτραπέζιο αλάτι και ο λεκές θα απορροφηθεί.

Μια λεπτή φέτα λευκό ψωμί για να μαζέψετε τα σπασμένα γυαλιά

Το ποτήρι που κρατούσατε στο χέρι σας έσπασε κι έγινε θρύψαλα; Καταβρέξτε μια φέτα λευκό ψωμί και μαζέψτε τα γυαλάκια.

Το ρύζι καθαρίζει το μύλο του καφέ και του πιπεριού

Ρίξτε μια χούφτα ωμό ρύζι στο μύλο του καφέ ή των μπαχαρικών. Αλέστε το μέχρι να γίνει σκόνη. Μαζί με τη σκόνη του ρυζιού θα μαζέψετε μικρά κομμάτια καφέ ή πιπεριού που είχαν κολλήσει για πάντα στο μύλο σας. Με ένα νωπό πανί καθαρίζετε εύκολα όλο το μηχανισμό.

Ελαιόλαδο για να καθαρίσετε το μελίτωμα

Το μελίτωμα είναι μια κολλώδης ουσία που συχνά βρίσκεται στο φύλλωμα ορισμένων φυτών και παράγεται από συγκεκριμένα έντομα. Εάν παίζοντας το παιδί σας πασαλειφτεί με αυτή την κόλλα και στη συνέχεια κάτσει στον καναπέ, βάλτε λίγο ελαιόλαδο σε ένα πανί και τρίψτε μέχρι να διαλυθεί.

Καλαμποκάλευρο για τους λεκέδες στα υφάσματα

Έπεσε λιπαρή πίτσα στο παντελόνι σας; Βάλτε καλαμποκάλευρο στο λεκέ και αφήστε το να δράσει για 15 με 20 λεπτά. Όταν το καθαρίσετε, ο λεκές θα έχει απορροφηθεί.

Coca-Cola  στην τουαλέτα

Τα οξέα της Coca-Cola καθαρίζουν το πουρί της τουαλέτας. Οπότε πάρτε ένα κουτάκι αδειάστε το στην τουαλέτα κι αφήστε το υγρό να δράσει για μια περίπου ώρα. Στη συνέχει τρίψτε τη λεκάνη και τραβήξτε το καζανάκι. Η τουαλέτα θα λάμπει.

Μην ξεχάσετε να απορρίψετε το κουτάκι στον ειδικό κλάδο ανακύκλωσης.

econews

Νέα έρευνα: Ο βήχας περνάει και χωρίς σιρόπι

  

Νέα έρευνα βρήκε ότι το να δίνουμε στα παιδιά που βήχουν σιρόπι placebo αποτελεί την πιο αποτελεσματική αντιβηχική θεραπεία.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια επιβεβαιώνουν με νέα έρευνα αυτό που τονίζουν οι παιδίατροι, ότι ο βήχας βελτιώνεται από μόνος του, χωρίς καμία ιδιαίτερη θεραπεία.

Για τις ανάγκες της έρευνας οι ειδικοί συνέκριναν τα θεραπευτικά αποτελέσματα της λήψης ενός φυσικού αντιβηχικού σιροπιού, της λήψης ενός placebo και της αντιμετώπισης του βήχα χωρίς καμία απολύτως θεραπεία. 

Μία ομάδα 119 παιδιών (ηλικίας από 2 ως 47 μηνών), που έβηχαν 7 ή λιγότερες ημέρες, πήραν μέρος στη μελέτη του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τόσο το placebo όσο και το φυσικό σιρόπι βοήθησαν εξίσου στη βελτίωση της κατάστασης των ασθενών.

Οι γιατροί, λοιπόν, ισχυρίζονται ότι τα αντιβηχικά σιρόπια είναι πεταμένα λεφτά και ότι μπορούμε να χρησιμοποιούμε λεμόνι και μέλι. 

Πηγή: vita.gr

κτηνοτροφικό κουκί

κτηνοτροφικό κουκί

ΚΟΥΚΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟ

Το κουκί είναι :

· Πρωτεϊνούχο φυτό με καλή παραγωγή καρπού.

αποτελούν πλούσια πρωτεϊνούχα τροφή με περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη από 26 μέχρι και 34%. 

· Χωρίς μεγάλα έξοδα καλλιέργειας .

· Εμπλουτίζει το χωράφι με άζωτο .

· Ευνοείται η επόμενη καλλιέργεια .

Τα κουκιά συνιστώνται σε αγρούς που πλήττονται από χειμερινά και θερινά ζιζάνια. Τα σκαλίσματα που δέχονται τα κουκιά καταστρέφουν τα χειμερινά ζιζάνια και η πρώιμη συγκομιδή τους επιτρέπει την καταστροφή των θερινών ζιζανίων με θερινές αρόσεις. 

· Κατάλληλο για χλωρή λίπανση 

Για τα γαλακτοφόρα ζώα : αγελάδες - πρόβατα –κατσίκες κ.λ.π.

Ανακατεύουμέ στο σιτηρέσιο κατά μέσο όρο 25 kg κουκί με 75 kg σιτηρά ( κριθάρι –σιτάρι –καλαμπόκι ).

Σε μία εβδομάδα αυξάνεται θεαματικά η παραγωγή γάλακτος .

Για παχυνόμενα ζώα είναι απαραίτητο το κουκί στο σιτηρέσιο στην παραπάνω ποσότητα περίπου . Χρησιμοποιώντας το παραπάνω σιτηρέσιο έχουμε μεγάλη και γρήγορη ανάπτυξη του ζώου . Την ακριβή ποσότητα στο σιτηρέσιο συνήθως την προσδιορίζει ο κτηνίατρος που συμβουλεύεστε .

Για παραγωγη καρπου σπερνουμε το κουκι με 15 kg /στρέμμα. 

Για χλωρή λίπανση σπέρνουμε το κουκί με 8-10 kg /στρέμμα και όταν φθάσει στην ανθοφορία οργώνουμε το χωράφι όποτε ενσωματώνουμε το σανό , εμπλουτίζοντας το χωράφι με άζωτο ..

Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

ευδοκιμούν σε εδάφη πηλώδη με πολύ ασβέστιο και καλή αποστράγγιση. Η απόδοση των κουκιών μπορεί να είναι καλή και σε πτωχά εδάφη, αρκεί να υπάρχει επαρκής φωσφορική λίπανση. Εδάφη όξινα δεν είναι κατάλληλα για τα κουκιά, τα οποία προσαρμόζονται σε αλκαλικά εδάφη καλύτερα από τα άλλα ψυχανθή

Ακολουθούμε τους κανόνες προετοιμασίας του εδάφους 

- Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στο καλό στρώσιμο του χωραφιού για να μην έχουμε απώλειες στο θερισμό.

- Σπέρνουμε το κουκί 10 ημέρες πριν από τα σιτηρά .Προσέξτε όμως ότι το κουκί μπορεί να σπαρθεί από το φθινόπωρο μέχρι και την άνοιξη- Φεβρουάριο –Μάρτιο .Προτιμάται η πρώιμη σπορά διότι συνηθως έχει μεγαλύτερη στρεμματική απόδοση .Σπέρνονται με σπαρτική μηχανή σε γραμμές που απέχουν περίπου 40 εκ., επί των γραμμών 15 εκ περίπου και σε βάθος 5 εκ. Στις ψυχρές περιοχές καλό είναι η σπορά να γίνεται νωρίς την άνοιξη. Η ποσότητα του σπόρου ανά στρέμμα είναι 8 με 12 κιλά το στρέμμα. 

Είναι απαραίτητη η προφυτροτική ζιζανιοκτονία με ένα ζιζανιοκτόνο τύπου PENTIMETHALIN.

Δεν είναι απαραίτητη η χρήση λιπάσματος. Εάν το επιθυμούμε χρησιμοποιούμε 15 κιλά 0-20-0. Απαιτείται μόνον 12-15 κιλά επιλεγμένος σπόρος ανά στρέμμα για παραγωγή καρπού .

Το κουκί θερίζεται μαζί με τα σιτάρια.

Χρησιμοποιούμε θεραλλωνιστική μηχανή σιταριού εφ’ όσον η μηχανή είναι σύγχρονη επιλέγουμε το κατάλληλο πρόγραμμα. – Στις παλιές μηχανές ανοίγουμε στο διπλάσιο από τα στάρια την απόσταση τρόμπα - Η παραγωγή του σε καρπο μπορεί να πέραση τα 500 κιλά το στρέμμα εφ’ όσον το έδαφος είναι πλούσιο. Στα φτωχά εδάφη βέβαια έχουμε μειωμένη παραγωγή.

Τοκουκι χρησιμοποιηται μονον σαν καρπος. Τα υπολείμματα που μένουν στο χωράφι μετά το θερισμό ενσωματώνονται με το όργωμα και καλυτερεύουν το έδαφος.

Ποιες είναι οι πιο “πράσινες” οικονομίες του κόσμου (ή νομίζουν ότι είναι);

Πρόσφατη αμερικανική έκθεση κατατάσσει τις χώρες του πλανήτη με κριτήριο τις περιβαλλοντικά ωφέλιμες επενδύσεις, αλλά και την αντίληψη των κατοίκων τους σχετικά με το πόσο “πράσινες” είναι.

Η αμερικανική εταιρεία συμβούλων Dual Citizen καταρτίζει λίστες αειφορίας εθνικών οικονομιών από το 2010 ακόμα. Η φετινή έκθεση περιλαμβάνει στοιχεία από 60 χώρες.

Στην κορυφή της λίστας των πιο πράσινων οικονομιών φιγουράρουν η Σουηδία (μερικούς από τους λόγους μπορείτε να τους διαβάσετε εδώ), η Νορβηγία και η Κόστα Ρίκα.

Από τη δεκάδα των πιο πράσινων οικονομιών απουσιάζουν οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία παρότι οι κάτοικοί τους πιστεύουν το αντίθετο. Όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς της έρευνας, είναι πρόβλημα το γεγονός ότι αυτές οι χώρες θεωρούνται πιο φιλικές στο περιβάλλον από αυτό που πραγματικά είναι. Από την άλλη πλευρά, μπορούν να εκμεταλλευτούν το καλό τους όνομα για να αποκτήσουν και τη χάρη, δηλαδή να προσελκύσουν πράσινες επενδύσεις.

Όσον αφορά στις χώρες που νομίζουν ότι είναι πιο πράσινες από αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα προηγούνται η Γερμανία και η Δανία. Τρίτη είναι η Σουηδία όπου οι κάτοικοι μάλλον δεν έχουν αντιληφθεί πόσο σημαντικά πράγματα έχουν πετύχει.

Στον πίνακα που ακολουθεί μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στις δύο λίστες:

Ο δείκτης οικονομικής αειφορίας συνυπολογίζει μια σειρά παράγοντες από ποικίλες κατηγορίες όπως η ηγεσία και η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή αποδοτικότητα, οι πράσινες αγορές και επενδύσεις, το περιβάλλον και το φυσικό κεφάλαιο. Για παράδειγμα, ένας παράγοντας είναι ο τρόπος με τον οποίο τα μέσα ενημέρωσης εθνικής εμβέλειας καλύπτουν το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Τα προγράμματα ενεργειακής αποδοτικότητας, τα πιστοποιητικά πράσινης δόμησης LEED, οι επενδύσεις στις ΑΠΕ και η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα αποτελούν επίσης παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση του δείκτη.

Εάν έχετε απορία η Ελλάδα δεν εμφανίζεται στην έκθεση (και όχι λόγω μεγέθους οικονομίας αφού περιλαμβάνονται χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ολλανδία και η Φινλανδία)

Μπορείτε να διαβάσετε την έκθεση εδώ.

econews

Στρες και άγχος προκαλούν πόνους

Στρες και άγχος προκαλούν πόνους

Το συνεχές στρες για μεγάλες χρονικές περιόδους μπορεί να προκαλέσει φυσική δυσανεξία στο στομάχι ή σταέντερα και πόνους στην πλάτη, άσθμα, ερεθισμούς στοδέρμα και πονοκεφάλους, ανακοίνωσε η επαγγελματική ένωση Γερμανών ψυχιάτρων.

Εάν δεν υπάρχει κάποια νοσογόνος αιτία για το πρόβλημα, οι ασθενείς πρέπει να βρουν τί είναι αυτό που στη ζωή τους δημιουργεί τόσο έντονη πίεση και τί μπορούν να κάνουν για να αλλάξουν την κατάσταση. Εάν μόνο αυτό δεν μπορεί να τους βοηθήσει, η ψυχοθεραπεία ίσως να είναι μια λύση.

Το στρες ίσως να είναι η συνέπεια απαιτήσεων ή ρήξεων με συναδέλφους ή προϊσταμένους στο χώρο δουλειάς ή προκύπτει από προβληματικές διαπροσωπικές σχέσεις.

Στοιχεία καταδεικνύουν ότι περισσότερο από το 1/3 των ανθρώπων έχουν καταφύγει στο γιατρό παραπονούμενοι με τα παραπάνω συμπτώματα τα οποία οφείλονται σε ψυχοσωματικές ασθένειες.

Σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης

Μια νέα μάστιγα, που λέγεται σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης, συμβαίνει στους διαδρόμους των γραφείων. Και παρ΄ όλο που δεν είναι ευρέως γνωστό στη χώρα μας, βασανίζει όλο και μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων. Οι Έλληνες μάλιστα κατέχουν μία αρνητική πρωτιά, καθώς σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ένας στους τέσσερις δηλώνει ότι το στρες και η οξυθυμία που αισθάνεται είναι «απόκτημα» της επαγγελματικής του πορείας.

Ο μεγάλος όγκος δουλειάς, η μη αναγνώριση των επαγγελματικών προσπαθειών, αλλά και οι χαμηλότερες αποδοχές συγκριτικά με τα όσα προσφέρει ο εργαζόμενος, είναι από τους βασικούς λόγους που οδηγούν τους υπαλλήλους σε μία τέτοια κατάσταση. «Δεν είναι ένα αθώο προβληματάκι που αρχίζει το πρωί της Δευτέρας και τελειώνει την Παρασκευή.

Πρόκειται για μια εξάντληση που αυξάνεται σταδιακά και προκαλεί μακροχρόνια προβλήματα στον εργαζόμενο», υπογραμμίζουν οι ειδικοί. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Να εμφανίζονται συμπτώματα όχι μόνο ψυχολογικά αλλά και σωματικά, καθώς και προβλήματα συμπεριφοράς.

Μέσω ερευνητικών προγραμμάτων που διεξάγονται παρατηρείται ότι περίπου το 10% των εργαζομένων είναι ήδη σε burnout κατάσταση και ένα αντίστοιχο ποσοστό ετοιμάζεται να το πάθει.

Οι επαγγελματίες οι οποίοι σύμφωνα με τους συμβούλους ψυχικής υγείας φαίνεται να επηρεάζονται πιο συχνά από το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης, είναι αυτοί που έρχονται σε άμεση επαφή με κόσμο, όπως είναι οι ειδικότητες των επαγγελμάτων υγείας.

Παράλληλα, πλήττονται και επαγγελματίες οι οποίοι εργάζονται σε μεγάλες εταιρείες που είναι συχνά απρόσωπες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι υπάλληλοι δεν βλέπουν άμεσα την προσπάθειά τους να αναγνωρίζεται.

Όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, ευθύνη για το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης έχουν και οι εργοδότες. Και θα πρέπει να φροντίσουν να μην “καίνε” τους εργαζόμενους καθώς μία τέτοια εξέλιξη δεν θα έχει επιπτώσεις μόνο στους υπαλλήλους αλλά και στην πορεία της ίδιας της εταιρείας, καθώς εκείνοι δεν θα μπορούν να αποδώσουν, σημειώνουν οι ειδικοί.

Στρες

Η πλειοψηφία των ανθρώπων που ζουν στις αναπτυγμένες χώρες, έχουν αποδεχθεί το στρες ως αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας τους. Για παράδειγμα στις Η.Π.Α. εκτιμάται ότι καθημερινά απουσιάζουν από την εργασία τους ένα εκατομμύριο Αμερικανοί, λόγω του στρες. Την προηγούμενη δεκαετία υπήρξε εκρηκτική ανάπτυξη ειδικοτήτων με σκοπό να βοηθούν τους ανθρώπους στη διαχείριση ή έλεγχο του στρες.

Εάν ζητήσουμε από δέκα ανθρώπους να μας καθορίσουν τι σημαίνει στρες γι’ αυτούς, θα πάρουμε δέκα διαφορετικές απαντήσεις. Ο λόγος είναι ότι κάτι, που προκαλεί στρες σε κάποιον, σ’ έναν άλλον άνθρωπο είναι ευχάριστό, ή τον επηρεάζει ελάχιστα, ενώ όλοι αντιδρούμε διαφορετικά κάτω από συνθήκες στρες. Βέβαια αν δεν μπορείς να το καθορίσεις, πως μπορείς να το εκτιμήσεις, και πολύ περισσότερο να το μετρήσεις.

Γενικά το στρες σχετίζεται τόσο με εξωτερικούς παράγοντες, όσο και με εσωτερικούς.

Εξωτερικοί παράγοντες είναι το φυσικό περιβάλλον, περιλαμβάνοντας και τον εργασιακό χώρο, οι σχέσεις με τους ανθρώπους, του οικογενειακού περιβάλλοντος, και τους υπόλοιπους, αλλά και όλες οι περιστάσεις που μας προκαλούν, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, καθώς και οι προσδοκίες μας σε καθημερινή βάση.

Οι εσωτερικοί παράγοντες καθορίζονται από την ικανότητα να αντιμετωπίζουμε τους εξωτερικούς παράγοντες στρες. Παράγοντες που διευκολύνουν την ικανότητα χειρισμού του στρες, περιλαμβάνουν την διατροφή, την συνολική υγεία, το επίπεδο φυσικής κατάστασης, την συναισθηματική ισορροπία, καθώς τον επαρκή ύπνο και την ικανοποιητική ξεκούραση.

Αντιμετώπιση του στρες στον εργασιακό χώρο με τα παρακάτω στάδια:

• Συζήτηση των προβλημάτων που αυξάνουν το στρες, με τους συναδέλφους. 
• Ανακεφαλαίωση των διαδικασιών που ισχύουν, για την αντιμετώπιση δύσκολων αποστολών. 
• Εκτέλεση λεπτομερούς σχεδίασης, πριν την ανάληψη οποιασδήποτε αποστολής. 
• Επιμερισμός καθηκόντων και υποχρεώσεων, στα άλλη μέλη της ομάδας/πληρώματος, έτσι ώστε να ισοκατανεμηθεί ο φόρτος εργασίας. 
• Σχεδίαση του τρόπου αντιμετώπισης όλων εκείνων των καταστάσεων που εκτιμούνται ότι θα δημιουργήσουν προβλήματα. 
• Καθορισμός προτεραιοτήτων, για ενέργειες ανάλογα με την κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπισθεί. 
• Γνώση των αιτίων και παραγόντων που επιβαρύνουν το επίπεδο του στρες. 
• Ρεαλιστική αυτοαξιολόγηση. 
• Θετική αντιμετώπιση των διαδικασιών της επίλυσης των προβλημάτων. 
• Καθορισμός ενός τρόπου καθημερινής ζωής που να απαγορεύει τη δημιουργία των παραγόντων που αυξάνουν το στρες. 

Αντιδράσεις του σώματος στο στρες σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία.

1. Νευρικό σύστημα. Όταν νιώθουμε στρες, ο οργανισμός ενεργοποιεί απότομα τα ενεργειακά αποθέματά του για να πολεμήσει αυτό που εκλαμβάνεται ως απειλή.

Με μια αντίδραση που αποκαλείται «πάλεψε ή φύγε», το επονομαζόμενο συμπαθητικό νευρικό σύστημα δίνει το μήνυμα στα επινεφρίδια να απελευθερώσουν αδρεναλίνη (επινεφρίνη) και κορτιζόλη, ώστε ο οργανισμός να ετοιμαστεί για να παλέψει εναντίον της δυνητικής απειλής ή να προσπαθήσει να την αποφύγει.

Πρόκειται για δύο ορμόνες, που κάνουν την καρδιά να κτυπά πιο γρήγορα, ενώ αυξάνουν την αρτηριακή πίεση, αλλάζουν την διαδικασία της πέψης και διεγείρουν τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Όταν περάσει η κρίση, το νευρικό σύστημα συνήθως επανέρχεται στο φυσιολογικό.

2. Μυοσκελετικό σύστημα. Σε συνθήκες στρες, οι μύες «τεντώνονται», δηλαδή συσπώνται. Η σύσπαση αυτή για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα μπορεί να προκαλέσει τις επονομαζόμενες κεφαλαλγίες τάσεως (είναι η πιο συχνή μορφή πονοκεφάλου),ημικρανία και διάφορα μυοσκελετικά προβλήματα (λ.χ. πόνο στην μέση).

3. Αναπνευστικό σύστημα. Το στρες μπορεί να δυσκολέψει την αναπνοή ή να προκαλέσει ταχύπνοια, δηλαδή γρήγορη αναπνοή, η οποία με τη σειρά της οδηγεί μερικούς ανθρώπους στις κρίσεις πανικού.

4. Καρδιαγγειακό σύστημα. Το οξύ στρες, δηλαδή αυτό που διαρκεί λίγο, προκαλεί αύξηση του καρδιακού παλμού και ισχυρότερες συσπάσεις του καρδιακού μυός. Επιπλέον, διαστέλλει τα αγγεία μέσω των οποίων φτάνει το αίμα από την καρδιά στους μεγάλους μύες του σώματος και στην καρδιά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η τροφοδοσία τους με αίμα.

Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξέος στρες μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς, ενώ οι συνέπειες μπορεί να φτάσουν έως και τοέμφραγμα.

5. Ενδοκρινικό σύστημα. Όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση στρες, τα επινεφρίδια παράγουν κορτιζόλη και επινεφρίνη (αδρεναλίνη), τις επονομαζόμενες «ορμόνες του στρες».

Όταν συμβεί αυτό, το ήπαρ παράγει περισσότερη γλυκόζη (σάκχαρο), η οποία παρέχει στον οργανισμό την ενέργεια που χρειάζεται σε περιπτώσεις ανάγκες για την αντίδραση «πάλεψε ή φύγε» (βλ. Νευρικό σύστημα).

6. Γαστρεντερικό σύστημα. Το στρες μπορεί να μας κάνει να τρώμε περισσότερο ή λιγότερο απ’ όσο συνήθως. Εάν ένας άνθρωπος αυξήσει την τροφή που καταναλώνει, αλλάξει διατροφικές συνήθειες, αυξήσει την χρήση αλκοόλ ή καπνίζει περισσότερο λόγω στρες, μπορεί να αναπτύξει «καούρες» (ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση).

Το στομάχι από την πλευρά του μπορεί να αντιδράσει με αίσθημα σφιξίματος ή ακόμα και με ναυτία ή έμετο. Πολλοί άνθρωποι, τέλος, εκδηλώνουν δυσκοιλιότητα ή διάρροια σε περιόδους στρες, επειδή μπορεί να επηρεαστεί η πέψη και ο τρόπος απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών.

7. Σύστημα αναπαραγωγής. Στις γυναίκες, το στρες μπορεί να προκαλέσει διαταραχή του εμμήνου κύκλου, διακοπή της εμμήνου ρύσεως ή πόνο στην διάρκεια της περιόδου. Μπορεί επίσης να ελαττώσει την ερωτική επιθυμία.

Στους άνδρες, η υπερπαραγωγή κορτιζόλης λόγω στρες μπορεί να επηρεάσει την φυσιολογική λειτουργία του συστήματος αναπαραγωγής. Αν το στρες είναι χρόνιο, μπορεί να διαταραχθούν τα επίπεδα τεστοστερόνης και η παραγωγή σπερματοζωαρίων, με συνέπεια την υπογονιμότητα.

Τα συμπτώματα που προκαλούνται από το χρόνιο στρες, περιπλέκονται από άλλα προβλήματα (ανορεξία ή υπερφαγία, κακός ύπνος), με σοβαρές συνέπειες για την υγεία.

Τι πρέπει να κάνετε;

Συνήθως είναι δυνατόν να αντιμετωπισθούν τα συμπτώματα του στρες με τεχνικές χαλάρωσης, καλύτερο χειρισμό του χρόνου, αποφυγή καταστάσεων που δημιουργούν στρες και περισσότερη σωματική άσκηση.

Η οικογενειακή υποστήριξη, η βοήθεια και συμπαράσταση από φίλους, η αποφυγή κακών συνηθειών όπως το κάπνισμα και το ποτό, η υγιεινή διατροφή, έχουν επίσης καθοριστικό ρόλο στην επιτυχή αντιμετώπιση του στρες.

Σαν πρώτη βοήθεια κάντε τα εξής:

1.Χαλαρώστε από την ένταση

2.Αντιμετωπίστε κατευθείαν το αγχογόνο ερέθισμα και μην το αποφεύγετε και

3. Ελέγξτε τις δυσάρεστες σκέψεις

Εάν όμως τα συμπτώματα είναι σοβαρά, χρειάζεται ιατρική βοήθεια τόσο για την αναγνώριση των πηγών του στρες αλλά και για την ανεύρεση του καλύτερου τρόπου αντιμετώπισης του