ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ: οι πρώτες ζώνες βιώσιμης αλιείας σε Φούρνους-Κορσεούς

Έπειτα από πολύμηνη προεργασία, διαβουλεύσεις και επεξεργασία επιστημονικών δεδομένων το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, σε στενή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τον τοπικό αλιευτικό σύλλογο προχωράει στον σχεδιασμό των πρώτων ζωνών βιώσιμης αλιείας στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων Κορσεών.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Ινστιτούτου σε θέματα περιβαλλοντικού δικαίου με τη αμερικανική νομική Σχολή του Yale, ομάδα ερευνητών από το Environmental Protection Clinic του Πανεπιστημίου βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Ελλάδα και πραγματοποιεί σειρά επαφών στους Φούρνους, στη Σάμο και στην Αθήνα (με το γραφείο της Επιτρόπου Θαλασσίων Υποθέσεων & Αλιείας κας Δαμανάκη), προκειμένου να συντάξει τον σχετικό φάκελο και να συμβάλλει στη νομική οχύρωση του σχεδίου.

Η ομάδα ερευνητών του Yale, η νομική σχολή του οποίου αποτελεί μία από τις κορυφαίες στον κόσμο, θα καταθέσει στο επόμενο χρονικό διάστημα, αφιλοκερδώς, συγκεκριμένες προτάσεις που θα κατοχυρώνουν νομικά την αναγκαιότητα της δημιουργίας διαχειριζόμενων ζωνών αλιείας με βάση αντίστοιχα διεθνή μοντέλα που εφαρμόζονται με επιτυχία σε χώρες με κυρίαρχη την αλιευτική παράδοση.

Η Ελλάδα διαθέτει τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο, αλλά και τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη. Όμως, η πολιτική της χώρας μας ουσιαστικά αγνοεί παντελώς τη θεμελιώδη σημασία της αλιείας για τις νησιωτικές και παράκτιες κοινωνίες.

Υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα δεν έχει δημιουργήσει διαχειριζόμενες ζώνες, στις οποίες να εξασφαλίζεται η αειφόρος χρήση του κάθε εργαλείου, με συγκεκριμένα κριτήρια επιλεκτικότητας, όπως συμβαίνει στις υπόλοιπες αλιευτικές χώρες. Παράλληλα συνεχίζουμε να αγνοούμε τον πολύτιμο ρόλο που θα μπορούσαν να έχουν οι τοπικές αλιευτικές κοινωνίες, στην συνδιαχείριση των ιχθυαποθεμάτων και αυτοέλεγχο έναντι των καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών.

Η περίπτωση των Φούρνων είναι χαρακτηριστική, καθώςαποτελεί μία από τις πλέον παραδοσιακές μικρές αλιευτικές κοινωνίες της Ελλάδας και οι κάτοικοι ακόμα και σήμερα ζουν σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό από την αλιεία. Το νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων εντάσσεται στο Δίκτυο Natura 2000.

Στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων Κορσεών απαντάται υψηλής σημασίας θαλάσσια βιοποικιλότητα με χαρακτηριστικότερη παρουσία τα λιβάδια Ποσειδωνίας, τους υφάλους ασβεστολιθικών ροδοφυκών και σημαντικών πληθυσμών θαλάσσιων θηλαστικών και ιχθυοπανίδας.

Αν και πριν μια δεκαετία η περιοχή συνέθετε ένα από τα πλουσιότερα αλιευτικά πεδία, η διαρκώς αναπτυσσόμενη καταστροφική και παράνομη αλιεία από εργαλεία που φτάνουν από κάθε γωνιά της Ελλάδας, έθεσε την αλιευτική παραγωγή σε ιστορικό χαμηλό και την τοπική κοινωνία στα όρια της επιβίωσης.

Πλέον, οι συνθήκες είναι πιο ώριμες από ποτέ για να αναστραφεί η εικόνα της καταστροφής και της υπεραλίευσης. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η συγκεκριμένη προσπάθεια μπορεί να στεφθεί με επιτυχία, διότι δεν πρόκειται για στείρες απαγορεύσεις σε αλιευτικά πεδία που επιβάλλονται από «λευκά κολάρα», αλλά για μέτρα αειφόρου διαχείρισης που σχεδιάζονται με τη συμμετοχή και τη σύμφωνη γνώμη των ίδιων των αλιέων.

Συνεργάτες του Αρχιπελάγους από την Αυστραλία και την Αφρική περιγράφουν διεθνή μοντέλα συνδιαχειριζόμενων περιοχών αλιείας σε συνάντηση με την καθολική συμμετοχή αλιέων των Φούρνων.

Η προσπάθεια έχει, μεταξύ άλλων, και τη στήριξη της Επιτροπής Θαλάσσιων Υποθέσεων & Αλιείας που σταθερά υποστηρίζει τον καθορισμό ενός δικτύου προστατευόμενων περιοχών αλιείας στη Μεσόγειο, ως μία ασφαλή οδό για την ανάκαμψη και τη διαφύλαξη της παραγωγικότητας των θαλασσών, τη βιωσιμότητα της αλιείας και την επιβίωση των προστατευόμενων ειδών.