Δασική Ιατρική: Οι θετικές επιδράσεις του δασικού περιβάλλοντος στην υγεία

Οταν περπατάμε μέσα στο δασικό περιβάλλον, σχεδόν πάντα έχουμε μια ευχάριστη αίσθηση. Σήμερα, δημοσιευμένες σε έγκυρα διεθνή περιοδικά επιστημονικές έρευνες, αποδεικνύουν πως η ωφέλεια από το δάσος είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια αίσθηση. «Ο Ιπποκράτης πρώτος περιγράφει τη σημασία του φυσικού περιβάλλοντος στην υγεία του ανθρώπου. Στην Ιαπωνία, η Δασική Ιατρική αναγνωρίζεται ως επίσημη ιατρική ειδικότητα και έχει πιστοποιηθεί ως επάγγελμα, με ανάλογες σπουδές και εξετάσεις, αυτό του Δασικού Θεραπευτή. Οι βάσεις της τέθηκαν στα αρχαία ελληνικά Ασκληπιεία» λέει στην «Κ» ο δρ Χρίστος Γαλλής, τακτικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης και εκ των ιδρυτών της Δασικής Ιατρικής στην Ιαπωνία (διετέλεσε Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Hyogo), εκπροσωπώντας την επιστήμη της Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος.

Οπως μας αποκαλύπτει ο δρ Γαλλής, οι θετικές επιδράσεις του δασικού περιβάλλοντος στην υγεία του ανθρώπου είναι πολλές. «Ερευνες έδειξαν ότι το δασικό περιβάλλον μειώνει την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό και έχει χαλαρωτική επίδραση στα άτομα, μειώνοντας τη δράση του συμπαθητικού που αυξάνει την πίεση. Επηρεάζει έμμεσα το ενδοκρινικό-ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας μείωση της αδρεναλίνης και αυξάνοντας τη δραστηριότητα των κυττάρων φυσικών φονέων (NK-natural killers) στο αίμα» εξηγεί ο δρ Γαλλής.

Το δασικό περιβάλλον επηρεάζει την ψυχολογία του ατόμου. «Ερευνες έδειξαν ότι η ενασχόληση του ατόμου στο δασικό περιβάλλον μειώνει το άγχος, την κατάθλιψη, τον θυμό, την κούραση, αυξάνοντας τη ζωτικότητα και την ευεξία. Είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του “πνευματικού” stress και της πνευματικής κόπωσης. Επιδρά στο ενδοκρινικό σύστημα μειώνοντας τα επίπεδα των ορμονών stress αδρεναλίνης και κορτιζόλης και έχει χαλαρωτικά αποτελέσματα. Το stress αναστέλλει τις ανοσοποιητικές λειτουργίες. Το δασικό περιβάλλον τις ενισχύει έμμεσα, μειώνοντας τα επίπεδα των ορμονών stress. Επίσης αυξάνει τα επίπεδα μιας καρδιοπροστατευτικής ορμόνης του λιπώδους ιστού, της λιπονεκτίνης καθώς και της θειικής διυδροεπιανδροστερόνης. Η μείωση της λιπονεκτίνης στο αίμα συσχετίζεται στενά με παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2, καρδιοπνευμονικές ασθένειες και μεταβολικό σύνδρομο. Τα επίπεδα των επινεφριδικών ορμονών διυδροεπιανδροστερόνης και θειικής διυδροεπιανδροστερόνης μειώνονται δραματικά με την ηλικία και συνοδεύονται από σειρά εκφυλιστικών και χρόνιων ασθενειών που χαρακτηρίζουν τη γήρανση. Η θειική διυδροεπιανδροστερόνη παρέχει καρδιοπροστασία και προφυλάσσει από την παχυσαρκία και τον διαβήτη. Επίσης φαίνεται ότι ο περίπατος σε δασικό περιβάλλον μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε διαβητικούς ασθενείς» εξηγεί ο κ. Γαλλής.

Μια συγκριτική έρευνα

Μάλιστα, συγκριτική έρευνα ημερήσιων περιπάτων σε δασικό και αστικό περιβάλλον έδειξε ότι ενώ η επίσκεψη στο δάσος μείωσε σημαντικά τη συγκέντρωση των ορμονών stress και στα δύο φύλα ιδιαίτερα στις γυναίκες, δεν συνέβη το ίδιο με τον περίπατο σε αστικό περιβάλλον. Το δασικό περιβάλλον δρα άμεσα στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα προάγοντας τη δραστηριότητα και αυξάνοντας τον αριθμό των κυττάρων φυσικών φονέων (natural killers – ΝΚ), όπως και τα επίπεδα των διακυτταρικών αντικαρκινικών πρωτεϊνών και ενζύμων και στα δύο φύλα. «Ερευνες σε άτομα που έκαναν περίπατο αναψυχής σε αστικό περιβάλλον έδειξαν ότι δεν παρατηρήθηκε καμία αύξηση της δραστηριότητας και του αριθμού των ΝΚ κυττάρων, ούτε στην έκκριση των διακυτταρικών ορμονών και ενζύμων. Αντίθετα ήταν τα αποτελέσματα περιπάτου στο δάσος, γεγονός που δεν οφείλεται στον περίπατο αλλά σε αυτό καθαυτό το δασικό περιβάλλον.

Επειδή τα ΝΚ κύτταρα φονεύουν τα καρκινικά κύτταρα απελευθερώνοντας αντικαρκινικές πρωτεΐνες, και το δασικό περιβάλλον αυξάνει τη δραστηριότητα των ΝΚ κυττάρων και την ποσότητα των αντικαρκινικών πρωτεϊνών, η δραστηριότητα στο δασικό περιβάλλον μπορεί να έχει προληπτικά αποτελέσματα ενάντια στην καρκινογένεση. Σε έρευνα στην Ιαπωνία, βρέθηκε ότι άτομα που ζουν σε περιοχές με χαμηλή δασοκάλυψη είχαν σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου από καρκίνο απ’ αυτά που ζούσαν σε περιοχές με υψηλότερη δασοκάλυψη» σημειώνει ο δρ Γαλλής, συγγραφέας του τόμου «Green Care: for Human Therapy, Social Innovation, Rural Economy, and Education». Public Health in the 21st Century (Νέα Υόρκη 2013).

Ο δρ Γαλλής, από τους πιονέρους της Δασικής Ιατρικής (την οποία έχει παρουσιάσει και διδάξει σε Κίνα, Νότια Κορέα, Βραζιλία, Ταϊβάν, και στην Ευρώπη), υπογραμμίζει πως «η ενσωμάτωση της Δασικής Ιατρικής στο Εθνικό Σύστημα Υγείας μπορεί να προσφέρει την ευκαιρία πρόληψης νοσημάτων μέσα από οργανωμένες δραστηριότητες στο δασικό περιβάλλον, που συνοδευόμενες από πολιτιστικές δράσεις και υγιεινή διατροφή, μπορούν να προσελκύσουν υψηλού επιπέδου επισκέπτες από όλο τον κόσμο με προφανή οφέλη για την εθνική, περιφερειακή και τοπική οικονομία».

Αρκεί βεβαίως να έχουμε δάση και μάλιστα υγιή. Ενας ακόμα λόγος για την προστασία και την ανάπτυξη του δασικού μας πλούτου.