Οι επιπτώσεις της κατεργασίας εδάφους με φρέζα σε ξηρικό ελαιώνα

Μία σύγχρονη προσέγγιση της διαχείρισης των καλλιεργούμενων χωραφιών πρέπει να βασίζεται στις ιδιότητες του κάθε χωραφιού σε συνδυασμό με την καλλιέργεια. Αυτή η αντίληψη είναι πιο επιτακτικό να υιοθετηθεί από καλλιεργητές μόνιμων καλλιεργειών που παραμένουν στον αγρό για πολλά χρόνια. Στο παρόν άρθρο θα αναλυθεί η περίπτωση ξηρικών ελαιώνων όταν εκείνοι φρεζάρονται. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται έχουν προκύψει από ελληνικούς ελαιώνες σε όλη την επικράτεια και για πάνω από δύο χρόνια.

Ο κύριος στόχος του φρεζαρίσματος είναι η καταπολέμηση των ζιζανίων του ελαιώνα διότι όπως είναι γνωστό τα ζιζάνια περιορίζουν τις αποδόσεις, λόγω ανταγωνισμού σε νερό και θρεπτικά στοιχεία. Παράλληλα όμως πρέπει να αναλογιστούμε ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που επιδρούν στη διαμόρφωση της τελικής απόδοσης. Ενδεικτικά αναφέρεται το ποσοστό οργανικής ουσίας στο έδαφος, το ποσοστό διάβρωσης, η δομή του εδάφους, η παρουσία ασθενειών στο έδαφος, η συμπίεση του εδάφους κ.ά.

Εκτεταμένες παρατηρήσεις, βασιζόμενες σε μετρήσιμους δείκτες για κάθε χωράφι (αυτό ονομάζεται ανάλυση επικινδυνότητας) έδειξαν ότι ένα εντατικό και βαθύ φρεζάρισμα οδηγεί μεν σε απομάκρυνση των ζιζανίων αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί ένα ντόμινο επιπτώσεων, που είναι πιο έντονες σε ξηρικούς ελαιώνες (η πλειοψηφία των ελληνικών).

Η συγκεκριμένη εκτίμηση επικινδυνότητας έδειξε ότι το έντονο φρεζάρισμα μειώνει σημαντικά το ποσοστό οργανικής ουσίας, δευτερευόντως τη δομή του εδάφους και τη διάδοση ασθενειών (την ενθαρρύνει) ενώ άλλοι παράγοντες ήταν ήσσονος σημασίας. Αν ο ελαιοκαλλιεργητής συνεχίσει την ίδια πρακτική για χρόνια, τότε οι ελιές θα μετατραπούν σε χαμηλής παραγωγικότητας. Και με αυτό τον τρόπο θα παραβεί τον κανόνα της αειφορίας!

Τα παραπάνω συμπεράσματα δεν σημαίνουν ότι σταματάμε να φρεζάρουμε αλλά διορθώνουμε λάθος ενέργειες. Μειώνουμε το βάθος κατεργασίας, αυξάνουμε την προσθήκη οργανικών λιπασμάτων και δίνουμε μικρότερη έμφαση στην προσθήκη ανόργανων. Προσοχή: κάθε αγροτεμάχιο έχει τις δικές του ιδιότητες, δεν ισχύει για όλα το ίδιο! Άρα παρατηρήστε την επιμέρους συμπεριφορά κάθε χωραφιού σας, σαν να είναι το κάθε παιδί σας που έχει ανάγκη της ιδιαίτερης προσοχής σας γι’ αυτό. Θα ανταμειφθείτε υλικά και ηθικά!