Η βιοδυναμική γεωργία και το βιοδυναμικό ημερολόγιο του Ιουλίου

Τα παλαιά χρόνια, πριν την εφεύρεση του προσωπικού ρολογιού, ο πιο αξιόπιστος τρόπος για να λέει κάποιος το χρόνο ήταν ο ήλιος, το φεγγάρι και τα αστέρια.

Ακόμη και σήμερα, δε γνωρίζουμε ποιοι ακριβώς ήταν οι πρώτοι που συνέλαβαν το ημερολόγιο σποράς με βάση το φεγγάρι.
Το πιο πιθανό είναι η κάθε αγροτική κοινωνία να είχε το δικό της ημερολόγιο και κάθε ημερολόγιο να ήταν προσαρμοσμένο στην εκάστοτε γεωγραφική τοποθεσία. Καθώς αυτά τα ημερολόγια περνούσαν από γενιά σε γενιά, εξελίσσονταν ώστε να καλύπτουν τις διάφορες καλλιέργειες που προσπαθούσαν να μεγαλώσουν αλλά και να προσαρμόζονται στις καλλιεργητικές τεχνικές.

Είχε παρατηρηθεί ότι διάφορα φυτά, αναπτύσσονται καλύτερα όταν φυτεύονται σε συγκεκριμένες φάσεις του φεγγαριού. Κάθε μία από τις φάσεις της σελήνης ασκεί μία επιρροή στον τρόπο που μεγαλώνουν τα λαχανικά, καθώς επηρεάζει την άνοδο και τη πτώση της υγρασίας στο χώμα και στους χυμούς των ίδιων των φυτών.

Καθώς τα δεδομένα από τις παρατηρήσεις εμπλουτίζονταν, παρατηρήθηκε ότι συγκεκριμένες καλλιέργειες συμπεριφέρονταν καλύτερα όταν φυτεύονταν όταν η σελήνη βρισκόταν σε κάποιο συγκεκριμένο αστερισμό. Καθώς το φεγγάρι χρειάζεται μόλις 2 με 3 ημέρες για να περάσει από έναν αστερισμό, το ημερολόγιο ήταν πολύ προχωρημένο και ακριβές για την εποχή του.

Αυτό όμως που απασχολούσε τους αγρότες, δεν ήταν μόνο η εποχή της σποράς, αλλά και η εποχή της συγκομιδής. Οπότε έπρεπε και αυτή να καταγραφεί. Είχε παρατηρηθεί ότι αν η συγκομιδή ξεκινούσε την κατάλληλη περίοδο, τότε η περίοδος συγκομιδής διαρκούσε περισσότερο. Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτό οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο το φυτό αποθηκεύει το νερό ανάλογα με τη φάση που βρίσκεται το φεγγάρι.

Πως οι φάσεις της σελήνης επηρεάζουν τα φυτά

Οι νόμοι της βαρύτητας διατυπώθηκαν από τον Ισαάκ Νεύτωνα. Με αυτό τον τρόπο απέδειξε ότι οι παλίρροιες οφείλονται στη βαρυτική έλξη της Σελήνης. Η βαρυτική έλξη που ασκεί η Σελήνη στη γη είναι μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Αν και ο Ήλιος είναι πολύ μεγαλύτερος από τη Σελήνη, η Σελήνη είναι πολύ πιο κοντά στη γη από ότι ο ήλιος.

Η περίοδος κατά την οποία η γη επηρεάζεται περισσότερο από τη βαρυτική έλξη της Σελήνης και του ήλιου, είναι όταν αυτά τα δύο σώματα βρίσκονται σε αντίθετα σημεία (το ένα απέναντι στο άλλο και η γη στη μέση). Αυτό συμβαίνει κατά την πανσέληνο.
Η πιο ορατή επιρροή της Σελήνης στη γη είναι οι παλίρροιες. Αυτές συμβαίνουν όταν η Σελήνη και ο Ήλιος βρίσκονται από την ίδια πλευρά της γης και η βαρυτική έλξη μεγιστοποιείται. Τότε τα νερά που υπάρχουν στην επιφάνεια της γης έλκονται από το φεγγάρι και ανεβαίνει η στάθμη τους.

Το ίδιο όμως συμβαίνει και με την υγρασία και το νερό που βρίσκεται μέσα στο χώμα, στα φυτά, αλλά και στους έμβιους οργανισμούς.

Κατά τη φάση της πανσέληνου και της νέας σελήνης, αυξάνει η υγρασία του εδάφους. Ο δρ. Frank Brown από το πανεπιστήμιο του Northwestern, πραγματοποίησε μία δεκαετή έρευνα. Απέδειξε ότι τα φυτά απορροφούν περισσότερο νερό κατά τη φάση της πανσέληνου.

Ο John Jeavons, συγγραφέας του "How to grow more vegetables…" πρόσθεσε την επιρροή του αυξανόμενου και μειώμενου σεληνόφωτος στην ανάπτυξη των φυτών. Όταν το φεγγάρι μεγαλώνει, η αυξανόμενη ένταση του σεληνόφωτος ευνοεί την ανάπτυξη των φύλλων. Καθώς το φεγγάρι μικραίνει και μαζί με αυτό μειώνεται και το σεληνόφως, ευνοείται η ανάπτυξη των ριζών.
Η Ute York στο βιβλίο της “Living by the Moon” αναφέρει:

“Οι παλιοί αγρότες λέγανε ότι καθώς το φεγγάρι μεγαλώνει, η γη εκπνέει. Οι χυμοί ανεβαίνουν και ευνοείται η ανάπτυξη των φύλλων και των υπέργειων βλαστών. Θα πρέπει να κάνετε όλες τις ενέργειες με τα φυτά που παράγουν καρπούς πάνω από το έδαφος, καθώς το φεγγάρι μεγαλώνει.

Καθώς το φεγγάρι μικραίνει, η γη εισπνέει. Τότε οι χυμοί πάνε κυρίως κάτω από το έδαφος, στις ρίζες. Η περίοδος που το φεγγάρι μικραίνει, είναι καλή περίοδος για κλάδεμα, λίπανση, πότισμα, συγκομιδή και αποψίλωση αγριόχορτων.”

Μέθοδοι καλλιέργειας με το φεγγάρι

Σήμερα στην εποχή της τεχνολογίας και της επιστήμης, πολλοί ανακαλύπτουν ξανά τον τρόπο καλλιέργειας με το φεγγάρι. Θα πρέπει όμως πάντα να θυμάστε ότι αυτός ο τρόπος δεν αποτελεί επιστήμη. Δείτε τον σαν ένα οδηγό που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και να χρησιμοποιήσετε συμβουλευτικά.

Βασικά υπάρχουν τρεις μέθοδοι σποράς με βάση τις φάσεις της σελήνης.

• Ο Συνοδικός κύκλος
• Ο Αστρικός κύκλος
• Ο Βιοδυναμικός κύκλος

Συνοδικός κύκλος

Αυτός είναι ένας απλός τρόπος καλλιέργειας που βασίζεται στις φάσεις της σελήνης. Διαιρεί τον κύκλο της σελήνης (που διαρκεί 29,6 ημέρες), σε 4 φάσεις ή τέταρτα.

Ομαδοποιεί τα φυτά σε κατηγορίες. Φυτά που δημιουργούν υπόγειους καρπούς (ριζόκαρποι: βολβοί, κόνδυλοι, σαρκόριζα), φυτά που καλλιεργούμε για το φύλλωμά τους, φυτά με σπόρους στο εσωτερικό του καρπού, φυτά με σπόρους στο εξωτερικό του καρπού.  Στη συνέχεια, μοιράζει τα φυτά στις φάσεις της σελήνης έτσι ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα τα χαρακτηριστικά της ανάπτυξής τους.

Η νέα σελήνη είναι μία καλή περίοδος για να φυτέψετε φυτά με εξωτερικούς σπόρους που παράγουν καρπούς πάνω από το έδαφος. Για παράδειγμα, σπανάκι, λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο κ.λπ. Η βαρυτική έλξη που ασκεί η σελήνη στη γη, κάνει τους χυμούς των φυτών να ανεβαίνουν προς τα πάνω και κάνει τους σπόρους να βλαστήσουν και να μεγαλώσουν. Η περίοδος αυξημένης φωτεινότητας που θα ακολουθήσει βοηθά επίσης.

Το δεύτερο τέταρτο, ευνοεί το φύτεμα λαχανικών με εσωτερικούς σπόρους. Για παράδειγμα, φασόλια, αρακά, μπιζέλια, τομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες. Σε αυτή τη φάση, βαρυτική έλξη είναι μικρότερη, αλλά το νυχτερινό φως είναι περισσότερο και όλο αυξάνει.

Η πανσέληνος ευνοεί τη σπορά λαχανικών που καλλιεργούνται για το υπόγειο τμήμα τους (ριζόκαρποι: βολβοί, κόνδυλοι, σαρκόριζα). Για παράδειγμα, καρότα, παντζάρια, κρεμμύδια, πατάτες. Μετά την πανσέληνο, το φεγγάρι αρχίζει να φθίνει και η ενέργεια μειώνεται σταδιακά. Η βαρυτική έλξη είναι μεγάλη και φέρνει περισσότερη υγρασία κοντά στην επιφάνεια του χώματος. καθώς όμως το νυχτερινό φως μειώνεται, η ενέργεια εστιάζεται στις ρίζες.

Το 4ο τέταρτο είναι περίοδος αγρανάπαυσης. Ιδανικό για να κάνετε κομπόστ και να κάνετε αποψίλωση στα αγριόχορτα. Σε αυτή τη φάση, έχουμε μειωμένη βαρυτική έλξη και μειωμένο νυχτερινό φως. Είναι περίοδος αγρανάπαυσης.

Βιοδυναμικός κύκλος

Αυτή είναι μια πιο λεπτομερής μέθοδος. Χρησιμοποιεί τα 12 σύμβολα του ζωδιακού κύκλου για να καθορίσει τη θέση του φεγγαριού καθώς περνά μέσα από τους 12 αστερισμούς. Επίσης λαμβάνει υπόψη της τη θέση των πλανητών Αφροδίτη και Κρόνου. Η μέθοδος αυτή αναπτύχθηκε το 1924, από το Γερμανό  Rudolf Steiner.

Αστρικός κύκλος

Η μέθοδος του αστρικού κύκλου είναι παρόμοια με τη μέθοδο του βιοδυναμικού κύκλου.
Η διαφορά είναι ότι χρησιμοποιείται η τροχιά του φεγγαριού γύρω από τη γη για να καθορίσει τις καλύτερες περιόδους σποράς και συγκομιδής.

Η τροχιά της σελήνης διαιρείται σε 12 ίσα τμήματα. Το κάθε τμήμα έχει μήκος 30 μοίρες (12x30=360 μοίρες). Ο αστρικός κύκλος ολοκληρώνεται σε 27,3 ημέρες.

Τη σύγχρονη εποχή, η καλλιέργεια με οδηγό το φεγγάρι αποτελεί μέρος του τρόπου γεωργίας που ονομάζεται βιοδυναμική γεωργία. Η βιοδυναμική γεωργία είναι ένα σύστημα ανάπτυξης φυτών που έχει τη βάση της σε μία πνευματική θεώρηση του κόσμου που ονομάζεται ανθρωποσοφία. Η ανθρωποσοφία παρουσίαστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία το 1924 από τον Rudolf Steiner.

Το βιοδυναμικό ημερολόγιο του Ιουλίου 2014

Η περίοδος φύτευσης είναι έως τις 11 Ιουλίου (ώρα 7:00) έως και ξαναρχίζει στις 23 Ιουλίου (ώρα 09:00)

Οι ώρες είναι Ελλάδος.

Στην περίοδο φύτευσης η Σελήνη κινείται προς τα κάτω (προς το Νότιο ημισφαίριο), οι χυμοί είναι κάτω, άρα το φυτό έχει δύναμη στη ρίζα του, το νεαρό φυτό ριζώνει καλύτερα. Κατάλληλη εποχή για μεταφύτευση φυτών από το σπορείο στο κήπο, μεταφύτευση δέντρων, κλάδεμα, ξύλευση.              

Στην περίοδο συγκομιδής η Σελήνη κινείται προς τα πάνω (προς το βόρειο ημισφαίριο), οι χυμοί είναι επάνω, άρα θα έχουμε καλύτερες, νοστιμότερες και ανθεκτικότερες συγκομιδές. Τότε είναι κατάλληλο να κόβουμε κεντράδια και να μπολιάζουμε δέντρα.   

Η σπορά (τοποθέτηση του σπόρου στο έδαφος) μπορεί να γίνει είτε την περίοδο φύτευσης είτε της συγκομιδής. Ο σπόρος, ανάλογα με τις συνθήκες, θα βλαστήσει στο κατάλληλο χρόνο.

Παράρτημα χρωμάτων

ΡίζαΚαρπός
Άνθος
Φύλλο

Μη ευνοϊκές μέρες

Θα πρέπει ίσως να υπενθυμίσουμε ότι :

Άνθη είναι φυτά όπως: λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, χαμομήλι, καλεντούλα, λουλούδια.

Καρπός είναι φυτά όπως: σιτάρι, κριθάρι, ηλιόσπορος, καλαμπόκια (άνυδρο, κίτρινο, λευκό, ποπ-κορν), φασόλια, κουκιά, αρακάς, αγγούρι, καρπούζι, κολοκύθια (νερού, μακρύ, στρογγυλό, λούφα), ντομάτα, μελιτζάνα, πιπεριά, μπάμιες, πεπόνι, φράουλα.

Ρίζα είναι φυτά όπως: πατάτα, παντζάρι, καρότο, κρεμμύδι, πράσο, σκόρδο.

Φυλλώδη είναι φυτά όπως: μηδική , άνηθος, αντίδια, λάπατο, μαϊντανός, μάραθος, μαρούλι, ραδίκι ήμερο, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, στέβια, τσάι, μελισσόχορτο, ρίγανη, μαντζουράνα, αμπαρόριζα, τριφύλλι έρπον

Μη ευνοϊκές μέρες είναι οι δυσμενείς ημέρες όπου δεν κάνουμε καμιά σπορά ή μεταφύτευση.

Πηγές: ftiaxno.gr και anakalipto.blogspot.gr