Το πατεντάρισμα των πιπεριών

Το πατεντάρισμα των πιπεριών

Πανευρωπαϊκή αντίδραση και αντίσταση ενάντια στην πατέντα της πιπεριάς Μόναχο/Ζυρίχη, 

Σήμερα, ένας μεγάλος συνασπισμός 27 ΜΚΟ, αγροτικών συλλόγων και οργανώσεων παραγωγών από 27 χώρες της Ευρώπης (από την Ελλάδα τη δήλωση υπογράφει το "Πελίτι" και το "Κίνημα Ζωής Κύπρου" για τη Κύπρο) κατέθεσαν αίτηση ανάκλησης για το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (πατέντα) που απονεμήθηκε στην εταιρεία Syngenta για το φυτό της πιπεριάς.

Η εταιρεία αυτή απέκτησε πνευματικά δικαιώματα για μία ποικιλία πιπεριάς ανθεκτική στις προσβολές εντόμων. Την ιδιότητα αυτή η εταιρεία την «αντέγραψε» από μία άγρια πιπεριά που από τη φύση της είναι ανθεκτική στα έντομα.

Αυτές οι πατέντες είναι ηθικά αμφισβητήσιμες, αυξάνουν τον συγκεντρωτισμό της αγοράς σπόρων, εμποδίζουν την καινοτομία, και συνεπώς αποτελούν απειλή για την διατροφική ασφάλεια παγκοσμίως.

Κατά την επίδοση της αίτησης ανάκλησης στα γραφεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ευρεσιτεχνίας (ΕΟΕ) στο Μόναχο, κεράσαμε τους εργαζόμενους στον ΕΟΕ σούπα καυτής πιπεριάς.

Στις 8 Μαϊου 2013, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ευρεσιτεχνίας (ΕΟΕ) απένειμε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (πατέντα) στην εταιρεία Syngenta (EP 2140023 B1) για ποικιλία πιπεριάς ανθεκτική στις προσβολές των εντόμων. Για να παραχθεί η πιπεριά αυτή, μία άγρια ποικιλία πιπεριάς, ενδημική στη Τζαμάικα, διασταυρώθηκε με μία εμπορική ποικιλία. Εφόσον η άγρια πιπεριά είναι ανθεκτική, η ανθεκτικότητα αυτή (για την οποία δόθηκε η πατέντα) ήδη υπήρχε στη φύση. Η Syngenta διεκδικεί την κυριότητα των ανθεκτικών φυτών, των σπόρων και των καρπών τους, παρόλο που τα πατενταρισμένα φυτά είναι προϊόντα συμβατικής αναπαραγωγής. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία περί Πνευματικών Δικαιωμάτων, τέτοια φυτά δεν θα έπρεπε να πατεντάρονται.

Η μεγάλη αντίδραση στην πατέντα αυτή απαιτεί την άμεση ανάκλησή της. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ευρεσιτεχνίας που μία αίτηση ανάκλησης πατέντας υποστηρίζεται από τόσο ευρύ φάσμα οργανώσεων από 27 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας*. Η αντίδραση αυτή, και η αίτηση ανάκλησης απηχούν τη γενική διαφωνία με τις τρέχουσες πρακτικές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ευρεσιτεχνίας.

Τον Μάιο του 2012 υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μία απόφαση η οποία «καλεί τον ΕΟΕ να εξαιρεί από το πατεντάρισμα προϊόντα που προέρχονται από συμβατική δημιουργία νέας ποικιλίας με όλες τις μεθόδους φυτικής βελτίωσης». Μία επερχόμενη απόφαση του διευρυμένου συμβουλίου του ΕΟΕ μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγ ή της πολιτικής απονομής πατεντών σε συμβατικά φυτά.

Η ανάκληση της πατέντας στην πιπεριά θα ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Αλλά για να επέλθει αυτή η τόσο αναγκαία αλλαγή σε βάθος χρόνου, χρειάζεται η πολιτική απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΕ.

Εάν μπορεί κάποιος (μία ιδιωτική εταιρεία, εν προκειμένω) να αποκτήσει πνευματικά δικαιώματα για τα φυτά, αυτό χειροτερεύει την ήδη υπάρχουσα συγκέντρωση της παγκόσμιας αγοράς σπόρων σε λίγες μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες ελέγχουν το μέλλον της τροφής μας. Υποτίθεται ότι οι πατέντες στους σπόρους θα δημιουργήσουν κίνητρα για τη δημιουργία νέων ποικιλιών φυτών, αλλά στην πραγματικότητα κάνουν το αντίθετο. Οι βελτιωτές δεν μπορούν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο πρωτογενές υλικό που χρειάζεται για την δημιουργία νέας ποικιλίας (φυτική βελτίωση), δηλαδή σε ποικιλίες φυτών και σε άγρια φυτά. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί στη μείωση της γεωργικής βιοποικιλότητας, και έτσι σε μικρότερη δυνατότητα επιλογής του καταναλωτή.

*Για τεχνικούς λόγους, στην Ελλάδα και στην Κύπρο η πατέντα αυτή δεν ισχύει από τον Αύγουστο 2013.

Πηγή: Ελευθερώστε την πιπεριά