Ατομικά δικαιώματα για τα μεγάλα θαλάσσια θηλαστικά ζητούν επιστήμονες

Τα δελφίνια και οι φάλαινες πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «μη ανθρώπινα όντα», με αναγνωρισμένα τα δικαιώματά τους στην ζωή και την ελευθερία, αναφέρουν επιστήμονες που συμμετείχαν στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικάνικης Ένωσης για τη Πρόοδο της Επιστήμης (AAAS), που λαμβάνει χώρα στον Καναδά.

Η προσπάθεια αυτή ξεκινά λίγο καιρό μετά την υπόθεση «Sea World», για την απελευθέρωση πέντε φαλαινών και την απόφαση του ομοσπονδιακού δικαστή ότι "η 13η τροποποίηση του Αμερικάνικου Συντάγματος, με την οποία καταργήθηκε η δουλεία στις ΗΠΑ, ισχύει μόνο για τους ανθρώπους", σκεπτικό με το οποίο απέρριψε την μήνυση της PETA.

Στο συνέδριο συμμετέχουν ειδικοί στην φιλοσοφία, τη διατήρηση και τη συμπεριφορά των ζώων, που ζητούν στήριξη, ώστε να μπορέσουν να κατοχυρώσουν στο διεθνές δίκαιο μια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Κητοειδών. Πιστεύουν ότι τα δύο αυτά είδη ζώων είναι αποδεδειγμένα αρκετά ευφυή, ώστε να προκύπτουν γι΄αυτά τα ίδια ηθικά ζητήματα που προκύπτουν για τους ανθρώπους. Τα δέκα σημεία της Διακήρυξης, σύμφωνα με το BBC, αποτελούν το πλαίσιο για την προστασία «της ζωής, της ελευθερίας και της ευημερίας» τους, καθώς και για το δικαίωμα να μετακινούνται ελεύθερα και να κατοικούν στο φυσικό τους περιβάλλον.

Το αίτημα των επιστημόνων για τα δικαιώματα των κητοειδών βασίζεται σε χρόνια ερευνών, που έχουν αποδείξει ότι τα δελφίνια και οι φάλαινες έχουν μεγάλα και σύνθετα μυαλά, όπως και οι άνθρωποι, με υψηλό μάλιστα επίπεδο αυτογνωσίας. Είναι ικανά να επιδεικνύουν εξεζητημένη συμπεριφορά, να χρησιμοποιούν εργαλεία, να αναγνωρίζουν σύμβολα, ακόμα και να κατανοούν αφηρημένες έννοιες.

Η Lori Marino, από το Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα, που συμμετέχει στην ομάδα προώθησης της διακήρυξης, δήλωσε στο BBC πως η επιστημονική κοινότητα έχει αλλάξει πλέον την άποψή της για τον εγκέφαλο των κητοειδών. Εξηγεί ότι "περάσαμε από το να βλέπουμε τον εγκέφαλο του δελφινιού και της φάλαινας ως μια γιγαντιαία άμορφη μάζα στο να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν πρόκειται απλά για τεράστιους εγκεφάλους, αλλά για εγκεφάλους με μεγάλο ποσό πολυπλοκότητας, που συναγωνίζεται τη δική μας".

Αυτές οι αποδείξεις οδήγησαν τους ειδικούς στο συμπέρασμα ότι τα δελφίνια και οι φάλαινες είναι, με την φιλοσοφική έννοια, "άτομα" και πρέπει να τα σεβόμαστε ως τέτοια. Ο διευθυντής του Κέντρου Ηθικής και Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Λογιόλα Μέριμαουντ του Λος Άντζελες, Tom White επισημαίνει πως «το επιχείρημά μας είναι ότι η επιστήμη έχει καταδείξει πως η ατομικότητα, η συνείδηση και η αυτογνωσία δεν αποτελούν αποκλειστικές ιδιότητες των ανθρώπων».

"Αν μπορούν να κοιτάξουν στον καθρέφτη και να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους (...) μετράνε σαν άτομα. Με βάση αυτό, η σκόπιμη θανάτωσή τους είναι ηθικά το αντίστοιχο της εκ προθέσεως δολοφονίας ενός ανθρώπου", συμπληρώνει τον συνάδελφό της η Malori.

Η αναγνώριση των δικαιωμάτων των κητοειδών θα σήμαινε το τέλος για την αιχμαλωσία, το κυνήγι και τη χρήση τους για ψυχαγωγία. Πρακτικά, η φαλαινοθηρία και η χρήση δελφινιών σε θαλάσσια πάρκα θα αποτελούσε παρελθόν.