“ ΕΙΣ ΤΗΝ  ΟΔΟΝ ΤΩΝ  ΦΙ­ΛΕΛ­ΛΗ­ΝΩΝ ”

- Στον Conrad Russel Rooks -

Ἀνδρέα Ἐμπειρίκου

 

Μι­ά μέ­ρα πού κα­τέ­βαι­να στήν ὁ­δόν τῶν Φι­λελ­λή­νων, μα­λά­κω­νε ἡ ἄ­σφαλ­τος κά­τω ἀ­π' τά πό­δι­α καί ἀ­πό τά δέν­δρα τῆς πλα­τεί­ας ἠ­κού­ο­ντο τ­ζιτ­ζί­κι­α, μέ­σ' στήν καρ­δι­ά τῶν Ἀ­θη­νῶν, μέ­σ' στήν καρ­δι­ά τοῦ θέ­ρους.

            Πα­ρά τήν ὑ­ψη­λήν θερ­μο­κρα­σί­αν, ἡ κί­νη­σις ἦ­το ζω­η­ρά.

Αἴ­φνης μί­α κη­δεί­α πέ­ρα­σε. Ὀ­πί­σω της ἀ­κο­λου­θοῦ­σαν πέ­ντε -ἕ­ξη αὐ­το­κί­νη­τα μέ με­λα­νει­μο­νού­σας, καί ἐ­νῶ στά αὐ­τι­ά μου­ἔ­φθα­ναν ρι­παί πνι­γμέ­νων θρή­νων, γι­ά μι­ά στι­γμή ἡ κί­νη­σις δι­ε­κό­πη. Τό­τε, με­ρι­κοί ἀ­πό ἐ­μᾶς (ἄ­γνω­στοι με­τα­ξύ μας μέ­σ' στό πλῆ­θος) μέ ἄγ­χος κοι­τα­χθή­κα­με στά μά­τι­α, ὁ ἕ­νας τοῦ ἄλ­λου προ­σπα­θώ­ντας τήν σκέ­ψι νά μα­ντεύ­σῃ. Ἔ­πει­τα, δι­α­μι­ᾶς, ὡς μί­α ἐ­πέ­λα­σις πυ­κνῶν κυ­μά­των, ἡ κί­νη­σις ἐ­ξη­κο­λού­θη­σε.

            Ἦ­το Ἰ­ού­λι­ος. Εἰς τήν ὁ­δόν δι­ήρ­χο­ντο τά λε­ω­φο­ρεῖ­α, κα­τά­με­στα ἀ­πό ἱ­δρω­μέ­νον κό­σμο - ἀ­πό ἄν­δρας λο­γῆς-λο­γῆς, κού­ρους λι­γνούς καί ἄρ­ρε­νας βα­ρεῖς, μυ­στα­κο­φό­ρους, ἀ­πό οἰ­κο­κυ­ράς χον­δράς, ἤ σκε­λε­τώ­δεις, καί ἀ­πό πολ­λάς νε­ά­νι­δας καί μα­θη­τρί­ας, εἰς τῶν ὁ­ποί­ων τούς σφι­κτούς γλου­τούς καί τά σφύ­ζο­ντα στή­θη, πολ­λοί ἐκ τῶν συ­νω­θου­μέ­νων, ὡς ἦ­το φυ­σι­κόν, ἐ­πά­σχι­ζαν (ὅ­λοι φλε­γό­με­νοι, ὅ­λοι στη­τοί ὡς Ἡ­ρα­κλεῖς ρο­πα­λο­φό­ροι) νά κά­μουν μέ στό­μα­τα ἀ­νοι­κτά καί μά­τι­α ὀ­νει­ρο­πό­λα, τάς συ­νή­θεις εἰς πα­ρο­μοί­ους χώ­ρους ἐ­πα­φάς, τάς τό­σον βα­ρυ­ση­μά­ντους καί τε­λε­τουρ­γι­κάς, ἅ­πα­ντες προ­σποι­ού­με­νοι ὅ­τι τυ­χαί­ως, ὡς ἐκ τοῦ συ­νω­στι­σμοῦ, ἐ­γί­νο­ντο ἐ­πί τῶν σφαι­ρι­κῶν θελ­γή­τρων τών δε­κτι­κῶν μα­θη­τρι­ῶν καί κο­ρα­σί­δων αὐ­ταί αἱ σκό­πι­μοι καί ἐκ­στα­τι­καί μέ­σα εἰς τά ὀ­χή­μα­τα ἐ­πα­φαί - ψαύ­σεις, συν­θλί­ψεις καί προ­στρί­ψεις.

            Ναί, ἦ­το Ἰ­ού­λι­ος· καί ὄ­χι μό­νον ἡ ὁ­δός τῶν Φι­λελ­λή­νων, μά καί ἡ Ντά­πι­α τοῦ Με­σο­λογ­γι­οῦ καί ὁ Μα­ρα­θών καί οἱ Φαλ­λοί τῆς Δή­λου ἐ­πάλ­λο­ντο σφύ­ζο­ντες στό φῶς, ὅ­πως στοῦ Με­ξι­κοῦ τάς αἰ­χμη­ράς ἐ­κτά­σεις πάλ­λο­νται εὐ­θυ­τε­νεῖς οἱ κά­κτοι τῆς ἐ­ρή­μου, στήν μυ­στη­ρι­α­κή σι­γή πού πε­ρι­βάλ­λει τάς πυ­ρα­μί­δας τῶν Ἀζ­τέ­κων.

            Τό θερ­μό­με­τρον ἀ­νήρ­χε­το συ­νε­χῶς. Δέν ἦ­το θάλ­πος, ἀλ­λά ζέ­στη - ἡ ζέ­στη πού τήν γεν­νᾷ τό κά­θε­το λι­ο­πύ­ρι. καί ὅ­μως, πα­ρά τόν καύ­σω­να καί τήν γορ­γήν ἀ­να­πνο­ήν τῶν πνευ­στι­ώ­ντων, πα­ρά τήν δι­έ­λευ­σιν τῆς νε­κρι­κῆς πο­μπῆς πρό ὀ­λί­γου, κα­νείς δι­α­βά­της δέν ἠ­σθά­νε­το βα­ρύς, οὔ­τε ἐ­γώ, πα­ρ' ὅ­λον ὅ­τι ἐ­φλέ­γε­το ὁ δρό­μος. Κά­τι σάν τέτ­τιξ ζω­η­ρός μέ­σ' στήν ψυ­χή μου, μέ ἠ­νά­γκα­ζε νά προ­χω­ρῶ, μέ βῆ­μα ἐ­λα­φρόν ὑ­ψί­συ­χνον. Τά πά­ντα ἦ­σαν τρι­γύ­ρω μου ἐ­ναρ­γῆ, ἁ­πτά καί δι­ά τῆς ὁ­ρά­σε­ως ἀ­κό­μη, καί ὅ­μως, συγ­χρό­νως, σχε­δόν ἐ­ξαυ­λοῦ­ντο μέ­σα στόν καύ­σω­να τά πά­ντα - οἱ ἄν­θρω­ποι καί τά κτί­σμα­τα - τό­σον πο­λύ, πού καί ἡ λύ­πη ἀ­κό­μη ἐ­νί­ων τε­θλιμ­μέ­νων, λές καί ἐ­ξη­τμί­ζε­το σχε­δόν ὁ­λο­σχε­ρῶς, ὑ­πό τό ἴ­σον φῶς.

            Τό­τε ἐ­γώ, μέ ἰ­σχυ­ρόν παλ­μόν καρ­δί­ας, στα­μά­τη­σα γι­ά μι­ά στι­γμή, ἀ­κί­νη­τος μέ­σα στό πλῆ­θος, ὡς ἄν­θρω­πος πού δέ­χε­ται ἀ­πο­κά­λυ­ψιν ἀ­κα­ρι­αί­αν, ἤ ὡς κά­ποι­ος πού βλέ­πει νά γί­νε­ται μπρο­στά του ἕ­να θαῦ­μα καί ἀ­νέ­κρα­ξα κά­θι­δρως:

            "Θε­έ! Ὁ καύ­σων αὐ­τός χρει­ά­ζε­ται γι­ά νά ὑ­πάρ­ξῃ τέ­τοι­ο φῶς! Τό φῶς αὐ­τό χρει­ά­ζε­ται, μι­ά μέ­ρα γι­ά νά γί­νῃ μι­ά δό­ξα κοι­νή, μι­ά δό­ξα πα­ναν­θρώ­πι­νη, ἡ δό­ξα τῶν Ἑλ­λή­νων, πού πρῶ­τοι, θαρ­ρῶ, αὐ­τοί, στόν κό­σμον ἐ­δῶ κά­τω, ἔ­κα­μαν οἶ­στρο τῆς ζω­ῆς τόν φό­βο τοῦ θα­νά­του". 

ΑΣΤΙΚΗ ΘΕΡΜΙΔΑ ΝΗΣΙΔΑΣ

SOS: Η κλιματική αλλαγή μπορεί να κάνει τις πόλεις έως 8 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστές έως το 2100

Μερικές από τις πόλεις της Γης μπορεί έως το τέλος του 21ου αιώνα να έλθουν αντιμέτωπες με θερμοκρασίες έως οκτώ βαθμούς Κελσίου υψηλότερες σε σχέση με τις σημερινές, εξαιτίας του συνδυασμού των αυξημένων εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» και του φαινόμένου της «αστικής θερμίδας νησίδας», καθώς το τσιμέντο και η άσφαλτος επιδεινώνουν την επίπτωση της κλιματικής αλλαγής.

Αυτή είναι η ανησυχητική εκτίμηση μιας νέας ολλανδο-βρετανικής μελέτης, με επικεφαλής τον δρα Φρανσίσκο Εστράδα του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Μελετών του Πανεπιστημίου VU του 'Αμστερνταμ, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής "Nature Climate Change".

Σύμφωνα με τη μελέτη που ανέλυσε στοιχεία για τις 1.692 μεγαλύτερες πόλεις κατά την περίοδο 1950-2015, οι πόλεις καλύπτουν περίπου το 1% της επιφάνειας του πλανήτη, αλλά φιλοξενούν πάνω από τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό, παράγουν το 80% του παγκόσμιου ΑΕΠ και καταναλώνουν το 78% της ενέργειας παγκοσμίως, ενώ παράγουν πάνω από το 60% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Μεταξύ 1950-2015 το 27% των πόλεων της Γης και το 65% του παγκόσμιου αστικού πληθυσμού βίωσαν θερμοκρασίες πάνω από την μέση παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας στη διάρκεια αυτής της περιόδου (περίπου 0,6 βαθμοί Κελσίου).

Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η άνοδος της θερμοκρασίας ορισμένων πόλεων θα έχει επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων τους, στα οικονομικά τους και σε ζωτικούς φυσικούς πόρους τους όπως το νερό. Η «αστική θερμική νησίδα» εκτιμάται ότι μπορεί τουλάχιστον να διπλασιάσει το κόστος της κλιματικής αλλαγής για πολλές πόλεις.

Οι εκτιμήσεις βασίζονται στο χειρότερο «σενάριο» ότι οι εκπομπές αερίων θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθ' όλη τη διάρκεια του τρέχοντος αιώνα. Αν αυτό συμβεί, τότε μία στις τέσσερις πολυπληθέστερες πόλεις του κόσμου μπορεί να αντιμετωπίσει θερμοκρασίες αυξημένες κατά επτά βαθμούς Κελσίου έως το 2100, ενώ για το 5% των πόλεων η άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να φθάσει ή και να ξεπεράσει τους οκτώ βαθμούς.

Ένα μέρος της αύξησης του θερμομέτρου -γύρω στις δύο βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες πολυπληθείς πόλεις έως το 2050- θα οφείλεται στο φαινόμενο της «αστικής θερμικής νησίδας». Αυτό συμβαίνει, όταν οι χώροι πρασίνου και νερού (πάρκα, λίμνες κ.α.), οι οποίοι αντισταθμίζουν εν μέρει την ζέστη, αντικαθίστανται από τσιμεντένιες οικοδομές και ασφάλτινους δρόμους, που επιτείνουν την άνοδο της θερμοκρασίας. Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, τη λειτουργία των αιρ-κοντίσιον κ.α.

Όσον αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις, η μέση πόλη αναμένεται να χάσει το 1,4% έως 1,7% του ΑΕΠ της έως το 2050 και το 2,3% έως 5,6% έως το 2100, ενώ για μερικές πόλεις η απώλεια μπορεί να αγγίξει το 11% έως το τέλος του αιώνα. Οι απώλειες αυτές προκύπτουν από την μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας για ψύξη των εσωτερικών χώρων, από τη μεγαλύτερη ρύπανση του αέρα και του νερού, την μείωση της παραγωγικότητας των εργαζομένων κ.α.

Οι ερευνητές επισημαίνουν την ανάγκη οι πόλεις να πάρουν μέτρα (φύτεμα δέντρων, χρήση πιο ανακλαστικών επιφανειών σε στέγες και πεζοδρόμια κ.α.), ώστε να περιορίσουν την παγίδα της «αστικής θερμικής νησίδας».

Έρευνα

ΗΠΑ: Αυξάνονται οι καταγγελίες για τις παρενέργειες καλλυντικών, που μπορεί να είναι σοβαρές

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι καταναλωτές εκτίθενται σε κινδύνους, επειδή οι εταιρείες καλλυντικών υποβάλλονται σε υποτυπώδη έλεγχο και δεν απαιτείται προέγκριση για τα προϊόντα τους από την FDA, προτού κυκλοφορήσουν στην αγορά, επειδή δεν είναι φάρμακα

Πολλά καλλυντικά προϊόντα δελεάζουν τους καταναλωτές -κυρίως γυναίκες- διαφημίζοντας ότι περιέχουν συστατικά που θα φέρουν ξανάνιωμα του δέρματος και πολλά άλλα οφέλη.

Όμως, για μερικά προϊόντα, το «τίμημα» μπορεί να είναι κάποια σοβαρή παρενέργεια, όπως προειδοποιεί μια νέα αμερικανική έρευνα, σύμφωνα με την οποία υπερδιπλασιάσθηκαν οι καταγγελίες για τα καλλυντικά μεταξύ 2015 και 2016 (από 706 σε 1.591), που έγιναν από καταναλωτές και γιατρούς στην αρμόδια εποπτική Αρχή των ΗΠΑ, την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Northwestern του Ιλινόις, με επικεφαλής τον δερματολόγο δρα Σουάι Χου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «JAMA Internal Medicine», ανέφεραν ότι τα περισσότερα παράπονα -περίπου το 35%- αφορούν προϊόντα για την περιποίηση των μαλλιών (σαμπουάν, μαλακτικές κρέμες κ.α.). Ακολουθούν σε συχνότητα τα παράπονα για τα προϊόντα φροντίδας του δέρματος και για τα τατουάζ.

Οι συχνότερες καταγγελίες για πιο σοβαρά προβλήματα υγείας -περίπου το 50%- αφορούσαν προϊόντα για χρήση από μωρά. Η βλάβη μπορεί να αφορά από τραυματισμό και αναπηρία έως θάνατο.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι καταναλωτές εκτίθενται σε κινδύνους, επειδή οι εταιρείες καλλυντικών υποβάλλονται σε υποτυπώδη έλεγχο και δεν απαιτείται προέγκριση για τα προϊόντα τους από την FDA, προτού κυκλοφορήσουν στην αγορά, επειδή δεν είναι φάρμακα.

«Η FDA έχει πολύ λιγότερη εξουσία να αποσύρει καλλυντικά από την αγορά, αντίθετα με τα φάρμακα ή τις ιατρικές συσκευές. Είναι σαφώς πιο δύσκολο για την FDA να απομακρύνει από τα ράφια τα επιβλαβή καλλυντικά» δήλωσε ο Χου.

Από το 2004 έως το 2016 συνολικά υπήρξαν 5.144 καταγγελίες στην FDA για καλλυντικά, αλλά, όπως είπε ο δρ Χου, πιθανότατα αυτές αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου, καθώς πολλά ακόμη περιστατικά ποτέ δεν καταγγέλλονται από τους καταναλωτές ή από τους γιατρούς.

«Η μελέτη μας αποτελεί ένα προσκλητήριο αφύπνισης, καθώς είναι αναγκαίο ο καθένας να ενεργοποιηθεί και να αναφέρει τυχόν παρενέργειες των καλλυντικών. Πρόκειται για μια παγκόσμια βιομηχανία που κάνει τζίρο 430 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως και διαθέτει στην αγορά εκατομμύρια προϊόντα, παρόλα αυτά λαμβάνουμε κατά μέσο όρο μόνο 200 έως 400 καταγγελίες το χρόνο. Αν θέλουμε περισσότερη ασφάλεια και να κρατήσουμε τα επικίνδυνα προϊόντα μακριά από την αγορά, το πρώτο βήμα είναι να βεβαιωθούμε ότι διαθέτουμε αξιόπιστα στοιχεία, αλλά το βασικό εύρημα της μελέτης μας είναι ότι δεν τα έχουμε ακόμη», είπε ο αμερικανός δερματολόγος.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, πολλές εταιρείες ισχυρίζονται ότι τα προϊόντα τους αποτελούν ένα συνδυασμό καλλυντικού και φαρμάκου, επειδή περιέχουν κάποια δραστική ουσία, όμως δεν ελέγχονται ανάλογα από την FDA, επειδή τυπικά παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως εταιρείες καλλυντικών και όχι ως φαρμακευτικές.

«Στην καλύτερη περίπτωση αυτά τα προϊόντα μπορεί απλώς να προωθούνται στην αγορά με ισχυρισμούς που δεν είναι αληθινοί. Στην χειρότερη, υπάρχουν δραστικά συστατικά μέσα σε αυτά τα προϊόντα, που μπορούν να προκαλέσουν πραγματική βλάβη», τόνισε ο Χου και επεσήμανε ότι τέτοια προϊόντα χρησιμοποιούνται από νεογέννητα μέχρι εγκύους σε καθημερινή βάση.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ 

Με αφορμή την πυρκαγιά στην Πορτογαλία

Συναγερμός από τους επιστήμονες: Πέντε και όχι δύο μήνες πλέον η περίοδος των πυρκαγιών

πυρκαγιές εκδηλώνονται από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο

Ως καμπανάκι κινδύνου αντιμετωπίζουν επιστήμονες τη φονική φωτιά στην Πορτογαλία υποστηρίζοντας ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη αποτέλεσε έναν από τους βασικότερους παράγοντες εκδήλωσης της πυρκαγιάς.

Όπως παρατηρεί ο ερευνητής Τόμας Κουρτ από το Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Επιστήμης και της Τεχνολογίας του Περιβάλλοντος της Βρετανίας η κλατμική αλλαγή έχει επεκτείνει την περίοδο των πυρκαγιών σε όλο τον κόσμο από τους δυο στους πέντε μήνες.

«Καταγράφουμε μια αύξηση της θερμοκρασίας και ο θερμότερος αέρας είναι συνώνυμο της πιο ξηρής και άρα πιο εύφλεκτης βλάστησης» εξήγησε ο ερευνητής στην ερώτηση για τον ρόλο που μπορεί να έπαιξε η υπερθέρμανση του πλανήτη για τη φωτιά της Πορτογαλίας.

«Αυτές οι συνθήκες αυξάνουν τόσο τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς όσο και την έντάση της. Πλέον είναι συχνό το φαινόμενο πυρκαγιών, όπως αυτή της Πορτογαλίας, που οι πυροσβέστες δυσκολεύονται πολύ να τις κατασβέσουν» συμπλήρωσε.

Σύμφωνα με τον ίδιο ενώ πριν από 50 χρόνια είχαμε πετύχει να μειώσουμε την περίοδο των πυρκαγιών στο δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, η περίοδος αυτή πλέον έχει επεκταθεί με αποτέλεσμα πυρκαγιές να εκδηλώνονται από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο.

Ειδικά για την Πορτογαλία ο Κουρτ σημείωσε ως επιβαρυντικό παράγοντα και την χλωρίδα της χώρας που περιλαμβάνει δάση από πεύκα και ευκάλυπτους.

Τελευταία παρατήρηση του Κουρτ ήταν ότι καταγράφεται μια αυξημένη εμφάνιση, ειδικά στη Μεσόγειο, μεγάλων - πυρκαγιών που καλύπτουν 1 εκατ. τετραγωνικά μέτρα - και πολύ μεγάλων πυρκαγιών που επηρεάζουν περισσότερα από 10 εκατ. τετραγωνικά μέτρα γης.